Ο Άγιος Βησσαρίων Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης και Τρικκης.

Απολυτίκιο Αγ. Βησσαρίωνος.
Ήχος δ΄. Κανόνα πίστεως
Της Πύλης το βλάστημα, της Θεσσαλίας φωστήρ, της Τρίκκης το σέμνωμα και των θαυμάτων πηγή εδείχθης τρισόλβιε΄ πάσαν δοκιμασίαν εν Χριστώ υπομείνας, δόξη ηγλαισμένος συν Αγγέλοις αγάλλη. Άγιε Βησσαρίων πανάριστε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Πασίγνωστος, ο άγιος Βησσαρίων, στη Θεσσαλία - Ήπειρο - Στερεά Ελλάδα - Ιόνια νησιά, ακόμα και στην Ρουμανία, όπου έφτασε η Θαυματουργική του χάρη, άγνωστος όμως σε πάρα πολλούς χριστιανούς, ο άγιος Βησσαρίων.
Ο άγιος Βησσαρίων γεννήθηκε στην Πύλη ή Μεγάλη Πόρτα ή Πόρτα Παναγιά Τρικάλων της Θεσσαλίας το 1490.
Πανέξυπνος ο μικρός Βησσαρίων και γεμάτος αγάπη για το Θεό και την εκκλησία Του, σε ηλικία δέκα ετών, κατεβαίνει στα Τρίκαλα και γίνεται μαθητής ενός αγίου Γέροντα. Του Μητροπολίτη Λαρίσης Μάρκου, εγκαταλείποντας: τους γονείς το Σωτήριο και τη Μαρία, αδέλφια, σπίτι, συγγενείς, φίλους, παιχνίδια, "απολαύσεις" της ζωής.
Πόσο πολύ πρέπει να αγαπούσε τον Χριστό ο μικρός Βησσαρίων!
Τα δικά μας παιδιά, αγαπάνε τον Χριστό τόσο όσο ο μικρός Βησσαρίων;
Εμείς θα δίναμε την ευχή μας στα παιδιά μας, όπως έκαναν οι γονείς του μικρού Βησσαρίωνα, όταν εκείνα αποφάσιζαν να αφιερωθούν στο Θεό ή θα τα αποτρέπαμε από κάτι τέτοιο; Και, τι θα είχαμε ν' απαντήσουμε στον Χριστό όταν εκείνος μας ρωτούσε: «Γιατί δεν αφήσατε τα παιδιά σας να έλθουν σε μένα;
Μακάρια τα παιδιά που από μικρά έχουν ζήλο Θεού.
Αν και παιδί ακόμη ο Βησσαρίων είχε γεροντική φρονιμάδα να ψάξει, να βρει και να υποταχθεί σε πνευματικό πατέρα, οδηγό πεπειραμένο που να τον κατευθύνει σωστά στο δρόμο του Θεού, γλιτώνοντάς απ' τις παγίδες δαίμονα.
Πίστευε, ότι υπακούοντας σ' αυτόν, υπακούει στον ίδιο τον Χριστό.
Επίσκοπος 27 ετών, εκτιμώντας τον ζήλο του, την υπακοή και τα υπόλοιπα χαρίσματα τού αγίου, ο πνευματικός του Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης Μάρκος, η Λάρισα ήταν Αρχιεπισκοπή με επτά επισκοπές στη δικαιοδοσία της και αφού τον έχει ήδη κάνει διαδοχικά μοναχό, διάκονο και πρεσβύτερο, τον χειροτονεί το 1517 επίσκοπο 'Ελασσώνος και Δομενίκου.
Στην Ελασσόνα όμως δεν τον δέχθηκαν, επειδή τον επίσκοπο τους τον έστελνε το Πατριαρχείο τής Κωνσταντινούπολης και όχι ο Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης, Γι' αυτό οι κάτοικοι τής Ελασσόνας δημιουργούν επεισόδια σε βάρος του. Η αντίδραση του αγίου: Αδιαφορεί για την εξουσία, φροντίζει για την ενότητα της Εκκλησίας. Αποχωρεί από τον επισκοπικό του θρόνο για να επέλθει η ειρήνευση στην τοπική 'Εκκλησία κι επιστρέφει στον πνευματικό του πατέρα.
Πρώτη προτεραιότητα του αγίου ήταν η ενότητα και η ειρήνη της 'Εκκλησίας.
