Κυριακή Α΄ ΛΟΥΚΑ
Ο Απόστολος Της Κυριακής
(Β΄ Προς Κορινθίους στ΄ 1-10)
Συνεργούντες δε και παρακαλούμεν μη εις κενόν την χάριν του Θεού δέξασθαι υμάς· λέγει γαρ· καιρώ δεκτώ επήκουσά σου και εν ημέρα σωτηρίας εβοήθησά σοι· ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού νυν ημέρα σωτηρίας· μηδεμίαν εν μηδενί διδόντες προσκοπήν, ίνα μη μωμηθή η διακονία, αλλ΄ εν παντί συνιστώντες εαυτούς ως Θεού διάκονοι, εν υπομονή πολλή, εν θλίψεσιν, εν ανάγκαις, εν στενοχωρίαις, εν πληγαίς, εν φυλακαίς, εν ακαταστασίαις, εν κόποις, εν αγρυπνίαις, εν νηστείαις, εν αγνότητι, εν γνώσει, εν μακροθυμία, εν χρηστότητι, εν Πνεύματι Αγίω, εν αγάπη ανυποκρίτω, εν λόγω αληθείας, εν δυνάμει Θεού, δια των όπλων της δικαιοσύνης των δεξιών και αριστερών, δια δόξης και ατιμίας, δια δυσφημίας και ευφημίας, ως πλάνοι και αληθείς, ως αγνοούμενοι και επιγινωσκόμενοι, ως αποθνήσκοντες και ιδού ζώμεν, ως παιδευόμενοι και μη θανατούμενοι, ως λυπούμενοι αεί δε χαίροντες, ως πτωχοί πολλούς δε πλουτίζοντες, ως μηδέν έχοντες και πάντα κατέχοντες.
Μετάφραση
(Β΄ Προς Κορινθίους στ΄ 1-10)
Συνεργάτες του Θεού καθώς είμαστε, σας παρακαλούμε να μην αφήσετε να πάει χαμένη η χάρη του Θεού που δεχτήκατε, γιατί η Γραφή λέει: Στον καιρό της χάρης σε άκουσα, και την ημέρα της σωτηρίας σε βοήθησα. Να, τώρα είναι ο καιρός της χάρης, τώρα είναι η ημέρα της σωτηρίας. Κανένα πρόσκομμα δε φέρνουμε σε κανένα, για να μη δυσφημηθεί το έργο μας. Αντίθετα, με κάθε τρόπο συστήνουμε τον εαυτό μας σαν υπηρέτες του Θεού: με τη μεγάλη υπομονή μας, με τις θλίψεις, με τις δυσχέρειες, τις στενοχώριες, τις κακοποιήσεις, τις φυλακίσεις, τις εξεγέρσεις εναντίον μας, τις ταλαιπωρίες, τις αγρυπνίες, την πείνα. Συστήνουμε τους εαυτούς μας με την εντιμότητα, τη γνώση της αλήθειας, την ανεκτικότητα, την καλοσύνη, τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος, την ανυπόκριτη αγάπη, το κήρυγμα για την αλήθεια, τη δύναμη του Θεού, με τα όπλα της σωτηρίας τα επιθετικά και τα αμυντικά, δοκιμάζοντας δόξα και ατίμωση, δυσφήμηση και έπαινο· μας θεωρούν λαοπλάνους, και όμως λέμε την αλήθεια· μας αγνοούν και όμως γινόμαστε γνωστοί· φτάνουμε στο θάνατο, και να που ζούμε· μας βασανίζουν, αλλά δεν πεθαίνουμε· μας προξενούν στενοχώριες και όμως πάντοτε χαιρόμαστε· είμαστε φτωχοί, κάνουμε όμως πολλούς να πλουτίσουν· δεν έχουμε τίποτε και κατέχουμε τα πάντα.
Το Ευαγγέλιο Της Κυριακής
(Λουκάν ε΄ 1-11)
Εγένετο δε εν τω τον όχλον επικείσθαι αυτώ του ακούειν τον λόγον του Θεού και αυτός ην εστώς παρά την λίμνην Γεννησαρέτ, και είδε δύο πλοία εστώτα παρά την λίμνην· οι δε αλιείς αποβάντες απ΄ αυτών απέπλυναν τα δίκτυα. εμβάς δε εις εν των πλοίων, ο ην του Σίμωνος, ηρώτησεν αυτόν από της γης επαναγαγείν ολίγον· και καθίσας εδίδασκεν εκ του πλοίου τους όχλους. ως δε επαύσατο λαλών, είπε προς τον Σίμωνα· επανάγαγε εις το βάθος και χαλάσατε τα δίκτυα υμών εις άγραν. και αποκριθείς ο Σίμων είπεν αυτώ· επιστάτα, δι΄ όλης της νυκτός κοπιάσαντες ουδέν ελάβομεν· επί δε τω ρήματί σου χαλάσω το δίκτυον. και τούτο ποιήσαντες συνέκλεισαν πλήθος ιχθύων πολύ· διερρήγνυτο δε το δίκτυον αυτών. και κατένευσαν τοις μετόχοις τοις εν τω ετέρω πλοίω του ελθόντας συλλαβέσθαι αυτοίς· και ήλθον και έπλησαν αμφότερα τα πλοία, ώστε βυθίζεσθαι αυτά. ιδών δε Σίμων Πέτρος προσέπεσε τοις γόνασιν Ιησού λέγων· έξελθε απ΄ εμού, ότι ανήρ αμαρτωλός ειμί, Κύριε. θάμβος γαρ περιέσχεν αυτόν και πάντας τους συν αυτώ επί τη άγρα των ιχθύων η συνέλαβον, ομοίως δε και Ιάκωβον και Ιωάννην, υιούς Ζεβεδαίου, οι ήσαν κοινωνοί τω Σίμωνι. και είπε προς τον Σίμωνα ο Ιησούς· μη φοβού· από του νυν ανθρώπους έση ζωγρών. και καταγαγόντες τα πλοία επί την γην, αφέντες άπαντα ηκολούθησαν αυτώ.
Μετάφραση
(Λουκά ε΄ 1-11)
Καθώς τα πλήθη συνωστίζονταν κάποτε γύρω του για ν΄ ακούσουν το λόγο του Θεού κι εκείνος στεκόταν στην όχθη της λίμνης Γεννησαρέτ, είδε δύο ψαροκάικα στην άκρη της λίμνης. Οι ψαράδες είχαν κατέβει απ΄ αυτά και έπλεναν τα δίχτυα. Εκείνος ανέβηκε σ΄ ένα από τα ψαροκάικα, σ΄ αυτό που ήταν του Σίμωνα, και τον παρακάλεσε να τραβηχτεί λίγο από την ξηρά. Κάθισε στο ψαροκάικο και απ΄ αυτό δίδασκε τα πλήθη. Όταν τελείωσε την ομιλία του, είπε στο Σίμωνα: «Πήγαινε στα βαθιά και ρίξτε τα δίχτυα σας για ψάρεμα». Ο Σίμων του αποκρίθηκε: «Διδάσκαλε, όλη τη νύχτα παιδευόμασταν και δεν πιάσαμε τίποτε· επειδή όμως το λες εσύ, θα ρίξω το δίχτυ». Το έριξαν κι έπιασαν πάρα πολλά ψάρια, τόσα που το δίχτυ τους άρχισε να σκίζεται. Με νεύματα ειδοποίησαν τους συνεταίρους τους, που ήταν στο άλλο πλοίο να έρθουν να τους βοηθήσουν. Εκείνοι ήρθαν και γέμισαν και τα δύο ψαροκάικα σε σημείο που να κινδυνεύουν να βυθιστούν. Όταν ο Σίμων Πέτρος είδε τι έγινε, έπεσε στα γόνατα του Ιησού και του είπε: «Βγες από το καΐκι μου, Κύριε, γιατί είμαι άνθρωπος αμαρτωλός». Αυτά τα είπε γιατί είχε κυριευτεί από δέος, αυτός και όλοι όσοι ήταν μαζί του, για τα πολλά ψάρια που είχαν πιάσει. Το ίδιο συνέβη και με τα παιδιά του Ζεβεδαίου, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, που ήταν συνεργάτες του Σίμωνα. Ο Ιησούς τότε είπε στο Σίμωνα: «Μη φοβάσαι, από τώρα θα ψαρεύεις ανθρώπους». Ύστερα, αφού τράβηξαν τα ψαροκάικα στη στεριά, άφησαν τα πάντα και τον ακολούθησαν.
Ομιλία της Α΄ Κυριακής εις το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο.
Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή οι αλιείς της Γεννησαρέτ, προσκαλούνται να ακολουθήσουν τον Κύριο. «καὶ ἀποκριθεὶς Σίμων εἶπεν͵ Ἐπιστάτα͵ δι΄ ὅλης νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν͵ ἐπὶ δὲ τῷ ῥήματί σου χαλάσω τὰ δίκτυα».
Η Θετική απάντηση δεν είναι μία απόφαση στιγμής, αλλά είναι ένα αποτέλεσμα διπλής προετοιμασίας. Οι άνθρωποι αυτοί με ζήλο, μελετούσαν τα Ιερά Κείμενα και με πόθο περίμεναν τον Μεσσία. Και είχαν μαθητεύσει νωρίτερα με φιλομάθεια και ενθουσιασμό στον δάσκαλο πού έδρασε λίγο πριν από τον Χριστό, στον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Προηγείται επομένως η καλή μαθητεία και η μελέτη και επακολουθεί η κλίση στο Αποστολικό αξίωμα. Ο Απόστολος Πέτρος υπήρξε φοιτητής στη σχολή της ευσεβείας της εποχής του, πριν να κλιθεί να εγκαταλείψει τα πάντα και να ακολουθήσει τον Θεάνθρωπο.
Στο Ευαγγελικό ανάγνωσμα, ακούσαμε ότι, οι απλοϊκοί ψαράδες για όλη την νύκτα αγωνίζονται σε αυτό το δύσκολο και αβέβαιο επάγγελμά τους. Το πρωί συναντούν τον Κύριο να διδάσκει στην ακρογιαλιά. Τότε Αυτός τους ζητά να Του παραχωρήσουν ως εξέδρα ένα πλοίο τους. Το λογικό και το φυσικό για ανθρώπους εκείνους πού ήταν ξενυχτισμένοι, πεινασμένοι, κατάκοποι και χωρίς αλιεύματα, να αποχωρήσουν για τα σπίτια τους, ώστε να αναπαυτούν. Και εστω από σεβασμό να παραχωρήσουν ένα πλοίο για να μιλήσει ο Κύριος και αυτοί να φύγουν. Αλλά όχι! Το αντίθετο πράττουν! Κάθονται και απολαμβάνουν τα Θεία λόγια του Ιησού. Και όταν ο Ιησού τούς παρεκάλεσε να ξαναρίξουν τα δίκτυα στη λίμνη, αυτοί υπάκουσαν. Επειδή όμως από το πλοίο δίδασκε το πλήθος ο Ιησούς, δεν θέλησε να αφήσει χωρίς μισθό τον ιδιοκτήτη του, τον Πέτρο. Γιατί πολλές φορές τον ευεργετεί. Γιατί και του χάρισε πλήθος ιχθύων και τον επέλεξε ως μαθητή Του. Του χάρισε την υψηλή εξουσιοδότηση της συνεχίσεως του έργου Του.
Το γεγονός της κλήσης των πρώτων μαθητών διηγούνται όλοι οι Ευαγγελιστές, ενώ ο Λουκάς, αφηγείται επιπλέον και το εκπληκτικό ψάρεμα που έγινε από τους μαθητές με την υπόδειξη του Ιησού. Αυτό γίνεται όχι γιατί ενδιαφέρονται να μας περιγράψουν το ξεκίνημα του Μεσσία στο επί γης έργο Του, αλλά στον τρόπο που δέχτηκαν οι τέσσερις ψαράδες την πρόσκληση και ανταποκρίθηκαν αμέσως σ’ αυτήν, βλέπουν το τυπικό παράδειγμα και πρότυπο για το πως πρέπει να δέχεται ο άνθρωπος το θείο κάλεσμα.
Πρέπει να προσέξουμε ότι το προσκλητήριο απευθύνεται στους τέσσερις υποψήφιους αποστόλους την ώρα ακριβώς που αυτοί βρίσκονταν στις εργασίες τους στο τέλος μίας κοπιαστικής νύχτας χωρίς αποτελέσματα.
Η πράξη αυτή του Ιησού Χριστού μας βοηθάει να καταλάβουμε την εκτίμησή Του στην εργασία και την εμπιστοσύνη Του στους ανθρώπους του καθημερινού μόχθου. Όταν αποφάσισε να εκλέξει τους αποστόλους Του, δεν εξέλεξε κάποιους σοφούς από την Αθήνα, δεν πήγε στη Ρώμη για ισχυρούς, δεν ανέβηκε στα Ιεροσόλυμα για να καλέσει ιερείς και νομικούς, αλλά «εστώς παρά την λίμνην Γεννησαρέτ», κάλεσε πρώτα μερικούς ψαράδες, απλούς ανθρώπους του λαού, που ζούσαν με την καθημερινή τους εργασία. Εάν ο αρχηγός εξέλεγε για το έργο Του σοφούς και δυνατούς, θα θεωρούνταν ανθρώπινο κατόρθωμα η νίκη του Σταυρού. Αλλά «όπως μη καυχήσηται ενώπιόν του Θεού πάσα σαρξ» και «ίνα παν στόμα φραγή», ο Ιησούς Χριστός προνόησε και κάλεσε τους αποστόλους από τις τάξεις των ψαράδων και των εργατών.
Υπάρχει όμως και ένας άλλος λόγος για τον οποίο όλοι σχεδόν οι απόστολοι υπήρξαν εργάτες. Όταν τους καταρτίζει ο Ιησούς για το έργο του ευαγγελίου, τους ομιλεί για κόπους, για στερήσεις, για διωγμούς και αγώνες που τους περιμένουν στην αποστολή τους. Δεν θέλει, «σοφούς» και «γραμματείς» και «συζητητάς», που μετρούν τα πράγματα με τον πήχυ της λογικής και εξαρτούν τα πάντα από ανθρώπινους παράγοντες, αλλά θέλει ανθρώπους μαθημένους να παλεύουν και να αγωνίζονται, που να γνωρίζουν από φτώχεια και κόπο, από κινδύνους και κακοπέραση, ανθρώπους που η ζωή και η ψυχή τους να είναι η εργασία τους. Εργάτες του ευαγγελίου ήθελε ο Χριστός και εργάτες της ζωής κάλεσε.