Το 1521 όμως, διαδέχεται ως Αρχιερατικός Επίτροπος, στον επισκοπικό θρόνο Σταγών (Καλαμπάκας) τον Θανόντα επίσκοπο Νικάνορα. Ο λαός της Καλαμπάκας γνωρίζοντας το ποιον του άνδρα τον καλοδέχεται και ο άγιος ποιμαίνει το λογικό ποίμνιο που του εμπιστεύθηκε ο Κύριος, για έξι συναπτά χρόνια αν και όχι πάντα χωρίς πειρασμούς και δυσχέριες.
Όταν το 1527, ο Κύριος καλεί κοντά Του, τον πνευματικό πατέρα του αγίου, Μητροπολίτη Λαρίσης Μάρκο. Ο άγιος ψηφίζεται, με τη θέληση κλήρου και λαού, Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης ως Βησσαρίων ο Β.
Ο άγιος Βησσαρίων μοχθεί να φανεί άξιος της κλήσης και της τιμής που του έγινε.
Πρώτη του προτεραιότητα ως Αρχιεπισκόπου είναι ή εκλογή ικανών, ανεπίληπτων, συνετών, ειρηνικών, εργατικών, συνεργατών – επισκόπων. Όταν τους επιλέγει, τους παίρνει μαζί του στα Τρίκαλα, όπου μεταφέρει την έδρα της μητρόπολης του. Συνεργάζονται άψογα, τέλεια, δηλαδή χριστιανικά και τα αποτελέσματα φαίνονται άμεσα.
Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης πλέον ο Βησσαρίων και μπροστά του ανοίγεται ένα ευρύ πεδίο κοινωνικής δράσης Ασκεί νυχθημερόν τα (7) επτά έργα της υλικής ελεημοσύνης Δηλαδή:
Τρέφει τους πεινασμένους. Ποτίζει τους διψασμένους. Φιλοξενεί τους ξένους.
Ντύνει τους γυμνούς. Επισκέπτεται τους αρρώστους.
Φροντίζει για τους Φυλακισμένους και για όσους έχουν ανάγκη.
Ενταφιάζει πρόθυμα και αγόγγυστα τους φτωχούς όταν εκείνοι πεθαίνουν.
Αυτό ήταν το κοινωνικό έργο του αγίου.
Παράλληλα ο άγιος εξασκεί και τα επτά έργα της πνευματικής ελεημοσύνης η όποια είναι ανώτερη της υλικής, δηλαδή:
Προσκαλεί σε μετάνοια τούς αμαρτωλούς. Κηρύττει την πίστη στους αμαθείς και ανίδεους. Συμβουλεύει τούς αμελείς και τεμπέληδες στα πνευματικά.
Παρακαλεί το Θεό υπέρ της σωτηρίας του σύμπαντος κόσμου.
Παρηγορεί τους πονεμένους και απελπισμένους. Συγχωρεί εκείνους πού τον αδικούν.
Υπομένει τις Θλίψεις και τις αρρώστιες, δίνοντας παράδειγμα ιώβειας υπομονής σε όλους μας.
Σ' αυτά τα έργα οφείλουμε να καταγινόμαστε κι εμείς αν θέλουμε να βρούμε έλεος και χάρη παρά Θεού. Οι σωματικοί κόποι ταπεινώνουν το σώμα.«Και όταν ταπεινώνεται με επίγνωση το σώμα, ταπεινώνεται και η ψυχή».
Ας ταπεινωθούμε, λοιπόν, όπως ταπεινωνόταν και ο άγιος Βησσαρίων , ο οποίος αν και ήταν δεσπότης, περιποιόταν ο ίδιος τους αρρώστους και μόνος του έπλενε τα βρώμικα ρούχα τους, κατά τις βραδινές μάλιστα ώρες για να μην τον δει κανείς, επαινέσει το έργο του και έτσι χάσει την ανταμοιβή που επιφυλάσσει ο Κύριος μας; ο όποιος έχει πει: «σου δε ποιούντος ελεημοσύνην, μη γνώτω ή αριστερά σου τι ποιεί ή δεξιά σου, όπως n σου η ελεημοσύνη εν τω κρυπτώ και ο πατήρ σου ο βλέπων εν τω κρυπτώ αποδώσει σοι εν τω φανερώ. (ΜατΘ. 6,4).