Ένα σημείο, που θέλει να τονίσει, είναι η εμπιστοσύνη των μαθητών στο πρόσωπο του Χριστού και η ελεύθερη υπακοής στα λόγια του. Και ενώ η ώρα ήταν ακατάλληλη για ψάρεμα και οι μαθητές κουρασμένοι, ο Πέτρος απαντά στην πρόσκληση από το Χριστό: «Διδάσκαλε, όλη τη νύχτα παιδευόμασταν και δεν πιάσαμε τίποτε, επειδή όμως το λες εσύ θα ρίξω το δίχτυ». Η θαυματουργική αλιεία ήταν αποτέλεσμα της πίστης των μαθητών. Ο Πέτρος στάθηκε κοντά στον Διδάσκαλο κατά το κήρυγμα, ως ευλαβής ακροατής. Και τώρα, αυτός τον συνοδεύει στο αλιευτικό του έργο. Με την έξοδο εις «ἄγραν» δεν δίδεται αμέσως η υπόσχεσης για το αποτέλεσμα. Πρώτα τίθεται σε δοκιμασία η υπακοή του Πέτρου. Και αυτός εκδηλώνει την εμπιστοσύνη του στα λόγια του Κυρίου. Θα πρέπει να προσέξουμε ότι, οι αλιείς ήσαν και ευσεβείς, αλλά και ακούραστοι στο έργο τους. Γι’ αυτό το λόγο προσήλκυσαν την συμπάθεια του Κυρίου. Ο Χριστός δεν κάνει αυτό το θαύμα για να εντυπωσιάσει αλλά προκαταβολικά να δείξει για πόσους καρπούς θα αποφέρει η υπακοή στο πρόσταγμά Του και η πρόθυμη αφοσίωση σ’ αυτό. Πραγματικά, η αλιεία της οικουμένης από τους μαθητές του Χριστού αργότερα δεν υπήρξε λιγότερο εκπληκτική και θαυματουργική. Γιατί δεν κοπίασαν μόνοι τους αλλά με συμπαραστάτη το Χριστό και το Άγιο Πνεύμα καθοδηγώ.
Το σημείο που η παρουσία του Χριστού και η θαυματουργική αλιεία οδηγούν τον Πέτρο στη συναίσθηση της μηδαμινότητάς του και της γύμνιας του και τον κάνουν να ομολογήσει: «βγές από το καΐκι μου, Κύριε, γιατί είμαι άνθρωπος αμαρτωλός». Η υψηλή ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας δημιουργεί ένα τείχος που εμποδίζει τη χάρη του Θεού να μας αγγίξει, αντίθετα η συναίσθηση της αμαρτωλότητας κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη της παρουσίας και ενέργειας της χάρης του Θεού.
Αγαπητοί εν Χριστό αδελφοί, η ολονύκτια και μάταια εργασία των ψαράδων της Γεννησαρέτ δείχνει την αδυναμία να σωθεί ο κόσμος με ανθρώπινα μέσα. Το θαύμα του Χριστού και τα λόγια του στον Πέτρο φανερώνουν το έργο της θείας οικονομίας, που με τους Αποστόλους και την Εκκλησία, κατακτά και σώζει τον κόσμο. Το Ευαγγέλιο μας διδάσκει, πως θα ζήσουμε καλύτερα, πως θα υποφέρουμε ευγενέστερα, και πως θα πεθάνουμε ηρεμότερα», με βέβαια ελπίδα της σωτηρίας. Η κατάκτηση αυτή και η σωτηρία θα γίνεται στον αιώνα, για να εκπληρώνονται τα λόγια του Χριστού προς τον Πέτρο: «από του νυν ανθρώπους έση ζωγρών». Αμήν.
25/9/09
18/9/09
Κυριακή μετά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού.
Κυριακή μετά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού.
Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα ο Κύριος καλεί όλους τους πιστούς να σηκώνουμε με πίστη τον δικό μας σταυρό λέγοντας: «όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι ». Εκείνος που θέλει να με ακολουθεί ως μαθητής μου,
ας διακόψει κάθε σχέση με τον διεφθαρμένο από την αμαρτία εαυτό του
και ας πάρει την απόφαση να σηκώνει καθημερινά τον σταυρό του,
και τότε ας με ακολουθεί. Γιατί, οποίος θέλει να σώσει την πρόσκαιρη ζωή του, θα χάσει την αιώνια ζωή.
Όποιος όμως χάσει και θυσιάσει τη ζωή του για μένα και το Ευαγγέλιό μου, αυτός θα σώσει την ψυχή του και θα κερδίσει την αιώνια μακαριότητα.
Τι νόημα έχουν αυτά τα λόγια του Κυρίου; Γιατί ο Κύριος από όλους τους μαθητές του ζητά να σηκώνουν διαρκώς ένα σταυρό; Για να καταλάβουμε το νόημα των λόγων αυτών του Κυρίου, θα πρέπει να δούμε και να καταλάβουμε πότε ο Κύριος είπε αυτά τα λόγια. Τα είπε ακριβός μετά από την ώρα εκείνη
που ο απόστολος Πέτρος με έντονο τρόπο προέτρεψε τον Κύριο να μην πάει στην Ιερουσαλήμ, να αρνηθεί το Πάθος και το σταυρικό θάνατο. Τότε ο Κύριος μπροστά στους μαθητές επέπληξε τον Πέτρο. Γιατί ο Πέτρος δεν μπορούσε να καταλάβει εκείνη την ώρα ότι χωρίς τον σταυρικό θάνατο του Κυρίου δεν θα σώζονταν το ανθρώπινο γένος.
Αμέσως μετά ο Κύριος προσκαλεί τους μαθητές του και τα πλήθη και μπροστά σε όλους λέει ότι όχι μόνον ο ίδιος πρέπει να σταυρωθεί, αλλά και ότι κανείς δεν μπορεί να σωθεί παρά μόνον αν σηκώσει ο καθένας τον δικό του σταυρό «Χριστώ συνεσταύρωμαι » και τον ακολουθήσει όπως το πρόβατο τον ποιμένα, ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο.
Αλλά τι σημαίνει να σηκώνουμε τον σταυρό μας; Όπως οι κατάδικοι που σήκωναν τον σταυρό τους μέχρι τον τόπο της θανατικής τους εκτελέσεως, με τη βεβαιότητα ότι σε λίγο θα πέθαιναν, έτσι κι εμείς: να ζούμε καθημερινά ως μελλοθάνατοι, έχοντας διακόψει κάθε δεσμό με τη ζωή αυτή, με τον υλικό κόσμο, την αμαρτία, τον παλαιό εαυτό μας. Με την απόφαση ότι κάθε στιγμή, αργά ή γρήγορα, θα πεθάνουμε.
Σημαίνει ακόμη να σηκώνουμε χωρίς παράπονο τον σταυρό της κάθε ημέρας.
Δηλαδή τις θλίψεις και τις δοκιμασίες που θα επιτρέψει ο Θεός στη ζωή μας, κάθε πόνο και στενοχώρια, κάθε δυσκολία στον αγώνα μας ώστε να νικήσουμε τα πάθη μας και να αποκτήσουμε το μεγαλείο των αρετών.
Με τη βεβαιότητα ότι ο σταυρός, ο πόνος και οι θλίψεις είναι η κοινή κληρονομιά των ανθρώπων των παιδιών του Θεού· και ότι ο Κύριος επιτρέπει στον καθένα μας τον κατάλληλο, τον μοναδικό και ξεχωριστό για την
περίπτωσή μας σταυρό, και αυτόν οφείλουμε να τον σηκώνουμε όχι
με παράπονο και ταραχή, με αντίδραση και διαμαρτυρία. Αλλά ούτε όμως και καταναγκαστικά, επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς.
Αλλά με εκείνη τη χαρά, και με τη βεβαιότητα ότι αυτός ο σταυρός θα μας οδηγήσει στη σωτηρία. Να το κάνομε όπως ο Ιωσήφ από Αριμαθείας και
ο Νικόδημος μαζί με αυτόν, που αποκαθηλώσαν από το Σταυρό το πανάγιο του διδασκάλου σώμα, και το έθαψαν. Ο Κύριος μάς προσκαλεί: «Ει τις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν...». Ο Σωτήρ καλεί τον άνθρωπον οπίσω του και τον αφήνει ελεύθερον να αποφασίση περί του σπουδαιότατου τούτου ζητήματος, να τον ακολουθήσει ή να πάρει τον δικό του δρόμο. Ήλθε για να σώσει τον άνθρωπο και όμως δεν παραβιάζει το αυτεξούσιο αυτού. Τον προσκαλεί να λάβει ενεργό μέρος στην σωτηρία του.
Ο Κύριος κάνει και μία σύγκριση ανάμεσα στην εγκοσμιότητα και στην αιωνιότητα. Στην υλική ζωή που ζούμε τώρα και στην αιώνια ζωή.
Τι θα ωφελήσει τον άνθρωπο, λέει, εάν κερδίσει όλον αυτόν τον υλικό κόσμο, και στο τέλος χάσει την ψυχή του, η οποία επειδή είναι πνευματική και αιώνια δεν συγκρίνεται με κανένα από τα υλικά αγαθά του φθαρτού κόσμου;
Και, εάν ένας άνθρωπος χάσει την ψυχή του, τι θα μπορέσει να δώσει ως αντάλλαγμα, για να την εξαγοράσει από την αιώνια απώλεια; Οποιοσδήποτε ντραπεί εμένα, συνέχισε να λέει ο Κύριος, επειδή φοβάται τις περιφρονήσεις των ανθρώπων της αποστατημένης αυτής γενιάς, αυτόν θα τον αποκηρύξει και ο Υιός του ανθρώπου κατά τη μέλλουσα κρίση.
Αυτός δηλαδή θα χάσει την ψυχή του για πάντα.
Μας εξηγεί ο Κύριος ποιο είναι το μεγαλύτερο κακό που μπορούμε οι άνθρωποι να πάθουμε: να χάσουμε την αθάνατη ψυχή μας. Γιατί, η ψυχή μας αξίζει περισσότερο απ’ όλα τα αγαθά του κόσμου αυτού που ζούμε. Έχει μεγαλύτερη αξία απ’ όλα τα πλούτη, τις τιμές και τις απολαύσεις του κόσμου.
Γι’ αυτό άλλωστε, για την πολύτιμη αυτή ψυχή μας ο Χριστός μας έδωσε το ατίμητο λύτρο, το τίμιο αίμα του. Εξαγόρασε την ψυχή μας από τη σκλαβιά της αμαρτίας, γιατί ο Θεός γνωρίζει την πραγματική αξία της ψυχής μας. Εμείς λίγο μπορούμε καταλάβουμε την αιώνια αξία της. Λίγο κατανοούμε ότι η απώλεια της ψυχής είναι το μεγαλύτερο κακό που μπορούμε οι άνθρωποι να πάθουμε.
Γιατί αν χάσουμε την ψυχή μας, αν χωριστούμε δηλαδή αιωνίως από τον Θεό και βυθισθούμε στο αιώνιο σκοτάδι, αυτή η απώλεια θα είναι οριστική και αμετάκλητη. Μήπως έχουμε δυο ψυχές, για να δώσουμε τη μία στην αμαρτία και την άλλη στον Χριστό; Χρήματα και περιουσίες μπορούμε να τα ανταλλάξουμε. Την ψυχή μας όμως αν την χάσουμε, χάσαμε τα πάντα, χάσαμε κάθε τη αγαθό, χάσαμε τον αιώνιο Παράδεισο, χάσαμε τον ίδιο το Θεό.
Για την ψυχή μας έχουμε χρέος κ’ εμείς, ο καθένας μας, να πρέπει να σήκωση το δικό του σταυρό. Έτσι είπε ο Χριστός· «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι.» Αμήν.
Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα ο Κύριος καλεί όλους τους πιστούς να σηκώνουμε με πίστη τον δικό μας σταυρό λέγοντας: «όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι ». Εκείνος που θέλει να με ακολουθεί ως μαθητής μου,
ας διακόψει κάθε σχέση με τον διεφθαρμένο από την αμαρτία εαυτό του
και ας πάρει την απόφαση να σηκώνει καθημερινά τον σταυρό του,
και τότε ας με ακολουθεί. Γιατί, οποίος θέλει να σώσει την πρόσκαιρη ζωή του, θα χάσει την αιώνια ζωή.
Όποιος όμως χάσει και θυσιάσει τη ζωή του για μένα και το Ευαγγέλιό μου, αυτός θα σώσει την ψυχή του και θα κερδίσει την αιώνια μακαριότητα.
Τι νόημα έχουν αυτά τα λόγια του Κυρίου; Γιατί ο Κύριος από όλους τους μαθητές του ζητά να σηκώνουν διαρκώς ένα σταυρό; Για να καταλάβουμε το νόημα των λόγων αυτών του Κυρίου, θα πρέπει να δούμε και να καταλάβουμε πότε ο Κύριος είπε αυτά τα λόγια. Τα είπε ακριβός μετά από την ώρα εκείνη
που ο απόστολος Πέτρος με έντονο τρόπο προέτρεψε τον Κύριο να μην πάει στην Ιερουσαλήμ, να αρνηθεί το Πάθος και το σταυρικό θάνατο. Τότε ο Κύριος μπροστά στους μαθητές επέπληξε τον Πέτρο. Γιατί ο Πέτρος δεν μπορούσε να καταλάβει εκείνη την ώρα ότι χωρίς τον σταυρικό θάνατο του Κυρίου δεν θα σώζονταν το ανθρώπινο γένος.
Αμέσως μετά ο Κύριος προσκαλεί τους μαθητές του και τα πλήθη και μπροστά σε όλους λέει ότι όχι μόνον ο ίδιος πρέπει να σταυρωθεί, αλλά και ότι κανείς δεν μπορεί να σωθεί παρά μόνον αν σηκώσει ο καθένας τον δικό του σταυρό «Χριστώ συνεσταύρωμαι » και τον ακολουθήσει όπως το πρόβατο τον ποιμένα, ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο.
Αλλά τι σημαίνει να σηκώνουμε τον σταυρό μας; Όπως οι κατάδικοι που σήκωναν τον σταυρό τους μέχρι τον τόπο της θανατικής τους εκτελέσεως, με τη βεβαιότητα ότι σε λίγο θα πέθαιναν, έτσι κι εμείς: να ζούμε καθημερινά ως μελλοθάνατοι, έχοντας διακόψει κάθε δεσμό με τη ζωή αυτή, με τον υλικό κόσμο, την αμαρτία, τον παλαιό εαυτό μας. Με την απόφαση ότι κάθε στιγμή, αργά ή γρήγορα, θα πεθάνουμε.
Σημαίνει ακόμη να σηκώνουμε χωρίς παράπονο τον σταυρό της κάθε ημέρας.
Δηλαδή τις θλίψεις και τις δοκιμασίες που θα επιτρέψει ο Θεός στη ζωή μας, κάθε πόνο και στενοχώρια, κάθε δυσκολία στον αγώνα μας ώστε να νικήσουμε τα πάθη μας και να αποκτήσουμε το μεγαλείο των αρετών.
Με τη βεβαιότητα ότι ο σταυρός, ο πόνος και οι θλίψεις είναι η κοινή κληρονομιά των ανθρώπων των παιδιών του Θεού· και ότι ο Κύριος επιτρέπει στον καθένα μας τον κατάλληλο, τον μοναδικό και ξεχωριστό για την
περίπτωσή μας σταυρό, και αυτόν οφείλουμε να τον σηκώνουμε όχι
με παράπονο και ταραχή, με αντίδραση και διαμαρτυρία. Αλλά ούτε όμως και καταναγκαστικά, επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς.
Αλλά με εκείνη τη χαρά, και με τη βεβαιότητα ότι αυτός ο σταυρός θα μας οδηγήσει στη σωτηρία. Να το κάνομε όπως ο Ιωσήφ από Αριμαθείας και
ο Νικόδημος μαζί με αυτόν, που αποκαθηλώσαν από το Σταυρό το πανάγιο του διδασκάλου σώμα, και το έθαψαν. Ο Κύριος μάς προσκαλεί: «Ει τις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν...». Ο Σωτήρ καλεί τον άνθρωπον οπίσω του και τον αφήνει ελεύθερον να αποφασίση περί του σπουδαιότατου τούτου ζητήματος, να τον ακολουθήσει ή να πάρει τον δικό του δρόμο. Ήλθε για να σώσει τον άνθρωπο και όμως δεν παραβιάζει το αυτεξούσιο αυτού. Τον προσκαλεί να λάβει ενεργό μέρος στην σωτηρία του.
Ο Κύριος κάνει και μία σύγκριση ανάμεσα στην εγκοσμιότητα και στην αιωνιότητα. Στην υλική ζωή που ζούμε τώρα και στην αιώνια ζωή.
Τι θα ωφελήσει τον άνθρωπο, λέει, εάν κερδίσει όλον αυτόν τον υλικό κόσμο, και στο τέλος χάσει την ψυχή του, η οποία επειδή είναι πνευματική και αιώνια δεν συγκρίνεται με κανένα από τα υλικά αγαθά του φθαρτού κόσμου;
Και, εάν ένας άνθρωπος χάσει την ψυχή του, τι θα μπορέσει να δώσει ως αντάλλαγμα, για να την εξαγοράσει από την αιώνια απώλεια; Οποιοσδήποτε ντραπεί εμένα, συνέχισε να λέει ο Κύριος, επειδή φοβάται τις περιφρονήσεις των ανθρώπων της αποστατημένης αυτής γενιάς, αυτόν θα τον αποκηρύξει και ο Υιός του ανθρώπου κατά τη μέλλουσα κρίση.
Αυτός δηλαδή θα χάσει την ψυχή του για πάντα.
Μας εξηγεί ο Κύριος ποιο είναι το μεγαλύτερο κακό που μπορούμε οι άνθρωποι να πάθουμε: να χάσουμε την αθάνατη ψυχή μας. Γιατί, η ψυχή μας αξίζει περισσότερο απ’ όλα τα αγαθά του κόσμου αυτού που ζούμε. Έχει μεγαλύτερη αξία απ’ όλα τα πλούτη, τις τιμές και τις απολαύσεις του κόσμου.
Γι’ αυτό άλλωστε, για την πολύτιμη αυτή ψυχή μας ο Χριστός μας έδωσε το ατίμητο λύτρο, το τίμιο αίμα του. Εξαγόρασε την ψυχή μας από τη σκλαβιά της αμαρτίας, γιατί ο Θεός γνωρίζει την πραγματική αξία της ψυχής μας. Εμείς λίγο μπορούμε καταλάβουμε την αιώνια αξία της. Λίγο κατανοούμε ότι η απώλεια της ψυχής είναι το μεγαλύτερο κακό που μπορούμε οι άνθρωποι να πάθουμε.
Γιατί αν χάσουμε την ψυχή μας, αν χωριστούμε δηλαδή αιωνίως από τον Θεό και βυθισθούμε στο αιώνιο σκοτάδι, αυτή η απώλεια θα είναι οριστική και αμετάκλητη. Μήπως έχουμε δυο ψυχές, για να δώσουμε τη μία στην αμαρτία και την άλλη στον Χριστό; Χρήματα και περιουσίες μπορούμε να τα ανταλλάξουμε. Την ψυχή μας όμως αν την χάσουμε, χάσαμε τα πάντα, χάσαμε κάθε τη αγαθό, χάσαμε τον αιώνιο Παράδεισο, χάσαμε τον ίδιο το Θεό.
Για την ψυχή μας έχουμε χρέος κ’ εμείς, ο καθένας μας, να πρέπει να σήκωση το δικό του σταυρό. Έτσι είπε ο Χριστός· «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι.» Αμήν.
11/9/09
ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ (Ιωαν. γ , 13-17)
Ελάτε σήμερα, ως θεοφιλεστάτη συνάθροισης, ας εορτάσομε τα προεόρτια της ανυψώσεως του ζωηφόρου Σταυρού. Η σημερινή Κυριακή, αγαπητοί μου εν Χριστό αδελφοί, ονομάζεται προ της Υψώσεως,
γιατί αύριο θα εορτάσουμε τη μεγάλη γιορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Αυτή η γιορτή μας υπενθυμίζει και μας διδάσκει αλήθειες υψίστης σημασίας, γιατί αναφέρονται στη σωτηρία μας.
Για το λόγο αυτό το Ευαγγέλιο σημερινής Κυριακής που ακούσαμε, αποτελεί ένα μικρό τμήμα από το διάλογο του Κυρίου μας με το Νικόδημο. Ο Νικόδημος ήταν Φαρισαίος. Άνθρωπος με καλή διάθεση, ευσεβής και χωρίς προκαταλήψεις. Πήγε στο Χριστό μια νύχτα, χωρίς να τον δει κανείς και διαλέγεται μαζί Του. Δυσκολεύεται να καταλάβει τα λόγια του Χριστού, που αφορούν την πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου, για τη σωτηρία του όχι με τα έργα του Νόμου, αλλά με το πνεύμα και τη χάρη του Θεού. Ο Νικόδημος συνεχίζει να μην καταλαβαίνει τα λόγια του Χριστού, και τότε ο Κύριος του είπε τα λόγια που ακούσαμε στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, τα οποία είναι λόγια όντως προφητικά και αποκαλυπτικά.
Κανείς από τους ανθρώπους, είπε στο Νικόδημο ο Κύριος, δεν έχει ανεβεί στον Ουρανό, για να μάθει τα μυστικά των ουρανών, ώστε να μπορεί να διδάξει τους ανθρώπους για αυτά, παρά μόνο Εκείνος που κατέβηκε από τον ουρανό και έγινε άνθρωπος τέλειος και αναμάρτητος και εννοεί ο Χριστός τον εαυτό Του και ενώ βρίσκομαι εδώ στη γη τώρα, επειδή είμαι και Θεός, εξακολουθώ, ως Θεός πανταχού παρών, να είμαι και στον ουρανό.
Στη συνέχεια αποκαλύπτει στο Νικόδημο την άλλη και μυστηριώδη αλήθεια. Καθώς ο Μωυσής ύψωσε το χάλκινο φίδι στην έρημο, κατά τη διαταγή του Θεού, έτσι πρέπει να υψωθεί και ο Υιός του ανθρώπου. Αυτό θα γίνει για να μη χαθεί άδικα κανένας από εκείνους που Τον πιστεύουν ως Υιό του Θεού, αλλά να έχει ζωή αιώνια. Διότι τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε έστειλε τον Υιό Του τον μονογενή, για να σωθεί ο κόσμος με τη χάρη της Σταυρικής Του θυσίας.
Μέσα στην Παλαιά Διαθήκη, έχουμε πολλές προφητείες, προτυπώσεις και προεικονίσεις για γεγονότα που θα γίνουν στην Καινή Διαθήκη. Είναι τα προφητικά σύμβολα. Μία από αυτές τις προεικονίσεις είναι και αυτή που ανέφερε ο Κύριος στο Νικόδημο, όπου ο λαός του Θεού, ο Ισραήλ, βρίσκεται στην έρημο του Σινά. Αγανακτεί και τα βάζει με το Μωυσή. Δείχνει ασέβεια και αχαριστία, ενώ είχε δεχθεί από το Θεό άπειρες ευεργεσίες και καταπληκτικά θαύματα. Ο Θεός τιμωρεί την αχαριστία και ασέβεια των Ισραηλιτών. Τότε που ο Ισραηλιτικός λαός οδηγείτε από τον Μωϋσή δια μέσου της ερήμου, επειδή η δουλοπρεπής ηδονή τους διήγειρε την επιθυμία της γαστριμαργίας και ονειροπολούσαν τον Αιγυπτιακό χορτασμό όπως οι άτακτοι νέοι, παιδαγωγούνται με σφοδρότερες μάστιγες · τους επετέθησαν όφεις έρποντας μέσα στο στρατόπεδο, οι οποίοι έχυναν θανατηφόρο δηλητήριο σε όσους πλήγωναν με τα δόντια τους. Στέλνει φαρμακερά τα φίδια που με το δηλητήριό τους φονεύουν όποιον δαγκώνουν. Ο λαός μετανοιωμένος παρακαλεί το Μωυσή να προσευχηθεί στο Θεό για να τους σώσει. Με εντολή του Θεού ο Μωυσής κατασκευάζει ένα χάλκινο φίδι, το υψώνει στο κέντρο του στρατοπέδου, ώστε βλέποντάς το οι Εβραίοι να σώζονται από τα φίδια.
Το χάλκινο εκείνο φίδι ήταν, αγαπητοί μου, τύπος και προεικόνιση του Τιμίου Σταυρού. Εκεί, στην έρημο, πάνω στο ξύλο το χάλκινο φίδι, εδώ στην Καινή Διαθήκη, ο Κύριος Ιησούς Χριστός, καρφωμένος πάνω στο Σταυρό του Γολγοθά. Με τα πανάχραντά του χέρια ανοιγμένα πάνω στο Σταυρό ο Χριστός αγκαλιάζει από τότε όλο τον κόσμο. Με το Τίμιο Αίμα Του χαρίζει ζωή και αθανασία, σε όσους έχουν την ελπίδα τους προς Αυτόν.
Με τη σταυρική θυσία δεν έπαυσε η αμαρτία, ούτε ο διάβολος, ο νοητός όφις, έπαυσε να ορμά κατά των πιστών Χριστιανών. Δεν έχει όμως τη δύναμη, πλέον του θανάτου. Το δηλητήριό του είναι ακίνδυνο. Το Αίμα του Χριστού μεταδίδει τη Ζωή στην ψυχή των πιστών και τη λυτρώνει από τα δεσμά της αμαρτίας.
Ο θάνατος του Χριστού, ο Σταυρικός Του θάνατος, μας έσωσε από το θάνατο της αμαρτίας.
Ο Θεός μας αγαπά με μία αγάπη που δεν μπορεί κανείς να φαντασθεί. «Ούτως ηγάπησεν ο Θεός τόν κόσμον, ώστε τόν Υιόν αυτού τόν μονογενή έδωκεν ... ίνα σωθή ο κόσμος δι’ αυτού». Ο Θεός αγαπά τον κόσμο και μάλιστα τον αμαρτωλό και αποστάτη και αχάριστο.
Για το σκοπό αυτό έστειλε ο Θεός τον Υιό του στον κόσμο. Αυτό είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της γνήσιας και αληθινής αγάπης του Θεού. Δεν έστειλε κάποιον άγγελο, αλλά τον Υιό Του, την ουσία Του. Δεν τον στέλνει μονάχα, αλλά και θυσιάζει ο Θεός τον Υιό Του για τη σωτηρία μας. Και σωτηρία σημαίνει ελευθερία, απελευθέρωση και γίνεται μόνο δια του Υιού Του, του μόνου Σωτήρα του κόσμου.
Η σωτηρία μας, αδελφοί μου, δε συντελείται μονομερώς. Χρειάζεται ανταπόκριση. Γιατί, σωτηρία σημαίνει συνάντηση Θεού και ανθρώπου στο σώμα του Χριστού, στην Εκκλησία δια των Μυστηρίων. Και σώζονται όσοι πιστεύουν και όσοι θέλουν να σωθούν. Τα λόγια του Χριστού «πας ο πιστεύων εις Αυτόν...» αποτελούν τον κυριότερο όρο στην πρόσκληση του Θεού της αγάπης για την αιώνια ζωή.
Από εκείνη την εποχή μέχρι σήμερα η Εκκλησία μας τιμά με επισημότητα ως πολύ μεγάλη εορτή την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού. Λόγω της σπουδαιότητας της η εορτή προκαταγγέλλεται την Κυριακή προ της Υψώσεως και παρατείνεται την Κυριακή μετά την Ύψωσιν.
Πάνω στο ξύλο του Σταυρού ο Χριστός θριάμβευσε εναντίον του διαβόλου. Διά του Σταυρού ήρθε η σωτηρία σε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος.
Προσκυνάμε το σημείο του Σταυρού γιατί είναι εικόνα του Εσταυρωμένου Χριστού.
Η ζωή της Εκκλησίας στηρίζεται πάνω στον Σταυρό.
Τα μυστήρια της Εκκλησίας, το κέντρο της πνευματικής ζωής, γίνονται με την ενέργεια του Σταυρού.
Όλη η ζωή του Χριστιανού είναι σταυρική. Ο Χριστός καλεί όσους θέλουν να άρουν τον σταυρό τους, σταυρώνοντας τα πάθη και τις επιθυμίες τους.
Ο Χριστός με την Σταύρωσή Του συμφιλίωσε τον άνθρωπο και όλη τη δημιουργία μεταξύ τους και με τον Θεό.
Πόσο είναι το μέγεθος της σταυρικής αγάπης του Θεού! Δεν έστειλε κάποιον δούλο, άγγελο, ή αρχάγγελο στους ανθρώπους για να σταυρωθεί, αλλά τον υιό του τον μονογενή. Τον υιό του τον μονογενή! Ας το σκεφθούμε λίγο αυτό. Ποιος από μας θυσιάζει το μονάκριβο παιδί του χάριν κάποιου άλλου; Θέλησε να ελκύσει τους ανθρώπους προς αυτόν, όχι με τη δύναμη και τη δόξα του, αλλά με την αγάπη του και την ταπείνωση του.
Σταυρώθηκε και ενώ όλοι τον χλευάζανε και τον διασύρανε, ενώ το τίμιο αίμα του χυνότανε στη βρωμερή γη και οι πόνοι τον κάνανε να σφαδάζει, εκείνος όχι μόνο δεν εξέφρασε καμμία αγανάκτηση ή έστω ένα ανθρώπινο παράπονο αλλά προσευχήθηκε για τους σταυρωτές του. «Πάτερ άφες αυτοίς· ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».
Πόσο αγάπησε ο Θεός τον κόσμο!!!
Αγαπητοί μου αδελφοί, ο Θεός μας αγάπησε και θέλει να σωθούμε, για αυτό και έστειλε στον κόσμο τον Υιό Του, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, «ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ’ έχει ζωήν αιώνιον». Αμήν.
Ελάτε σήμερα, ως θεοφιλεστάτη συνάθροισης, ας εορτάσομε τα προεόρτια της ανυψώσεως του ζωηφόρου Σταυρού. Η σημερινή Κυριακή, αγαπητοί μου εν Χριστό αδελφοί, ονομάζεται προ της Υψώσεως,
γιατί αύριο θα εορτάσουμε τη μεγάλη γιορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Αυτή η γιορτή μας υπενθυμίζει και μας διδάσκει αλήθειες υψίστης σημασίας, γιατί αναφέρονται στη σωτηρία μας.
Για το λόγο αυτό το Ευαγγέλιο σημερινής Κυριακής που ακούσαμε, αποτελεί ένα μικρό τμήμα από το διάλογο του Κυρίου μας με το Νικόδημο. Ο Νικόδημος ήταν Φαρισαίος. Άνθρωπος με καλή διάθεση, ευσεβής και χωρίς προκαταλήψεις. Πήγε στο Χριστό μια νύχτα, χωρίς να τον δει κανείς και διαλέγεται μαζί Του. Δυσκολεύεται να καταλάβει τα λόγια του Χριστού, που αφορούν την πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου, για τη σωτηρία του όχι με τα έργα του Νόμου, αλλά με το πνεύμα και τη χάρη του Θεού. Ο Νικόδημος συνεχίζει να μην καταλαβαίνει τα λόγια του Χριστού, και τότε ο Κύριος του είπε τα λόγια που ακούσαμε στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, τα οποία είναι λόγια όντως προφητικά και αποκαλυπτικά.