Ως καλός ποιμένας ο άγιος φροντίζει:
Ελευθερώνει τις ψυχές των ανθρώπων που του έχει εμπιστευθεί ο Θεός, αρπάζοντας τες από του αόρατου εχθρού, του δαίμονα.
Γλιτώνει ανθρώπους από τα νύχια του ορατού εχθρού, του Τούρκου κατακτητή.
Μεγάλο και το εθνικά έργο του αγίου. Κατά την Τουρκοκρατία, Υπουργεία Πρόνοιας και Δημοσίων Έργων δεν υπήρχαν.
'Η 'Εκκλησία φρόντιζε για όλα αυτά. «Και έρχονται σήμερα οι άθεοι υλιστές και ρωτάνε τι έκανε η Εκκλησία τα χρόνια εκείνα!»
Έτσι ο άγιος μας, πέρα από τους πνευματικούς δρόμους που ανοίγει και τα πνευματικά γεφύρια που χτίζει, για να περάσει στη σωτηρία ο ταλαιπωρημένος άνθρωπος τής εποχής του, φροντίζει να φτιάξει και δημόσια έργα, όπως δρόμους και γεφύρια (π.χ. Πορταικού, Σαρακίνας και άλλα) για να εξυπηρετούνται στις μετακιvήσεις και στις μεταφορές τους οι κάτοικοι τής Μητρόπολής του.
Ονομαστό και Θαυμαστό μέχρι και σήμερα είναι το γεφύρι πού έφτιαξε στη θέση Κόρακα, για να διευκολυνθούν οι άνθρωποι στο πέρασμα του 'Αχελώου ποταμού.
Φιλομόναχος από παιδί ο άγιος επιδιώκει και με την βοήθεια του Θεού κατορθώνει να κτίσει την δική του μοναχικό ασκητικό μοναστήρι.

Ανεγείρει, το 1527 στις πλαγιές του Κόζιακα και κοντά στη γενέτειρα του, μεγάλο και περίλαμπρο μοναστήρι, του Δούσικου, όπως ονομάζεται μέχρι σήμερα, με 366 κελιά όσες και οι μέρες του χρόνου, όπου στεγάζει τα πνευματικοπαίδια του. Το μεγαλόπρεπο Καθολικό του, (ο κεντρικός ναός πού βρίσκεται στο μέσο της αυλής του μοναστηριού) είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Από εκεί και η προσωνυμία του άγιου, Βησσαρίων ο Β' ο του Σωτήρος, για να διακρίνεται από τον άγιο Βησσαρίων τον Α' τον ηγιασμένο. Με σκοπό να συγκεντρώσει χρήματα για την αποπεράτωση του Θεάρεστου έργου του, ταξιδεύει (1529) στην Κωνσταντινούπολη και στην Ουγγροβλαχία (Ρουμανία).
Στο έργο της ανοικοδόμησης του μοναστηριού βοηθούν επίσης και ο αδελφός του αγίου, Ιγνάτιος, επίσκοπος Καπούας και Φαναρίου και ο ανεψιός του, Νεόφυτος ο Β', ο και διάδοχος του κατόπιν, στην Αρχιεπισκοπή Λαρίσης .
«Κατά τον πολυκύμαντο μακραίωνα βίο της η Μονή ανέπτυξε πλουσιότατη εθνική, κοινωνική και φιλανθρωπική δράση και εξελίχθηκε σ' ένα σπουδαίο πνευματικό κέντρο με την βιβλιοθήκη της και τους λογίους μοναχούς της. Στα ζοφερά χρόνια της τουρκοκρατίας ίδρυσε ιατρείο και ανέλαβε την διεύθυνση της Ελληνικής Σχολής στα Τρίκαλα». Στο μοναστήρι λειτούργησε και Κρυφό Σχολειό. «Απόφοιτοι του σχολείου αυτοί διακρίθηκαν αργότερα ως επιφανείς κληρικοί, δάσκαλοι του Γένους, αγωνιστές της Ελευθερίας».
Με εντολή του αγίου, ή Μονή είναι άβατος για τις γυναίκες.