Κανείς από τους ανθρώπους, είπε στο Νικόδημο ο Κύριος, δεν έχει ανεβεί στον Ουρανό, για να μάθει τα μυστικά των ουρανών, ώστε να μπορεί να διδάξει τους ανθρώπους για αυτά, παρά μόνο Εκείνος που κατέβηκε από τον ουρανό και έγινε άνθρωπος τέλειος και αναμάρτητος και εννοεί ο Χριστός τον εαυτό Του και ενώ βρίσκομαι εδώ στη γη τώρα, επειδή είμαι και Θεός, εξακολουθώ, ως Θεός πανταχού παρών, να είμαι και στον ουρανό.
Στη συνέχεια αποκαλύπτει στο Νικόδημο την άλλη και μυστηριώδη αλήθεια. Καθώς ο Μωυσής ύψωσε το χάλκινο φίδι στην έρημο, κατά τη διαταγή του Θεού, έτσι πρέπει να υψωθεί και ο Υιός του ανθρώπου. Αυτό θα γίνει για να μη χαθεί άδικα κανένας από εκείνους που Τον πιστεύουν ως Υιό του Θεού, αλλά να έχει ζωή αιώνια. Διότι τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε έστειλε τον Υιό Του τον μονογενή, για να σωθεί ο κόσμος με τη χάρη της Σταυρικής Του θυσίας.
Μέσα στην Παλαιά Διαθήκη, έχουμε πολλές προφητείες, προτυπώσεις και προεικονίσεις για γεγονότα που θα γίνουν στην Καινή Διαθήκη. Είναι τα προφητικά σύμβολα. Μία από αυτές τις προεικονίσεις είναι και αυτή που ανέφερε ο Κύριος στο Νικόδημο, όπου ο λαός του Θεού, ο Ισραήλ, βρίσκεται στην έρημο του Σινά. Αγανακτεί και τα βάζει με το Μωυσή. Δείχνει ασέβεια και αχαριστία, ενώ είχε δεχθεί από το Θεό άπειρες ευεργεσίες και καταπληκτικά θαύματα. Ο Θεός τιμωρεί την αχαριστία και ασέβεια των Ισραηλιτών. Τότε που ο Ισραηλιτικός λαός οδηγείτε από τον Μωϋσή δια μέσου της ερήμου, επειδή η δουλοπρεπής ηδονή τους διήγειρε την επιθυμία της γαστριμαργίας και ονειροπολούσαν τον Αιγυπτιακό χορτασμό όπως οι άτακτοι νέοι, παιδαγωγούνται με σφοδρότερες μάστιγες · τους επετέθησαν όφεις έρποντας μέσα στο στρατόπεδο, οι οποίοι έχυναν θανατηφόρο δηλητήριο σε όσους πλήγωναν με τα δόντια τους. Στέλνει φαρμακερά τα φίδια που με το δηλητήριό τους φονεύουν όποιον δαγκώνουν. Ο λαός μετανοιωμένος παρακαλεί το Μωυσή να προσευχηθεί στο Θεό για να τους σώσει. Με εντολή του Θεού ο Μωυσής κατασκευάζει ένα χάλκινο φίδι, το υψώνει στο κέντρο του στρατοπέδου, ώστε βλέποντάς το οι Εβραίοι να σώζονται από τα φίδια.
Το χάλκινο εκείνο φίδι ήταν, αγαπητοί μου, τύπος και προεικόνιση του Τιμίου Σταυρού. Εκεί, στην έρημο, πάνω στο ξύλο το χάλκινο φίδι, εδώ στην Καινή Διαθήκη, ο Κύριος Ιησούς Χριστός, καρφωμένος πάνω στο Σταυρό του Γολγοθά. Με τα πανάχραντά του χέρια ανοιγμένα πάνω στο Σταυρό ο Χριστός αγκαλιάζει από τότε όλο τον κόσμο. Με το Τίμιο Αίμα Του χαρίζει ζωή και αθανασία, σε όσους έχουν την ελπίδα τους προς Αυτόν.
Με τη σταυρική θυσία δεν έπαυσε η αμαρτία, ούτε ο διάβολος, ο νοητός όφις, έπαυσε να ορμά κατά των πιστών Χριστιανών. Δεν έχει όμως τη δύναμη, πλέον του θανάτου. Το δηλητήριό του είναι ακίνδυνο. Το Αίμα του Χριστού μεταδίδει τη Ζωή στην ψυχή των πιστών και τη λυτρώνει από τα δεσμά της αμαρτίας.
Ο θάνατος του Χριστού, ο Σταυρικός Του θάνατος, μας έσωσε από το θάνατο της αμαρτίας.
Ο Θεός μας αγαπά με μία αγάπη που δεν μπορεί κανείς να φαντασθεί. «Ούτως ηγάπησεν ο Θεός τόν κόσμον, ώστε τόν Υιόν αυτού τόν μονογενή έδωκεν ... ίνα σωθή ο κόσμος δι’ αυτού». Ο Θεός αγαπά τον κόσμο και μάλιστα τον αμαρτωλό και αποστάτη και αχάριστο.
Για το σκοπό αυτό έστειλε ο Θεός τον Υιό του στον κόσμο. Αυτό είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της γνήσιας και αληθινής αγάπης του Θεού. Δεν έστειλε κάποιον άγγελο, αλλά τον Υιό Του, την ουσία Του. Δεν τον στέλνει μονάχα, αλλά και θυσιάζει ο Θεός τον Υιό Του για τη σωτηρία μας. Και σωτηρία σημαίνει ελευθερία, απελευθέρωση και γίνεται μόνο δια του Υιού Του, του μόνου Σωτήρα του κόσμου.
Η σωτηρία μας, αδελφοί μου, δε συντελείται μονομερώς. Χρειάζεται ανταπόκριση. Γιατί, σωτηρία σημαίνει συνάντηση Θεού και ανθρώπου στο σώμα του Χριστού, στην Εκκλησία δια των Μυστηρίων. Και σώζονται όσοι πιστεύουν και όσοι θέλουν να σωθούν. Τα λόγια του Χριστού «πας ο πιστεύων εις Αυτόν...» αποτελούν τον κυριότερο όρο στην πρόσκληση του Θεού της αγάπης για την αιώνια ζωή.
Από εκείνη την εποχή μέχρι σήμερα η Εκκλησία μας τιμά με επισημότητα ως πολύ μεγάλη εορτή την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού. Λόγω της σπουδαιότητας της η εορτή προκαταγγέλλεται την Κυριακή προ της Υψώσεως και παρατείνεται την Κυριακή μετά την Ύψωσιν.
Πάνω στο ξύλο του Σταυρού ο Χριστός θριάμβευσε εναντίον του διαβόλου. Διά του Σταυρού ήρθε η σωτηρία σε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος.
Προσκυνάμε το σημείο του Σταυρού γιατί είναι εικόνα του Εσταυρωμένου Χριστού.
Η ζωή της Εκκλησίας στηρίζεται πάνω στον Σταυρό.
Τα μυστήρια της Εκκλησίας, το κέντρο της πνευματικής ζωής, γίνονται με την ενέργεια του Σταυρού.
Όλη η ζωή του Χριστιανού είναι σταυρική. Ο Χριστός καλεί όσους θέλουν να άρουν τον σταυρό τους, σταυρώνοντας τα πάθη και τις επιθυμίες τους.
Ο Χριστός με την Σταύρωσή Του συμφιλίωσε τον άνθρωπο και όλη τη δημιουργία μεταξύ τους και με τον Θεό.
Πόσο είναι το μέγεθος της σταυρικής αγάπης του Θεού! Δεν έστειλε κάποιον δούλο, άγγελο, ή αρχάγγελο στους ανθρώπους για να σταυρωθεί, αλλά τον υιό του τον μονογενή. Τον υιό του τον μονογενή! Ας το σκεφθούμε λίγο αυτό. Ποιος από μας θυσιάζει το μονάκριβο παιδί του χάριν κάποιου άλλου; Θέλησε να ελκύσει τους ανθρώπους προς αυτόν, όχι με τη δύναμη και τη δόξα του, αλλά με την αγάπη του και την ταπείνωση του.
Σταυρώθηκε και ενώ όλοι τον χλευάζανε και τον διασύρανε, ενώ το τίμιο αίμα του χυνότανε στη βρωμερή γη και οι πόνοι τον κάνανε να σφαδάζει, εκείνος όχι μόνο δεν εξέφρασε καμμία αγανάκτηση ή έστω ένα ανθρώπινο παράπονο αλλά προσευχήθηκε για τους σταυρωτές του. «Πάτερ άφες αυτοίς· ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».
Πόσο αγάπησε ο Θεός τον κόσμο!!!
Αγαπητοί μου αδελφοί, ο Θεός μας αγάπησε και θέλει να σωθούμε, για αυτό και έστειλε στον κόσμο τον Υιό Του, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, «ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ’ έχει ζωήν αιώνιον». Αμήν.
7/9/09
ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ
† ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ
Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2009
Ήχος: πλ. α΄.
Εωθινό: Γ΄
Απόστολος: Προς Γαλάτας στ΄ 11-18
Ευαγγέλιο: Κατά Ιωάννην γ΄ 13-17
† ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ.
Εωθινό: Γ΄
Απόστολος: Προς Γαλάτας στ΄ 11-18
Ευαγγέλιο: Κατά Ιωάννην γ΄ 13-17
† ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ.
Τα εγκαίνια του ναού της αναστάσεως (335) και προεόρτιος της υψώσεως του τιμίου Σταυρού.
Κορνηλίου εκατοντάρχου (α΄ αἰ.). Ιεροθέου οσίου του εκ Καλαμάτας (†1745).
Τη αυτή Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού , μνήμην επιτελούμε των μητροπολιτών και εθνομαρτύρων Χρυσοστόμου Σμύρνης, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Γρηγορίου Κυδωνιών, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων και των συν αυτοίς αναιρεθέντων κατά την μικρασιατική καταστροφή μαρτύρων (1922).
Ο Απόστολος Της Κυριακής
(Προς Γαλάτας στ΄ 11-18)
Αδελφοί, ίδετε πηλίκοις υμίν γράμμασιν έγραψα τη εμή χειρί.
Ο Απόστολος Της Κυριακής
(Προς Γαλάτας στ΄ 11-18)
Αδελφοί, ίδετε πηλίκοις υμίν γράμμασιν έγραψα τη εμή χειρί.
Όσοι θέλουσιν ευπροσωπήσαι εν σαρκί, ούτοι αναγκάζουσιν υμάς περιτέμνεσθαι, μόνον ίνα μη τω σταυρώ του Χριστού διώκονται. Ουδέ γαρ οι περιτετμημένοι αυτοί νόμον φυλάσσουσιν, αλλά θέλουσιν υμάς περιτέμνεσθαι, ίνα εν τη υμετέρα σαρκί καυχήσωνται.
Εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη εν τω σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δι ου εμοί κόσμος εσταύρωται καγώ τω κόσμω.
Εν γαρ Χριστώ Ιησού ούτε περιτομή τι ισχύει ούτε ακροβυστία, αλλά καινή κτίσις.
Και όσοι τω κανόνι τούτω στοιχήσουσιν, ειρήνη έπ΄ αυτούς και έλεος, και επί τον Ισραήλ του Θεού.
Του λοιπού κόπους μοι μηδείς παρεχέτω· εγώ γαρ τα στίγματα του Κυρίου Ιησού εν τω σώματι μου βαστάζω.
Η χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού μετά του πνεύματος υμών, αδελφοί· αμήν.
Μετάφραση
(Προς Γαλάτας στ΄ 11-18)
Αδελφοί, κοιτάξτε με πόσον μεγάλα γράμματα σας έγραψα με το χέρι μου.
Μετάφραση
(Προς Γαλάτας στ΄ 11-18)
Αδελφοί, κοιτάξτε με πόσον μεγάλα γράμματα σας έγραψα με το χέρι μου.
Όσοι θέλουν να φανούν ευάρεστοι με μέσα εξωτερικά, αυτοί σας αναγκάζουν να περιτέμνεστε, απλώς και μόνον για να μη καταδιώκονται δια το κήρυγμα περί του σταυρού του Χριστού.
Διότι ούτε αυτοί που περιτέμνονται, φυλάττουν τον νόμο, αλλά θέλουν να περιτέμνεστε σεις, δια να καυχηθούν για την συμμόρφωσίν σας εις ένα εξωτερικόν τύπον.
Εις εμέ δε μη γένοιτο να καυχηθώ δια τίποτε άλλο παρά δια τον σταυρόν του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, δια του οποίου ο κόσμος είναι σταυρωμένος ως προς εμέ, και εγώ είμαι σταυρωμένος ως προς τον κόσμον.
Διότι εν Χριστώ Ιησού ούτε η περιτομή ούτε η ακροβυστία έχουν αξία αλλά η νέα δημιουργία. Και όσοι βαδίσουν σύμφωνα με τον κανόνα τούτον, ειρήνη ας έλθει εις αυτούς και έλεος, και εις τον Ισραήλ του Θεού.
Εις το εξής ας μη με ενοχλεί κανείς, διότι εγώ βαστάζω εις το σώμά μου τα σημάδια του Κυρίου Ιησού.
Η χάρις του Κυρίου μας Ιησού Χριστού να είναι με το πνεύμα σας, αδελφοί. Αμήν.
Το Ευαγγέλιο Της Κυριακής
(Κατά Ιωάννην γ΄ 13-17)
Και ουδείς αναβέβηκεν εις τον ουρανόν ει μη ο εκ του ουρανού καταβάς, ο υιός του ανθρώπου ο ων εν τω ουρανώ. και καθώς Μωϋσής ύψωσε τον όφιν εν τη ερήμω, ούτως υψωθήναι δει τον υιόν του ανθρώπου, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόλυται, αλλ΄ έχη ζωήν αιώνιον. ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ΄ έχη ζωήν αιώνιον. ου γαρ απέστειλεν ο Θεός τον υιόν αυτού εις τον κόσμον ίνα κρίνη τον κόσμον, αλλ΄ ίνα σωθή ο κόσμος δι΄ αυτού.
Μετάφραση
(Κατά Ιωάννην γ΄ 13-17)
Κανένας, βέβαια, δεν ανέβηκε στον ουρανό παρά μόνο ο Υιός του Ανθρώπου, που κατέβηκε από τον ουρανό, και που είναι στον ουρανό. Όπως ο Μωυσής ύψωσε το χάλκινο φίδι στην έρημο, έτσι πρέπει να υψωθεί ο Υιός του Ανθρώπου, ώστε όποιος πιστεύει σ΄ αυτόν να μη χαθεί αλλά να ζήσει αιώνια. Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε παρέδωσε στο θάνατο το μονογενή του Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ΄ αυτόν αλλά να έχει ζωή αιώνια. Γιατί ο Θεός δεν έστειλε τον Υιό του στον κόσμο για να καταδικάσει τον κόσμο, αλλά για να σωθεί ο κόσμος δι΄ αυτού.
Το Ευαγγέλιο Της Κυριακής
(Κατά Ιωάννην γ΄ 13-17)
Και ουδείς αναβέβηκεν εις τον ουρανόν ει μη ο εκ του ουρανού καταβάς, ο υιός του ανθρώπου ο ων εν τω ουρανώ. και καθώς Μωϋσής ύψωσε τον όφιν εν τη ερήμω, ούτως υψωθήναι δει τον υιόν του ανθρώπου, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόλυται, αλλ΄ έχη ζωήν αιώνιον. ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ΄ έχη ζωήν αιώνιον. ου γαρ απέστειλεν ο Θεός τον υιόν αυτού εις τον κόσμον ίνα κρίνη τον κόσμον, αλλ΄ ίνα σωθή ο κόσμος δι΄ αυτού.
Μετάφραση
(Κατά Ιωάννην γ΄ 13-17)
Κανένας, βέβαια, δεν ανέβηκε στον ουρανό παρά μόνο ο Υιός του Ανθρώπου, που κατέβηκε από τον ουρανό, και που είναι στον ουρανό. Όπως ο Μωυσής ύψωσε το χάλκινο φίδι στην έρημο, έτσι πρέπει να υψωθεί ο Υιός του Ανθρώπου, ώστε όποιος πιστεύει σ΄ αυτόν να μη χαθεί αλλά να ζήσει αιώνια. Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε παρέδωσε στο θάνατο το μονογενή του Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ΄ αυτόν αλλά να έχει ζωή αιώνια. Γιατί ο Θεός δεν έστειλε τον Υιό του στον κόσμο για να καταδικάσει τον κόσμο, αλλά για να σωθεί ο κόσμος δι΄ αυτού.
4/9/09
Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΙΚΟΝΑ
Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΙΚΟΝΑ ΩΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ
Ἡ τετρακτύς τῶν συναντήσεων
α. Ἡ εἰκόνα τοῦ Κυρίου
Ἡ ὀρθόδοξη εἰκόνα, ὡς θεολογική γλώσσα, "μιλάει" γιά πολλαπλές συναντήσεις καί ταυτόχρονα καλεῖ σέ συναντήσεις.
Ἡ Εἰκόνα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, κατά πρῶτον, ἀποτελεῖ φανέρωση καί ὁρατή πιστοποίηση τῆς ἀλήθειας τῆς πίστεώς μας ὅτι "Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί". Ὅτι ἡ ἀπερινόητη καί ἀχώρητη καί ἄπειρη θεία φύση "κενοῦται" καί συναντᾶ τήν πεπερασμένη ἀνθρώπινη φύση· ὅτι τό ἄκτιστο συναντᾶται μέ τό κτιστό καί ὑπάρχει μέ τόν τρόπο τοῦ κτιστοῦ. Γι' αὐτό καί ἡ Πενθέκτη Σύνοδος (691) μέ τόν 82ο κανόνα της, προκειμένου νά ὑπογραμμίσει τήν κεφαλαιώδους σημασίας ἀλήθεια τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως, ἀπαγορεύει στό ἑξῆς τή συμβολική ἀπεικόνιση τοῦ Ἰησοῦ μέ τή μορφή τοῦ ἀμνοῦ καί ὁρίζει: " ἀναστηλοῦσθαι τήν εἰκόνα Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, κατά τόν ἀνθρώπινον χαρακτῆρα". Μέ τόν τρόπο αὐτό θά εἶναι σέ θέση οἱ πιστοί νά κατανοοῦν "τό τῆς ταπεινώσεως ὕψος τοῦ Θεοῦ Λόγου" καί θά χειραγωγοῦνται "πρός μνήμην τῆς ἐν σαρκί πολιτείας τοῦ τε πάθους αὐτοῦ καί τοῦ σωτηρίου θανάτου καί τῆς ἐντεῦθεν γενομένης τῷ κόσμῳ ἀπολυτρώσεως".
Σύμφωνα, λοιπόν, μέ τή συνοδική ἀπόφαση ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ γίνεται τόπος φανέρωσης αὐτῆς τῆς λυτρωτικῆς συνάντησης τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο. Φανερώνει τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός, ἡ σαρκωμένη Ἀλήθεια στήν πληρότητά της, τήν ὁποια ὤφειλε ἡ χριστιανική κοινότητα νά τήν δείξει στά μάτια ὅλων, γιά νά ὑπογραμμίζεται ἔτσι ἡ ἄρνηση κάθε ἀφηρημένης καί μεταφυσικῆς σύλληψης τῆς θρησκείας. Ἀλήθεια στό ἑξῆς δέν εἶναι μιά ἰδέα ἤ ἕνα ἀφηρημένο σχῆμα, ἀλλά συγκεκριμένο πρόσωπο πού μπορεῖ νά εἰκονίζεται. Ἡ Ἐκκλησία μπορεῖ πιά ὄχι μόνο νά μιλάει γιά τήν ἀλήθεια ἀλλά καί νά τήν δείχνει: Εἶναι ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτή εἰκονίζει τό πρόσωπο ἤ τήν ὑπόσταση τοῦ ἔνσαρκου Λόγου, στήν ὁποία συναντῶνται καί ἑνώνονται " ἀσυγχύτως" καί "ἀδιαρέτως" ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη φύση. "Παντός εἰκονιζομένου οὐχ ἡ φύσις, ἀλλ' ἡ ὑπόστασις εἰκονίζεται· περιγραπτός ἄρα Χριστός καθ' ὑπόστασιν, κἄν τῇ θεότητι ἀπερίγραπτος, σημειώνει χαρακτηριστικά ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης". Μέ τή σαφή αὐτή πατερική διάκριση φύσεως καί προσώπου ἤ ὑποστάσεως ὑπερβαίνεται ὁ σκόπελος τόσο τοῦ μονοφυσιτισμοῦ, ὅσο καί τοῦ νεστοριανισμοῦ καί προβάλλεται ἡ ὀρθόδοξη ἄποψη ὅτι στήν Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ γίνεται ὁρατό τό πρόσωπο τοῦ Κυρίου μέ τήν ἀνθρώπινη μορφή του, ὅπως ἔγινε ὁρατό καί ἱστορικά κατά τήν ἐνανθρώπησή του.
Ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ δέν φανερώνει μόνο τή συνάντηση τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο, ἀλλ' ἀποτελεῖ ταυτόχρονα καί κάλεσμα συνάντησης τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Αὐτῆς τῆς δεύτερης συνάντησης φανερώσεις ἀποτελοῦν οἱ Εἰκόνες τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων, τῶν φίλων τοῦ Θεοῦ.
Οἱ εἰκόνες τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων
Οἱ Εἰκόνες τῆς Θεοτόκου, κατά πρῶτον, εἴτε ὡς βρεφοκρατούσας, εἴτε ὡς γλυκοφιλούσας, εἴτε ὡς δεομένης καί "κεκλιμένης" στή Γεννηση τοῦ Χριστοῦ, φανερώνουν, μέσα ἀπο τήν βαθύτατη "σημαντική" τῆς ὀρθόδοξης ἁγιογραφίας, τήν Παρθένο Μαρία ὡς "οὐρανόν" καί "γῆν ἀγαθήν"καί "ὅρος ἀλατόμητον" καί "μήτραν εὐθυνοῦσαν" - ὡς μητέρα τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή, ὡς τήν κόρη πού "ταύτισε στήν ὕπαρξή της τή ζωή τοῦ κτιστοῦ μέ τή ζωή τοῦ ἀκτίστου, ἕνωσε στή δική της ζωή τήν κτίση μέ τόν κτίστη της". Ὡς "ἐκεῖνο τό κτίσμα πού - μόνο αὐτό μέσα σέ ὅλη τή δημιουργία τοῦ Θεοῦ, τήν ὑλική καί πνευματική - ἔφτασε στήν πληρότητα τοῦ σκοποῦ γιά τόν ὁποῖο ὑπάρχει ἡ κτίση: στήν πληρέστερη δυνατή ἑνότητα μέ τόν Θεό, στήν πληρέστερη πραγματοποίηση τῶν δυνατοτήτων τῆς ζωῆς". Γι' αὐτό, ἀμφισβητώντας οἱ εἰκονομάχοι τήν Εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, ἀμφισβητοῦσαν τελικά τήν δυνατότητα πού ἔχει ὁ ἄνθρωπος, ἑνωμένος μέ τόν Χριστό, νά γίνει κατά χάριν Θεός, ἀφοῦ τό "Θεοτόκος" νοεῖται καί λέγεται "οὐ μόνον διά τήν φύσιν τοῦ Λόγου, ἀλλά καί διά τήν θέωσιν τοῦ ἀνθρώπου".
Αὐτήν τήν, θείᾳ χάριτι, θέωση τοῦ ἀνθρώπου φανερώνουν, κατά δεύτερο λόγο, οἱ Εἰκόνες τῶν Ἁγίων. Οἱ Ἅγιοι τῆς ὀρθόδοξης εἰκονογραφίας εἶναι τά πρόσωπα πού συνάντησαν ὀντολογικά τόν Χριστό καί ἑνώθηκαν ὑπαρκτικά μαζί Του. Καί μεσα ἀπό αὐτή τήν ἕνωση ἀλλοιώθηκαν "τήν μακαρίαν ἀλλοίωσιν" ἀναστήλωσαν ἐντός τους τήν πεπτωκυΐαν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἀποκαθιστώντας την στό ἀρχέγονο κάλλος, καί μεταμορφώθηκαν ἔτσι σέ ναούς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί κατοικητήρια τοῦ Θεοῦ- σέ δόξα τοῦ Θεοῦ. Σύμφωνα μέ τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ. Στό πρόσωπο τῶν μεταμορφωμένων καί θεωμένων μελῶν τῆς Ἐκκλησίας δοξάζεται ὁ Θεός. Αὐτήν ἀκριβῶς τήν θείαν δοξολογίαν ἐκφράζουν οἱ Εἰκόνες τῶν Ἁγίων. Ἀποκαλύπτουν μπροστά στά μάτια μας τό δρόμο πού πορεύθηκαν γιά νά συναντήσουν τόν Χριστό καί νά γίνουν ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ. Καί ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἰκονογραφώντας τούς Ἁγίους της, μᾶς ὑπενθυμίζει "ἐπώνυμα τήν προσωπική ταυτότητα τῶν δοξασμένων μελῶν της· δηλώνει δηλαδή τήν ἰδιαιτερότητα τῶν εἰκονιζομένων προσώπων μέ τήν νέα ἐν Χριστῷ ὑπόστασή τους, ἡ ὁποία βεβαιώνει καί τήν ἀσύσχυτη μετοχή τῶν εἰκονιζομένων στή θεία δόξα καί τή χάρη τοῦ Χριστοῦ". Οἱ Εἰκόνες, συνεπῶς, τῶν Ἁγίων "ἀποκαλύπτουν τίς ὀντολογικές -ἠθικές συνέπειες τοῦ Χριστολογικοῦ δόγματος στήν ἐν Χριστῷ ὕπαρξη τῶν εἰκονιζομένων προσώπων", δηλαδή τή θεώση. Ἀποτελοῦν, μέ ἄλλα λόγια, εἰκαστική ἔκφραση καί (δια)τύπωση τῆς γνωστῆς φράσης τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου: "αὐτός γάρ (= ὁ Θεός) ἐνηνθρώπισεν, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν".
Τό φῶς στήν ὀρθόδοξη εἰκόνα
Ἡ εἰκαστική αὐτή διατύπωση τῆς μεταμόρφωσης καί θέωσης τοῦ ἀνθρώπου γίνεται καί μετά ἄλλους βέβαια εἰκαστικούς χειρισμούς, κυρίως ὅμως μέ αὐτό πού σύγχρονος θεολόγος ἀποκαλεῖ "φωταγωγική· ἤ "φωτοδομή" τῆς ὀρθόδοξης Εἰκόνας. Ὁ ὀρθόδοξος ἁγιογράφος, σέ ἀντίθεση μέ τόν ἀναγεννησιακό ζωγράφο πού δουλεύει σκιοδομικά, δομεῖ τήν Εἰκόνα καί τήν πλάθει κυρολεκτικά μέ φῶς. Στήν τέχνη τῆς Εἰκόνας ἡ παλέττα τῶν χρωμάτων νοεῖται ὡς παλέττα τοῦ φωτός. Ὁ ἁγιογράφος ἀναμειγνύει τά χρώματα μέ φῶς, ὅπως ἀκριβῶς καί ὁ ἅγιος "τῷ φωτί ἀναμείγνυται" κατά τήν ἔκφραση τοῦ Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου.
Τό φῶς αὐτό στή βυζαντινή ζωγραφική διαδραματίζει ἕναν ἰδιάζοντα ρόλο, ἀναφέρεται στό εἶναι τῶν εἰκονιζομένων καί ἄρα προσλαμβάνει χαρακτηρα ὀντολογικό. "Ὁ Θεός φῶς ἐστί" καί ἡ ἐνανθρώπησή του ἀποτελεῖ τό φῶς τό ἐρχόμενο στόν κόσμο: "Καί γάρ ἦλθεν, ἐφάνη τό φῶς τό ἀπρόσιτον". Τό φῶς αὐτό, κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ εἶναι οἱ ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Καί τό φῶς πού καταλάμπει τίς ἱερές Εἰκόνες εἶναι αὐτή ἀκριβῶς "ἡ θεία ἐνέργεια καί κατά συνέπεια τό οὐσιῶδες στό περιεχόμενο τῆς Εἰκόνας". Τό φῶς μέ τό ὁποῖο φωτίζεται ἡ ὀρθόδοξη Εἰκόνα δέν εἶναι τό φυσικό φῶς πού ἐκπορέυεται ἀπό μιά συγκεκριμένη ἐξωτερική πηγή, ὥστε νά ὑπακούει στούς ἄτεγκτους καί ἀπρόσωπους νόμους τῆς εὐθύγραμμης διάδοσης τοῦ φωτός - μέ ὅλες τίς συνέπειες αὐτῶν τῶν νόμων, ὅπως συμβαίνει στή δυτική τέχνη. Εἶναι, ἀντίθετα, ἕνα φῶς "ἄνωθεν καταβαῖνον" καί ἔσωθεν καταυγάζον τά εἰκονιζόμενα, διαχεόμενο ταυτόχρονα παντοῦ, χωρίς συγκεκριμένη ἑστία οὔτε γωνία φωτισμοῦ, πού θά ἔσπαγε τή φανέρωση τῆς πανταχοῦ παρουσίας του. Εἶναι ὡσάν νά κατεβαίνει "φωτιά ἀπό τόν οὐρανό στῆ γῆ καί φωτίζει ἐκ τῶν ἔσω ὁλόκληρη τήν ἀνθρωπινη ὕπαρξη". Γιά τήν ὀρθόδοξη εἰκονογραφική μας παράδοση εἶναι τό ἄκτιστο θαβώρειο φῶς, πού περιέλαμψε τόν Κύριο στό ὅρος τῆς Μεταμορφώσεως. Καί ἀκριβῶς ἡ μετοχή σ' αὐτό τό ἄκτιστο μεταμορφωτικό φῶς ὑποστασιάζει τά εἰκονιζόμενα, τούς χαρίζει ὑπόσταση καί ταυτότητα· τά κάνει νά εἶναι ὅ,τι εἶναι. Τέτοιας ποιότητας φῶς καταυγάζει τίς ἁγιασμένες ὑπάρξεις τῶν εἰκονιζομένων καί ἀποτελεῖ πρόγευση καί ἀρραβώνα τῆς ἐσχατολογικῆς ὄγδοης ἡμερας -"ἔλευση τῆς παρουσίας". Ὅθεν τό φῶς τῆς Εἰκόνας ἔχει χαρακτήρα "θεοφανικό" ὡς ἔκφραση θείων ἐνεργειῶν πάνω στήνκτίση καί τά πρόσωπα τά ὁποια μεταμορφώνει. Θά μπορούσαμε, λοιπόν, νά ποῦμε ὅτι ἡ ὀρθόδοξη Εἰκόνα αἰσθητοποιεῖ εἰκαστικά τήν ὡραία περιγραφή τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, τήν ἀναφερομένη στή διά τοῦ θείου πυρός, ἤγουν τῆς ἀκτίστου χάριτος, μεταμόρφωση τοῦ σώματος τῶν ἁγίων: "Οὕτω δή καί τά σώματα τῶν ἁγίων ὑπό τῆς ἑνωθείσης τῇ ψυχ·ῇ αὐτῶν χάριτος, ἤτοι τοῦ θείου πυρός μεταλαμβάνοντα, ἁγιάζονται καί ἐκπυρούμεαν διαυγῆ καί αὐτά γίνονται καί πολύ τῶν ἄλλων σωμάτων διαφορώτερα καί τιμιώτερα ἀποκαθίστανται".