Το 1740 όταν οι Πατέρες της Μονής έβαλαν μέσα στο μοναστήρι, τα γυναικόπαιδα των διπλανών χωριών , για να τα προφυλάξουν από τη δολοφονική μανία των 'Αλβανών ληστών, έγινε τρομερός σεισμός και μια ξαφνική αστραπή έσχισε το κυπαρίσσι που ήταν στο μέσον του μοναστηριού.
Άλλοτε πάλι, όταν μια Τουρκάλα αρχόντισσα Θέλησε να μπει στο μοναστήρι, έγινε σεισμός και σχίσθηκε το κάστρο απ' έξω, η δε Τουρκάλα ποη έφυγε βρίζοντας, ξεψύχησε προτού προλάβει να πάει στα Τρίκαλα. Έτσι προστάτεψε το άβατο του μοναστηριού του ο άγιος. Οφείλουμε όλοι να σεβόμαστε τις επιθυμίες των αγίων.
Ο άγιός μας, από μικρός ήταν φιλάσθενος. Τυραννιόταν από χρόνια ασθένεια η οποία και τελικά τον κατέβαλε. Αξιώθηκε όμως του προορατικού χαρίσματος και αφού προείδε τον Θάνατό του, συγκέντρωσε και συμβούλεψε κατάλληλα τους υποτακτικούς του.
Έφυγε στον ουρανό, για να συναντήσει Αυτόν που αγάπησε τόσο όσο τίποτε άλλο στην σύντομη επί γης παρουσία του, στις 15 Σεπτεμβρίου 1540, σε ηλικία 50 μόλις ετών. Τον ενταφίασαν στο ναό του Αγίου Νικολάου που ο ίδιος είχε χτίσει.
Το 1798, ο τάφος του, βρέθηκε να ευωδιάζει, άλλά ήταν άδειος. Ένας Τούρκος έκλεψε και πούλησε σε Γάλλους παπικούς, το λείψανο τού αγίου. Ευτυχώς βρέθηκε η αγία κάρα του η όποία και φυλάσσεται ως Θησαυρός πολύτιμος και πηγή δωρημάτων στο μοναστήρι του. Αστείρευτη πηγή Θαυμάτων.
Έτσι δοξάζει ο Θεός εκείνους πού τον δοξάζουν επί της γης. «Τούς δοξάζοντάς με δοξάσω» (Α' Βασιλ. Β'32). «Άγιε του Θεού πρέσβευε στον Κύριο και Θεό μας και υπέρ ημών των αμαρτωλών». Επίσης ο άγιος, γλιτώνει από βέβαιο πνιγμό ένα μικρό παιδί που παρασύρθηκε από τα ορμητικά νερά του ποταμού καθώς τον περνούσε για να πάει φαγητό στο πατέρα του. Παρουσιάζεται ο άγιος κατά την ώρα του κινδύνου στον μικρό, του δίνει την πατερίτσα του να πιαστεί και τον τραβάει έξω, έπειτα του λέει: «Πήγαινε στο σπίτι σου κι εκεί θα με βρεις». Το παιδί πήγε στο σπίτι του και ανεγνώρισε το σωτήρα του στην εικόνα του αγίου Βησσαρίωνα.

Ακόμα και οι Τούρκοι τιμούσαν τον άγιο Βησσαρίωνα, καθώς πολλούς πιστούς αγαρηνούς, που με ασέβεια βλασφήμησαν κατά του αγίου, παραδειγματικά φοβέρισε και τιμώρησε. Φανερώνεται επίσης σε θλιμμένους λαϊκούς και μοναχούς, σε ασθενείς, σε φυλακισμένους και τούς ενισχύει ποικιλοτρόπως.
Ο άγιος με τη διαθήκη του, παραγγέλνει προς τους πατέρες και αδελφούς της Μονής του αλλά και προς όλους μας:
Έχετε αγάπη μεταξύ σας, την κορωνίδα όλων των αρετών, την πηγή και ρίζα και κορυφή πάντων των αγαθών.
Έχετε ομόνοια για να έχετε το Θεό ανάμεσα σας.
Γίνετε μιμητές και φίλοι και οπαδοί του Δεσπότη Χριστού.
Αντισταθείτε σ' εκείνον που μας πολεμάει νυχθημερόν με χίλιες δύο διαβολές και ενέδρες. Mελετάτε τις θείες γραφές.