Τό ἀρχέγονον κάλλος
Στά πλαίσια αὐτῆς τῆς ὀρθόδοξης εἰκονολογικῆς φωταγωγικῆς, θά συνοψίζαμε λέγοντας ὅτι ἡ Εἰκόνα δέν ἀναπαριστᾶ τόν φυσικό κόσμο τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου. Ἀπεναντίας, ἀποκαλύπτει στά μάτια μας τό μεταμορφωμένο ἀπό τή θεία χάρη παραδεισιακό χωρόχρονο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ὁ κόσμος τῆς Εἰκόνας εἶναι "ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυία ἐν δυνάμει" ὁ κόσμος πού κοινωνεῖ τήν αἰωνιότητα. Ἡ ὀρθόδοξη Εἰκόνα παρουσιάζει πῶς τό φθαρέν ἀπό τήν πτώση " κατ' εἰκόνα" , μπορεῖ νά ἀποκατασταθεῖ στό "ἀρχέγονον κάλλος". Φανερώνει "τή δυνατότητα πού ἔχει τό ταπεινό ὑλικό τοῦ κοσμου, ἡ σάρκα τῆςγῆς καί τοῦ ἀνθρώπου, νά ἑνωθεῖ μέ τή θεία ζωή, νά ἐνδυθεῖ τό φθαρτό ἀφθαρσία". Αὐτή τήν ἀλήθεια "ἀρθρώνει" μέ τό χρωστήρα του ὁ ἁγιογράφος "ὄχι σχηματκά καί ἀλληγορικά, ἀλλά ἀποτυπώνοντας στό σχέδιο καί στό χρῶμα τήν ἀφθαρτοποίηση καί τή δόξα τῆς ἀνθρώπινης καί τῆς κοσμικῆς σάρκας".
Ἀναστηλώσεις παλαιφάτων Ἱερῶν Μονῶν τῶν Μετεώρων
μέ σεβασμό στήν παράδοση καί τό οἰκοσύστημα
Αρχιμ. Χρυσοστόμου Τέτσιου,
ηγουμένου Ι. Μονής Αγίας Τριάδος Μετεώρων
«Αντικείμενο μεγάλου θαυμασμοῦ καί ποικίλων ἀναζητήσεων ἑρμηνείας καί ἀποτιμήσεώς της, ἡ ἀπαράμιλλη πραγματικότητα τῶν Ἁγίων Μετεώρων, στήν ἀδιάρρηκτη φυσική, θρησκευτική, ἱστορική καί πολιτισμική ἑνότητά της, ἐξακολουθεῖ νά ἐντυπωσιάζει καί νά προκαλεῖ δημιουργικά μέ τήν παρουσία της ἐπί μακρά σειρά αἰώνων.
Στόν ἱερό αὐτό χῶρο συναντήθηκαν ἀνεπανάληπτα καί ἀριστουργηματικά ἡ θεία δημιουργία μέ τήν ἀνθρώπινη παρέμβαση, ὁ πλοῦτος τοῦ τοπίου μέ τό μεγαλεῖο τῆς ἀρχιτεκτονικῆς, ἡ μοναχική ἔκφραση μέ τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό, ἡ αὐταπάρνηση καί ὁ ἡρωισμός μέ τήν ἐθνική αὐτοσυνειδησία καί θυσιαστική προσφορά.
Οἱ δυσανάβατοι καί ἀπρόσιτοι μετεωρίτικοι βράχοι, πού φαντάζουν ἀφιλόξενοι καθώς ὀρθώνονται σκληροί καί ἀπόκρημνοι, ἐστέγασαν τίς πιό ἐγκάρδιες καί ἐσώτατες ἐκφράσεις καί ἐμπειρίες αὐτῶν πού τούς ἐπόρθησαν μέ τήν ἁγιαστική παρουσία τους καί ἀναδημιούργησαν τήν ἱστορική τους πορεία καί παρέμβαση.
Ἡ μοναδικότητα, στόν κόσμο ὁλόκληρο, τοῦ πολύμορφου λίθινου συγκροτήματος τῶν Ἁγίων Μετεώρων, τῆς Ἀκροπόλεως αὐτῆς τῆς ὀρθοδοξίας καί προμετωπίδος τοῦ Ἀνατολικοῦ Χριστιανισμοῦ, ἀποτελεῖ ὑπόδειγμα σοφῆς ἰσορροπίας ἀνθρώπου καί φύσεως, τόπο, δηλαδή, στόν ὁποῖο ἡ ἀνθρώπινη παρουσία δέν καταχράσθηκε τήν προνομιακή της θέση στήν δημιουργία τοῦ Θεοῦ, δέν ἀνέτρεψε τό φυσικό οἰκοσύστημα καί δέν παραμόρφωσε τήν ὡραιότητα τοῦ τοπίου, ἀλλά ἐνέταξε τά δημιουργήματά της (τίς Ἱερές Μονές, δηλαδή) στό χῶρο, μέ ἰδιαίτερη εὐαισθησία καί στοργή καί μέ μοναδική αίσθητική καί σεβασμό πρός αὐτόν, ὥστε νά προβάλλεται ἡ ἱερότητα καί πνευματικότητα τοῦ χώρου τῆς Ἁγίας Λιθοπόλεως καί νά μή διαταράσσωνται οἱ ἰσορροπίες.
Στήν μοναχική παράδοση παρατηροῦμε μία ἐντελῶς διαφορετική χωροθέτηση τῆς φύσεως ἀπό αὐτή πού διακρίνει τά σύγχρονα κοσμικά πρότυπα.
Μία πρώτη μορφή ἀλλά καί περίοδος μοναχισμοῦ πού ἀποτελεῖ συγχρόνως καί τήν πρώτη ἀντίστοιχη φάση στά Ἅγια Μετέωρα εἶναι αύτή τοῦ μεμονωμένου ἀσκητικοῦ βίου μέσα στίς φυσικές ὀπές τῶν βράχων πού διαμορφώνονται σέ χώρους διαμονῆς τῶν μοναχῶν. Οἱ ἀναχωρητές αὐτοί πού ἐπιλέγουν τόν μονήρη ἀσκητικό βίο συγκροτοῦν μία σκήτη καί συμμετέχουν στήν κοινή λατρεία τίς Κυριακές καί μεγάλες ἑορτές σέ ἕναν ναό, στό λεγόμενο Κυριακό τῆς σκήτης.
Ἡ πρώτη γνωστή ὀργανωμένη τέτοια σκήτη στόν χῶρο τῶν Μετεώρων εἶναι ἡ σκήτη τῆς Δούπιανης πού συγκροτεῖται στά τέλη του 11ου ἤ στίς ἀρχές τοῦ 12ου αἰῶνος. Τό Κυριακό τῆς σκήτης ἀποτελοῦσε ὁ ναός τῆς Θεοτόκου, γνωστός ὡς «Παναγία τῆς Δούπιανης» πού σώζεται ἕως καί σήμερα.
Τό πέρασμα στήν ἑπόμενη οἰκιστική φάση γίνεται σταδιακά μέ τήν δημιουργία μονιδρίων σέ εὐρύτερα σπήλαια ὅπως εἶναι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς Ἁλύσεως καί τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.
Τό δεύτερο οἰκιστικό πρότυπο τῶν Ἁγίων Μετεώρων ἀποτελεῖ, κατά κάποιο τρόπο, τήν προέκταση καί διεύρυνση τοῦ πρώτου, καθώς οἱ μεμονωμένοι ἀναχωρητές συγκεντρώνονται κατά μικρές ὁμάδες καί δημιουργοῦν Μονές μέσα σέ ἀνοίγματα τῶν βράχων. Στό νέο αὐτό οἰκιστικό πρότυπο μᾶς εἰσάγει ἕνας ἀπό τούς σημαντικώτερους «Πρώτους» τῆς Σκήτης τῆς Δούπιανης, ὁ Ὅσιος Νεῖλος πού ἵδρυσε τό 1366 τήν Ἱερά Μονή τῆς Ὑπαπαντῆς ἤ τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου ὅπως ἦταν γνωστή ἀρχικά, μετόχι σήμερα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου.
Μέ τό τρίτο οἰκιστικό πρότυπο τῶν Μετεώρων ἔχουμε πλέον τήν ἐπιστέγαση τῶν βράχων μέ τήν οἰκοδόμηση τῶν μεγάλων καί ἐπιβλητικῶν Μονῶν πού δεσπόζουν στόν χῶρο.
Όπως προκύπτει καί ἀπό τά φωτογραφικά τεκμήρια τῆς ἐποχῆς, καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τοῦ 19ου καί 20ου αἰῶνος ἡ πορεία τοῦ μοναστικοῦ κέντρου τῶν Ἁγίων Μετεώρων σημαδεύτηκε ἀπό σημαντικώτατες ἱστορικές συγκυρίες πού ἐπέδρασαν στήν μοναχική παρουσία καί εἶχαν τόν ἀντίκτυπό τους στήν οἰκοδομική ἐξέλιξη τοῦ χώρου. Πολλές μάλιστα ἀπό τίς πολεμικές συρράξεις εἶχαν καταστροφικές συνέπειες στά κτιριακά συγκροτήματα τῶν Μονῶν.
Ἡ σύνθεση τῆς ἀρχιτεκτονικῆς καί ἡ πολλαπλότητα τῆς κτιριακῆς συγκροτήσεως βρίσκει τήν ἀντιπροσωπευτική της ἐκφραση στήν Ἱερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου. Ὅπως εἶναι φυσικό σ’ ἕνα ζωνανό μνημεῖο καί φορέα πολιτισμοῦ, πού εἶναι οἱ Μονές, ἡ ἀντιμετώπιση τῶν φθορῶν καί ἡ κάλυψη τῶν λειτουργικῶν ἀναγκῶν δέν ἀντιμετωπίζεται ποτέ μέ στατικότητα ἀλλά μέ μία σύγχρονη κάθε φορά ἀναδημιουργία. Αύτή τήν ἀναδημιουργία θαυμάζουμε μέσα ἀπό τίς ἀλλεπάλληλες μεταβολές καί ἀντικαταστάσεις σέ κτίρια καί ἐξῶστες τῆς Μονῆς.
Παράλληλα μέ τίς σωστικές ἐνέργειες πού περιγράψαμε μία πρώτη σημαντική ἐπέμβαση στίς δεκαετίες τοῦ ᾿20 καί τοῦ ᾿30 εἶναι ἡ δημιουργία κλιμάκων ἀνόδου στίς περισσότερες ἀπό τίς Μονές.
Μία δεύτερη σημαντική ἐπέμβαση, ἡ ὁποία ἀκολουθεῖ χρονικά εἶναι ἡ διάνοιξη τοῦ ὀδικοῦ δικτύου.
Μετά ἀπό μία δύσκολη καί μακρά περίοδο κατστροφῶν καί ἐγκαταλείψεως, πού ἐπέφερε ὁ δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος καί ἡ ἔλειψη μοναχικῆς παρουσίας συντελεῖται κατά τήν διάρκεια τῆς δεκαετίας τοῦ ᾿60, ἡ ἀναδιοργάνωση τῶν μοναχικῶν ἀδελφοτήτων καί τῶν κτιριακῶν συγκροτημάτων τῶν Μονῶν. Αὐτή ἡ πρώτη προσπάθεια ἀναδιοργανώσεως καί ἀνασυγκροτήσεως συστηματοποιεῖται καί ὁλοκληρώνεται στίς ἑπόμενες δεκαετίες ἀπό τό 1980 μέχρι τίς μέρες μας. Εἶναι τό διάστημα πού περιγράφεται ὡς ἡ δεύτερη κτιτορική περίοδος τῶν Ἁγίων Μετεώρων καί χαρακτηρίζεται ἀπό τήν συγκροτημένη ἀναστηλωτική δραστηριότητα μέ βάση εἰδικές καί ἐμπεριστατωμένες μελέτες πού ἐκπονοῦνται. Τό ἐπιστέγασμα τῆς περιόδου αὐτῆς ἀποτελεῖ ἡ ἐπίσημη ἀνακήρυξη, ἀπό τήν Πολιτεία, τῶν Μετεώρων ὡς «χώρου ἱεροῦ», πού ἀποτελεῖ τήν ἀπόδοση τῆς ἀπαιτούμενης τιμῆς καί νομοθετικῆς προστασίας στόν ἁγιασμένο αὐτό τόπο πού γνωρίζει σήμερα μία νέα πνευματική ἄνθηση μέ τήν προσέλευση νέων μοναχῶν καί τήν ἀνάπτυξη τῶν κοινοβίων.
Ἰδιαίτερη μέριμνα ἐπιδείχθηκε ἀπό τίς Μονές γιά τήν διάσωση καί συντήρηση τῶν φορητῶν κειμηλίων, τήν προστασία καί ἀνάδειξή τους. Γιά τόν σκοπό αύτό διαμορφώθηκαν κατάλληλα σέ σκευοφυλάκια ἤ ἐκθεσειακούς χώρους ἱστορικά κτίρια τῶν Μονῶν ὅπως οἱ παλαιές Τράπεζες καί τά Γηροκομεῖα. Μέ τόν τρόπο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης, συγχρόνως μέ τά φορητά κειμήλια ἔχει τήν δυνατότητα νά θαυμάσει καί τήν μεγαλειώδη ἀρχιτεκτονική τῶν κτιρίων. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ περίπτωση τῆς παλαιᾶς Τραπέζης τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου ἑνός ἀπό τά σπουδαιότερα κτίρια, ὄχι μόνο τῶν Μετεώρων, ἀλλά καί τῆς μοναστηριακής ἀρχιτεκτονικής τῆς περιόδου αὐτής (1557).
Στά Ἅγια Μετέωρα ἡ ροή τοῦ χρόνου δέν ὑπακούει στήν ἱστορική νομοτέλεια μέ τήν κοσμική της ἀντίληψη. Γεννᾶται καί ἀναδημιουργεῖται μέσα ἀπό μιά ἄλλη διάσταση, στήν ὑπέρχρονο μυστική ἐμπειρία καί βίωση τῆς ἑλληνορθοδόξου μοναχικῆς παραδόσεως. Γι’ αὐτό καί ἡ σύγχρονη δημιουργία στίς Ἱερές Μονές ὑπερβαίνει τήν στατικότητα μιᾶς τυπικῆς ἀπομιμήσεως ἤ τῆς διασώσεως ἑνός μουσειακοῦ προτύπου.
Ἐπιτυγχάνεται ἔτσι τό ἀνεπαίσθητο πέρασμα ἀπό τόν Κρῆτα Θεοφάνη στόν Βλάσιο Τσοτσώνη, πού καταφέρνει νά ἐντάξει μέ μιά ἰδιαίτερη ἔμπνευση τόν 21ο αἰώνα στήν βυζαντινή παράδοση μέσα ἀπό τίς ἐξαίρετες τοιχογραφίες του στό νέο Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Στεφάνου.