Μη μνησικακείτε, μη ραθυμείτε, μη καταλαλείτε, μη φιλονικείτε, μη φιλοδοξείτε, μη φιλαργυρείτε, μη περηφανεύεστε, μη σκανδαλίζετε, μη θυμώνετε, μην αγαπάτε την πολυτέλεια και την πρωτοκαθεδρία, «ίνα και της βασιλείας των Ουρανών μέτοχοι γένησθε, και της χαράς των εκλεκτών αξιωθείτε εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών». Απολυτίκιο Αγ. Βησσαρίωνος.
Ήχος δ΄. Κανόνα πίστεως
Της Πύλης το βλάστημα, της Θεσσαλίας φωστήρ, της Τρίκκης το σέμνωμα και των θαυμάτων πηγή εδείχθης τρισόλβιε΄ πάσαν δοκιμασίαν εν Χριστώ υπομείνας, δόξη ηγλαισμένος συν Αγγέλοις αγάλλη. Άγιε Βησσαρίων πανάριστε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Έτερον Απολυτίκιον
Ήχος α΄. Της ερήμου πολίτης
Τον ποιμένα Λαρίσης και Τρικκαίων τον έφορον, τον θαυματουργόν Ιεράρχην, του Χριστού Βησσαρίωνα, τιμήσωμεν εν ύμνοις οι πιστοί΄ ιάσεις γαρ πηγάζει δαψιλείς, και λυτρούται νοσημάτων φθοροποιών τους ευσεβώς κραυγάζοντας΄ Δόξα τω σε δοξάσαντι λαμπρώς, δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις ο της Λαρίσης θείος ποιμήν΄ χαίροις ο Τρικκαίων αντιλήπτωρ και αρωγός΄ χαίροις ο πηγάζων, θαυμάτων θεία ρείθρα, παμμάκαρ Βησσαρίων, τοις προσιούσι σοι.
Ο άγιος Βησσαρίων ο Α' ο ηγιασμένος.
Υπάρχει και άλλος άγιος Βησσαρίων Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης, του οποίου δεν γνωρίζουμε όμως τον τόπο και τον χρόνο της γέννησης και του Θανάτου του. Εκείνο που είναι γνωστό, είναι ότι παραιτήθηκε λόγω γήρατος από το Θρόνο του και εφησύχαζε. Η ύπαρξη αυτού του αγίου έγινε γνωστή από μια τοιχογραφία πού αποκαλύφθηκε το 1920, στον Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων Τρικάλων, όπου εικονίζονται (7) επτά άγιοι Αρχιεπίσκοποι Λαρίσης και μεταξύ αυτών και ο «Άγιος Βησσαρίων Β' ο του Σωτήρος» και ο «Άγιος Βησσαρίων ο πρώην» ο οποίος για την αγιότητα του βίου του καλείται και «Ηγιασμένος» για να ξεχωρίζει από τον συνονόματο του άγιο.
Απολυτίκιο των δύο Αγίων.
Ήχος α΄. Της ερήμου πολίτης.
Τους κλεινούς ποιμενάρχας της Λαρίσης τιμήσωμεν, τους ομωνυμία και βίω ισαγγέλω εκλάμποντας, τον πρώτον Βησσαρίωνα πιστοί, ομού και τον συνώνυμον αυτώ, Βησσαρίωνα τον δεύτερον εν ωδαίς, συμφώνως ανακράζοντες΄ δόξα τω στεφανώσαντι ημάς, δόξα τω θαυμαστώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δι΄ υμών, πάσιν ιάματα.
Μεγαλυνάριον των δύο Αγίων.
Χαίροις Βησσαρίων Πάτερ σοφέ, Πρόεδρε Λαρίσης και Οσίων ο μιμητής. Χαίροις Βησσαρίων συνώνυμε του πρώτου, ποιμένες Λαρισαίων αξιοθαύμαστοι.


Βιβλιογραφία

1) . 0 Μέγας Συναξαριστής. Ματθαίου Λαγγή, ΑΘήνα 1990.

2) . «0 Άγιος Βησσαρίων (ΔΟΥΣΙΚΟΝ)», Μητροπολίτου Τρίκκης και Σταγών Διονυσίου, 'Αθήναι 1966.

3) Εορτολόγιο τσέπης 2001, Ιεράς Μητροπόλεως Ελασσόνας, αφιερωμένα στον άγιο Βησσαρίωνα .