Ὅλη αὐτή ἡ τεράστια ἀναστηλωτική ἐργασία τῆς ὁποίας ἕνα δεῖγμα μόνο παρουσιάσαμε, δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἡ ἐκδήλωση τῆς φροντίδος γιά αὐτόν τόν ἱερό χῶρο ὅλων ὅσων τόν ἀγάπησαν, τόν διακόνησαν καί τοῦ ἀφιερώθηκαν.
apostoliki-diakonia.gr
Ἡ τετρακτύς τῶν συναντήσεων
α. Ἡ εἰκόνα τοῦ Κυρίου
Ἡ ὀρθόδοξη εἰκόνα, ὡς θεολογική γλώσσα, "μιλάει" γιά πολλαπλές συναντήσεις καί ταυτόχρονα καλεῖ σέ συναντήσεις.
Ἡ Εἰκόνα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, κατά πρῶτον, ἀποτελεῖ φανέρωση καί ὁρατή πιστοποίηση τῆς ἀλήθειας τῆς πίστεώς μας ὅτι "Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί". Ὅτι ἡ ἀπερινόητη καί ἀχώρητη καί ἄπειρη θεία φύση "κενοῦται" καί συναντᾶ τήν πεπερασμένη ἀνθρώπινη φύση· ὅτι τό ἄκτιστο συναντᾶται μέ τό κτιστό καί ὑπάρχει μέ τόν τρόπο τοῦ κτιστοῦ. Γι' αὐτό καί ἡ Πενθέκτη Σύνοδος (691) μέ τόν 82ο κανόνα της, προκειμένου νά ὑπογραμμίσει τήν κεφαλαιώδους σημασίας ἀλήθεια τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως, ἀπαγορεύει στό ἑξῆς τή συμβολική ἀπεικόνιση τοῦ Ἰησοῦ μέ τή μορφή τοῦ ἀμνοῦ καί ὁρίζει: " ἀναστηλοῦσθαι τήν εἰκόνα Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, κατά τόν ἀνθρώπινον χαρακτῆρα". Μέ τόν τρόπο αὐτό θά εἶναι σέ θέση οἱ πιστοί νά κατανοοῦν "τό τῆς ταπεινώσεως ὕψος τοῦ Θεοῦ Λόγου" καί θά χειραγωγοῦνται "πρός μνήμην τῆς ἐν σαρκί πολιτείας τοῦ τε πάθους αὐτοῦ καί τοῦ σωτηρίου θανάτου καί τῆς ἐντεῦθεν γενομένης τῷ κόσμῳ ἀπολυτρώσεως".
Σύμφωνα, λοιπόν, μέ τή συνοδική ἀπόφαση ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ γίνεται τόπος φανέρωσης αὐτῆς τῆς λυτρωτικῆς συνάντησης τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο. Φανερώνει τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός, ἡ σαρκωμένη Ἀλήθεια στήν πληρότητά της, τήν ὁποια ὤφειλε ἡ χριστιανική κοινότητα νά τήν δείξει στά μάτια ὅλων, γιά νά ὑπογραμμίζεται ἔτσι ἡ ἄρνηση κάθε ἀφηρημένης καί μεταφυσικῆς σύλληψης τῆς θρησκείας. Ἀλήθεια στό ἑξῆς δέν εἶναι μιά ἰδέα ἤ ἕνα ἀφηρημένο σχῆμα, ἀλλά συγκεκριμένο πρόσωπο πού μπορεῖ νά εἰκονίζεται. Ἡ Ἐκκλησία μπορεῖ πιά ὄχι μόνο νά μιλάει γιά τήν ἀλήθεια ἀλλά καί νά τήν δείχνει: Εἶναι ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτή εἰκονίζει τό πρόσωπο ἤ τήν ὑπόσταση τοῦ ἔνσαρκου Λόγου, στήν ὁποία συναντῶνται καί ἑνώνονται " ἀσυγχύτως" καί "ἀδιαρέτως" ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη φύση. "Παντός εἰκονιζομένου οὐχ ἡ φύσις, ἀλλ' ἡ ὑπόστασις εἰκονίζεται· περιγραπτός ἄρα Χριστός καθ' ὑπόστασιν, κἄν τῇ θεότητι ἀπερίγραπτος, σημειώνει χαρακτηριστικά ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης". Μέ τή σαφή αὐτή πατερική διάκριση φύσεως καί προσώπου ἤ ὑποστάσεως ὑπερβαίνεται ὁ σκόπελος τόσο τοῦ μονοφυσιτισμοῦ, ὅσο καί τοῦ νεστοριανισμοῦ καί προβάλλεται ἡ ὀρθόδοξη ἄποψη ὅτι στήν Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ γίνεται ὁρατό τό πρόσωπο τοῦ Κυρίου μέ τήν ἀνθρώπινη μορφή του, ὅπως ἔγινε ὁρατό καί ἱστορικά κατά τήν ἐνανθρώπησή του.
Ἡ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ δέν φανερώνει μόνο τή συνάντηση τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο, ἀλλ' ἀποτελεῖ ταυτόχρονα καί κάλεσμα συνάντησης τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Αὐτῆς τῆς δεύτερης συνάντησης φανερώσεις ἀποτελοῦν οἱ Εἰκόνες τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων, τῶν φίλων τοῦ Θεοῦ.
Οἱ εἰκόνες τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων
Οἱ Εἰκόνες τῆς Θεοτόκου, κατά πρῶτον, εἴτε ὡς βρεφοκρατούσας, εἴτε ὡς γλυκοφιλούσας, εἴτε ὡς δεομένης καί "κεκλιμένης" στή Γεννηση τοῦ Χριστοῦ, φανερώνουν, μέσα ἀπο τήν βαθύτατη "σημαντική" τῆς ὀρθόδοξης ἁγιογραφίας, τήν Παρθένο Μαρία ὡς "οὐρανόν" καί "γῆν ἀγαθήν"καί "ὅρος ἀλατόμητον" καί "μήτραν εὐθυνοῦσαν" - ὡς μητέρα τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή, ὡς τήν κόρη πού "ταύτισε στήν ὕπαρξή της τή ζωή τοῦ κτιστοῦ μέ τή ζωή τοῦ ἀκτίστου, ἕνωσε στή δική της ζωή τήν κτίση μέ τόν κτίστη της". Ὡς "ἐκεῖνο τό κτίσμα πού - μόνο αὐτό μέσα σέ ὅλη τή δημιουργία τοῦ Θεοῦ, τήν ὑλική καί πνευματική - ἔφτασε στήν πληρότητα τοῦ σκοποῦ γιά τόν ὁποῖο ὑπάρχει ἡ κτίση: στήν πληρέστερη δυνατή ἑνότητα μέ τόν Θεό, στήν πληρέστερη πραγματοποίηση τῶν δυνατοτήτων τῆς ζωῆς". Γι' αὐτό, ἀμφισβητώντας οἱ εἰκονομάχοι τήν Εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, ἀμφισβητοῦσαν τελικά τήν δυνατότητα πού ἔχει ὁ ἄνθρωπος, ἑνωμένος μέ τόν Χριστό, νά γίνει κατά χάριν Θεός, ἀφοῦ τό "Θεοτόκος" νοεῖται καί λέγεται "οὐ μόνον διά τήν φύσιν τοῦ Λόγου, ἀλλά καί διά τήν θέωσιν τοῦ ἀνθρώπου".
Αὐτήν τήν, θείᾳ χάριτι, θέωση τοῦ ἀνθρώπου φανερώνουν, κατά δεύτερο λόγο, οἱ Εἰκόνες τῶν Ἁγίων. Οἱ Ἅγιοι τῆς ὀρθόδοξης εἰκονογραφίας εἶναι τά πρόσωπα πού συνάντησαν ὀντολογικά τόν Χριστό καί ἑνώθηκαν ὑπαρκτικά μαζί Του. Καί μεσα ἀπό αὐτή τήν ἕνωση ἀλλοιώθηκαν "τήν μακαρίαν ἀλλοίωσιν" ἀναστήλωσαν ἐντός τους τήν πεπτωκυΐαν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἀποκαθιστώντας την στό ἀρχέγονο κάλλος, καί μεταμορφώθηκαν ἔτσι σέ ναούς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί κατοικητήρια τοῦ Θεοῦ- σέ δόξα τοῦ Θεοῦ. Σύμφωνα μέ τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ. Στό πρόσωπο τῶν μεταμορφωμένων καί θεωμένων μελῶν τῆς Ἐκκλησίας δοξάζεται ὁ Θεός. Αὐτήν ἀκριβῶς τήν θείαν δοξολογίαν ἐκφράζουν οἱ Εἰκόνες τῶν Ἁγίων. Ἀποκαλύπτουν μπροστά στά μάτια μας τό δρόμο πού πορεύθηκαν γιά νά συναντήσουν τόν Χριστό καί νά γίνουν ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ. Καί ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἰκονογραφώντας τούς Ἁγίους της, μᾶς ὑπενθυμίζει "ἐπώνυμα τήν προσωπική ταυτότητα τῶν δοξασμένων μελῶν της· δηλώνει δηλαδή τήν ἰδιαιτερότητα τῶν εἰκονιζομένων προσώπων μέ τήν νέα ἐν Χριστῷ ὑπόστασή τους, ἡ ὁποία βεβαιώνει καί τήν ἀσύσχυτη μετοχή τῶν εἰκονιζομένων στή θεία δόξα καί τή χάρη τοῦ Χριστοῦ". Οἱ Εἰκόνες, συνεπῶς, τῶν Ἁγίων "ἀποκαλύπτουν τίς ὀντολογικές -ἠθικές συνέπειες τοῦ Χριστολογικοῦ δόγματος στήν ἐν Χριστῷ ὕπαρξη τῶν εἰκονιζομένων προσώπων", δηλαδή τή θεώση. Ἀποτελοῦν, μέ ἄλλα λόγια, εἰκαστική ἔκφραση καί (δια)τύπωση τῆς γνωστῆς φράσης τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου: "αὐτός γάρ (= ὁ Θεός) ἐνηνθρώπισεν, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν".
Τό φῶς στήν ὀρθόδοξη εἰκόνα
Ἡ εἰκαστική αὐτή διατύπωση τῆς μεταμόρφωσης καί θέωσης τοῦ ἀνθρώπου γίνεται καί μετά ἄλλους βέβαια εἰκαστικούς χειρισμούς, κυρίως ὅμως μέ αὐτό πού σύγχρονος θεολόγος ἀποκαλεῖ "φωταγωγική· ἤ "φωτοδομή" τῆς ὀρθόδοξης Εἰκόνας. Ὁ ὀρθόδοξος ἁγιογράφος, σέ ἀντίθεση μέ τόν ἀναγεννησιακό ζωγράφο πού δουλεύει σκιοδομικά, δομεῖ τήν Εἰκόνα καί τήν πλάθει κυρολεκτικά μέ φῶς. Στήν τέχνη τῆς Εἰκόνας ἡ παλέττα τῶν χρωμάτων νοεῖται ὡς παλέττα τοῦ φωτός. Ὁ ἁγιογράφος ἀναμειγνύει τά χρώματα μέ φῶς, ὅπως ἀκριβῶς καί ὁ ἅγιος "τῷ φωτί ἀναμείγνυται" κατά τήν ἔκφραση τοῦ Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου.
Τό φῶς αὐτό στή βυζαντινή ζωγραφική διαδραματίζει ἕναν ἰδιάζοντα ρόλο, ἀναφέρεται στό εἶναι τῶν εἰκονιζομένων καί ἄρα προσλαμβάνει χαρακτηρα ὀντολογικό. "Ὁ Θεός φῶς ἐστί" καί ἡ ἐνανθρώπησή του ἀποτελεῖ τό φῶς τό ἐρχόμενο στόν κόσμο: "Καί γάρ ἦλθεν, ἐφάνη τό φῶς τό ἀπρόσιτον". Τό φῶς αὐτό, κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ εἶναι οἱ ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Καί τό φῶς πού καταλάμπει τίς ἱερές Εἰκόνες εἶναι αὐτή ἀκριβῶς "ἡ θεία ἐνέργεια καί κατά συνέπεια τό οὐσιῶδες στό περιεχόμενο τῆς Εἰκόνας". Τό φῶς μέ τό ὁποῖο φωτίζεται ἡ ὀρθόδοξη Εἰκόνα δέν εἶναι τό φυσικό φῶς πού ἐκπορέυεται ἀπό μιά συγκεκριμένη ἐξωτερική πηγή, ὥστε νά ὑπακούει στούς ἄτεγκτους καί ἀπρόσωπους νόμους τῆς εὐθύγραμμης διάδοσης τοῦ φωτός - μέ ὅλες τίς συνέπειες αὐτῶν τῶν νόμων, ὅπως συμβαίνει στή δυτική τέχνη. Εἶναι, ἀντίθετα, ἕνα φῶς "ἄνωθεν καταβαῖνον" καί ἔσωθεν καταυγάζον τά εἰκονιζόμενα, διαχεόμενο ταυτόχρονα παντοῦ, χωρίς συγκεκριμένη ἑστία οὔτε γωνία φωτισμοῦ, πού θά ἔσπαγε τή φανέρωση τῆς πανταχοῦ παρουσίας του. Εἶναι ὡσάν νά κατεβαίνει "φωτιά ἀπό τόν οὐρανό στῆ γῆ καί φωτίζει ἐκ τῶν ἔσω ὁλόκληρη τήν ἀνθρωπινη ὕπαρξη". Γιά τήν ὀρθόδοξη εἰκονογραφική μας παράδοση εἶναι τό ἄκτιστο θαβώρειο φῶς, πού περιέλαμψε τόν Κύριο στό ὅρος τῆς Μεταμορφώσεως. Καί ἀκριβῶς ἡ μετοχή σ' αὐτό τό ἄκτιστο μεταμορφωτικό φῶς ὑποστασιάζει τά εἰκονιζόμενα, τούς χαρίζει ὑπόσταση καί ταυτότητα· τά κάνει νά εἶναι ὅ,τι εἶναι. Τέτοιας ποιότητας φῶς καταυγάζει τίς ἁγιασμένες ὑπάρξεις τῶν εἰκονιζομένων καί ἀποτελεῖ πρόγευση καί ἀρραβώνα τῆς ἐσχατολογικῆς ὄγδοης ἡμερας -"ἔλευση τῆς παρουσίας". Ὅθεν τό φῶς τῆς Εἰκόνας ἔχει χαρακτήρα "θεοφανικό" ὡς ἔκφραση θείων ἐνεργειῶν πάνω στήνκτίση καί τά πρόσωπα τά ὁποια μεταμορφώνει. Θά μπορούσαμε, λοιπόν, νά ποῦμε ὅτι ἡ ὀρθόδοξη Εἰκόνα αἰσθητοποιεῖ εἰκαστικά τήν ὡραία περιγραφή τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, τήν ἀναφερομένη στή διά τοῦ θείου πυρός, ἤγουν τῆς ἀκτίστου χάριτος, μεταμόρφωση τοῦ σώματος τῶν ἁγίων: "Οὕτω δή καί τά σώματα τῶν ἁγίων ὑπό τῆς ἑνωθείσης τῇ ψυχ·ῇ αὐτῶν χάριτος, ἤτοι τοῦ θείου πυρός μεταλαμβάνοντα, ἁγιάζονται καί ἐκπυρούμεαν διαυγῆ καί αὐτά γίνονται καί πολύ τῶν ἄλλων σωμάτων διαφορώτερα καί τιμιώτερα ἀποκαθίστανται".
Τό ἀρχέγονον κάλλος
Στά πλαίσια αὐτῆς τῆς ὀρθόδοξης εἰκονολογικῆς φωταγωγικῆς, θά συνοψίζαμε λέγοντας ὅτι ἡ Εἰκόνα δέν ἀναπαριστᾶ τόν φυσικό κόσμο τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου. Ἀπεναντίας, ἀποκαλύπτει στά μάτια μας τό μεταμορφωμένο ἀπό τή θεία χάρη παραδεισιακό χωρόχρονο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ὁ κόσμος τῆς Εἰκόνας εἶναι "ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυία ἐν δυνάμει" ὁ κόσμος πού κοινωνεῖ τήν αἰωνιότητα. Ἡ ὀρθόδοξη Εἰκόνα παρουσιάζει πῶς τό φθαρέν ἀπό τήν πτώση " κατ' εἰκόνα" , μπορεῖ νά ἀποκατασταθεῖ στό "ἀρχέγονον κάλλος". Φανερώνει "τή δυνατότητα πού ἔχει τό ταπεινό ὑλικό τοῦ κοσμου, ἡ σάρκα τῆςγῆς καί τοῦ ἀνθρώπου, νά ἑνωθεῖ μέ τή θεία ζωή, νά ἐνδυθεῖ τό φθαρτό ἀφθαρσία". Αὐτή τήν ἀλήθεια "ἀρθρώνει" μέ τό χρωστήρα του ὁ ἁγιογράφος "ὄχι σχηματκά καί ἀλληγορικά, ἀλλά ἀποτυπώνοντας στό σχέδιο καί στό χρῶμα τήν ἀφθαρτοποίηση καί τή δόξα τῆς ἀνθρώπινης καί τῆς κοσμικῆς σάρκας".
Ἀναστηλώσεις παλαιφάτων Ἱερῶν Μονῶν τῶν Μετεώρων
μέ σεβασμό στήν παράδοση καί τό οἰκοσύστημα
Αρχιμ. Χρυσοστόμου Τέτσιου,
ηγουμένου Ι. Μονής Αγίας Τριάδος Μετεώρων
«Αντικείμενο μεγάλου θαυμασμοῦ καί ποικίλων ἀναζητήσεων ἑρμηνείας καί ἀποτιμήσεώς της, ἡ ἀπαράμιλλη πραγματικότητα τῶν Ἁγίων Μετεώρων, στήν ἀδιάρρηκτη φυσική, θρησκευτική, ἱστορική καί πολιτισμική ἑνότητά της, ἐξακολουθεῖ νά ἐντυπωσιάζει καί νά προκαλεῖ δημιουργικά μέ τήν παρουσία της ἐπί μακρά σειρά αἰώνων.
Στόν ἱερό αὐτό χῶρο συναντήθηκαν ἀνεπανάληπτα καί ἀριστουργηματικά ἡ θεία δημιουργία μέ τήν ἀνθρώπινη παρέμβαση, ὁ πλοῦτος τοῦ τοπίου μέ τό μεγαλεῖο τῆς ἀρχιτεκτονικῆς, ἡ μοναχική ἔκφραση μέ τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό, ἡ αὐταπάρνηση καί ὁ ἡρωισμός μέ τήν ἐθνική αὐτοσυνειδησία καί θυσιαστική προσφορά.
Οἱ δυσανάβατοι καί ἀπρόσιτοι μετεωρίτικοι βράχοι, πού φαντάζουν ἀφιλόξενοι καθώς ὀρθώνονται σκληροί καί ἀπόκρημνοι, ἐστέγασαν τίς πιό ἐγκάρδιες καί ἐσώτατες ἐκφράσεις καί ἐμπειρίες αὐτῶν πού τούς ἐπόρθησαν μέ τήν ἁγιαστική παρουσία τους καί ἀναδημιούργησαν τήν ἱστορική τους πορεία καί παρέμβαση.
Ἡ μοναδικότητα, στόν κόσμο ὁλόκληρο, τοῦ πολύμορφου λίθινου συγκροτήματος τῶν Ἁγίων Μετεώρων, τῆς Ἀκροπόλεως αὐτῆς τῆς ὀρθοδοξίας καί προμετωπίδος τοῦ Ἀνατολικοῦ Χριστιανισμοῦ, ἀποτελεῖ ὑπόδειγμα σοφῆς ἰσορροπίας ἀνθρώπου καί φύσεως, τόπο, δηλαδή, στόν ὁποῖο ἡ ἀνθρώπινη παρουσία δέν καταχράσθηκε τήν προνομιακή της θέση στήν δημιουργία τοῦ Θεοῦ, δέν ἀνέτρεψε τό φυσικό οἰκοσύστημα καί δέν παραμόρφωσε τήν ὡραιότητα τοῦ τοπίου, ἀλλά ἐνέταξε τά δημιουργήματά της (τίς Ἱερές Μονές, δηλαδή) στό χῶρο, μέ ἰδιαίτερη εὐαισθησία καί στοργή καί μέ μοναδική αίσθητική καί σεβασμό πρός αὐτόν, ὥστε νά προβάλλεται ἡ ἱερότητα καί πνευματικότητα τοῦ χώρου τῆς Ἁγίας Λιθοπόλεως καί νά μή διαταράσσωνται οἱ ἰσορροπίες.
Στήν μοναχική παράδοση παρατηροῦμε μία ἐντελῶς διαφορετική χωροθέτηση τῆς φύσεως ἀπό αὐτή πού διακρίνει τά σύγχρονα κοσμικά πρότυπα.
Μία πρώτη μορφή ἀλλά καί περίοδος μοναχισμοῦ πού ἀποτελεῖ συγχρόνως καί τήν πρώτη ἀντίστοιχη φάση στά Ἅγια Μετέωρα εἶναι αύτή τοῦ μεμονωμένου ἀσκητικοῦ βίου μέσα στίς φυσικές ὀπές τῶν βράχων πού διαμορφώνονται σέ χώρους διαμονῆς τῶν μοναχῶν. Οἱ ἀναχωρητές αὐτοί πού ἐπιλέγουν τόν μονήρη ἀσκητικό βίο συγκροτοῦν μία σκήτη καί συμμετέχουν στήν κοινή λατρεία τίς Κυριακές καί μεγάλες ἑορτές σέ ἕναν ναό, στό λεγόμενο Κυριακό τῆς σκήτης.
Ἡ πρώτη γνωστή ὀργανωμένη τέτοια σκήτη στόν χῶρο τῶν Μετεώρων εἶναι ἡ σκήτη τῆς Δούπιανης πού συγκροτεῖται στά τέλη του 11ου ἤ στίς ἀρχές τοῦ 12ου αἰῶνος. Τό Κυριακό τῆς σκήτης ἀποτελοῦσε ὁ ναός τῆς Θεοτόκου, γνωστός ὡς «Παναγία τῆς Δούπιανης» πού σώζεται ἕως καί σήμερα.
Τό πέρασμα στήν ἑπόμενη οἰκιστική φάση γίνεται σταδιακά μέ τήν δημιουργία μονιδρίων σέ εὐρύτερα σπήλαια ὅπως εἶναι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς Ἁλύσεως καί τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.
Τό δεύτερο οἰκιστικό πρότυπο τῶν Ἁγίων Μετεώρων ἀποτελεῖ, κατά κάποιο τρόπο, τήν προέκταση καί διεύρυνση τοῦ πρώτου, καθώς οἱ μεμονωμένοι ἀναχωρητές συγκεντρώνονται κατά μικρές ὁμάδες καί δημιουργοῦν Μονές μέσα σέ ἀνοίγματα τῶν βράχων. Στό νέο αὐτό οἰκιστικό πρότυπο μᾶς εἰσάγει ἕνας ἀπό τούς σημαντικώτερους «Πρώτους» τῆς Σκήτης τῆς Δούπιανης, ὁ Ὅσιος Νεῖλος πού ἵδρυσε τό 1366 τήν Ἱερά Μονή τῆς Ὑπαπαντῆς ἤ τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου ὅπως ἦταν γνωστή ἀρχικά, μετόχι σήμερα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου.
Μέ τό τρίτο οἰκιστικό πρότυπο τῶν Μετεώρων ἔχουμε πλέον τήν ἐπιστέγαση τῶν βράχων μέ τήν οἰκοδόμηση τῶν μεγάλων καί ἐπιβλητικῶν Μονῶν πού δεσπόζουν στόν χῶρο.
Όπως προκύπτει καί ἀπό τά φωτογραφικά τεκμήρια τῆς ἐποχῆς, καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τοῦ 19ου καί 20ου αἰῶνος ἡ πορεία τοῦ μοναστικοῦ κέντρου τῶν Ἁγίων Μετεώρων σημαδεύτηκε ἀπό σημαντικώτατες ἱστορικές συγκυρίες πού ἐπέδρασαν στήν μοναχική παρουσία καί εἶχαν τόν ἀντίκτυπό τους στήν οἰκοδομική ἐξέλιξη τοῦ χώρου. Πολλές μάλιστα ἀπό τίς πολεμικές συρράξεις εἶχαν καταστροφικές συνέπειες στά κτιριακά συγκροτήματα τῶν Μονῶν.
Ἡ σύνθεση τῆς ἀρχιτεκτονικῆς καί ἡ πολλαπλότητα τῆς κτιριακῆς συγκροτήσεως βρίσκει τήν ἀντιπροσωπευτική της ἐκφραση στήν Ἱερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου. Ὅπως εἶναι φυσικό σ’ ἕνα ζωνανό μνημεῖο καί φορέα πολιτισμοῦ, πού εἶναι οἱ Μονές, ἡ ἀντιμετώπιση τῶν φθορῶν καί ἡ κάλυψη τῶν λειτουργικῶν ἀναγκῶν δέν ἀντιμετωπίζεται ποτέ μέ στατικότητα ἀλλά μέ μία σύγχρονη κάθε φορά ἀναδημιουργία. Αύτή τήν ἀναδημιουργία θαυμάζουμε μέσα ἀπό τίς ἀλλεπάλληλες μεταβολές καί ἀντικαταστάσεις σέ κτίρια καί ἐξῶστες τῆς Μονῆς.
Παράλληλα μέ τίς σωστικές ἐνέργειες πού περιγράψαμε μία πρώτη σημαντική ἐπέμβαση στίς δεκαετίες τοῦ ᾿20 καί τοῦ ᾿30 εἶναι ἡ δημιουργία κλιμάκων ἀνόδου στίς περισσότερες ἀπό τίς Μονές.
Μία δεύτερη σημαντική ἐπέμβαση, ἡ ὁποία ἀκολουθεῖ χρονικά εἶναι ἡ διάνοιξη τοῦ ὀδικοῦ δικτύου.
Μετά ἀπό μία δύσκολη καί μακρά περίοδο κατστροφῶν καί ἐγκαταλείψεως, πού ἐπέφερε ὁ δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος καί ἡ ἔλειψη μοναχικῆς παρουσίας συντελεῖται κατά τήν διάρκεια τῆς δεκαετίας τοῦ ᾿60, ἡ ἀναδιοργάνωση τῶν μοναχικῶν ἀδελφοτήτων καί τῶν κτιριακῶν συγκροτημάτων τῶν Μονῶν. Αὐτή ἡ πρώτη προσπάθεια ἀναδιοργανώσεως καί ἀνασυγκροτήσεως συστηματοποιεῖται καί ὁλοκληρώνεται στίς ἑπόμενες δεκαετίες ἀπό τό 1980 μέχρι τίς μέρες μας. Εἶναι τό διάστημα πού περιγράφεται ὡς ἡ δεύτερη κτιτορική περίοδος τῶν Ἁγίων Μετεώρων καί χαρακτηρίζεται ἀπό τήν συγκροτημένη ἀναστηλωτική δραστηριότητα μέ βάση εἰδικές καί ἐμπεριστατωμένες μελέτες πού ἐκπονοῦνται. Τό ἐπιστέγασμα τῆς περιόδου αὐτῆς ἀποτελεῖ ἡ ἐπίσημη ἀνακήρυξη, ἀπό τήν Πολιτεία, τῶν Μετεώρων ὡς «χώρου ἱεροῦ», πού ἀποτελεῖ τήν ἀπόδοση τῆς ἀπαιτούμενης τιμῆς καί νομοθετικῆς προστασίας στόν ἁγιασμένο αὐτό τόπο πού γνωρίζει σήμερα μία νέα πνευματική ἄνθηση μέ τήν προσέλευση νέων μοναχῶν καί τήν ἀνάπτυξη τῶν κοινοβίων.
Ἰδιαίτερη μέριμνα ἐπιδείχθηκε ἀπό τίς Μονές γιά τήν διάσωση καί συντήρηση τῶν φορητῶν κειμηλίων, τήν προστασία καί ἀνάδειξή τους. Γιά τόν σκοπό αύτό διαμορφώθηκαν κατάλληλα σέ σκευοφυλάκια ἤ ἐκθεσειακούς χώρους ἱστορικά κτίρια τῶν Μονῶν ὅπως οἱ παλαιές Τράπεζες καί τά Γηροκομεῖα. Μέ τόν τρόπο αὐτό ὁ ἐπισκέπτης, συγχρόνως μέ τά φορητά κειμήλια ἔχει τήν δυνατότητα νά θαυμάσει καί τήν μεγαλειώδη ἀρχιτεκτονική τῶν κτιρίων. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ περίπτωση τῆς παλαιᾶς Τραπέζης τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου ἑνός ἀπό τά σπουδαιότερα κτίρια, ὄχι μόνο τῶν Μετεώρων, ἀλλά καί τῆς μοναστηριακής ἀρχιτεκτονικής τῆς περιόδου αὐτής (1557).
Στά Ἅγια Μετέωρα ἡ ροή τοῦ χρόνου δέν ὑπακούει στήν ἱστορική νομοτέλεια μέ τήν κοσμική της ἀντίληψη. Γεννᾶται καί ἀναδημιουργεῖται μέσα ἀπό μιά ἄλλη διάσταση, στήν ὑπέρχρονο μυστική ἐμπειρία καί βίωση τῆς ἑλληνορθοδόξου μοναχικῆς παραδόσεως. Γι’ αὐτό καί ἡ σύγχρονη δημιουργία στίς Ἱερές Μονές ὑπερβαίνει τήν στατικότητα μιᾶς τυπικῆς ἀπομιμήσεως ἤ τῆς διασώσεως ἑνός μουσειακοῦ προτύπου.
Ἐπιτυγχάνεται ἔτσι τό ἀνεπαίσθητο πέρασμα ἀπό τόν Κρῆτα Θεοφάνη στόν Βλάσιο Τσοτσώνη, πού καταφέρνει νά ἐντάξει μέ μιά ἰδιαίτερη ἔμπνευση τόν 21ο αἰώνα στήν βυζαντινή παράδοση μέσα ἀπό τίς ἐξαίρετες τοιχογραφίες του στό νέο Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Στεφάνου.
Ὅλη αὐτή ἡ τεράστια ἀναστηλωτική ἐργασία τῆς ὁποίας ἕνα δεῖγμα μόνο παρουσιάσαμε, δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἡ ἐκδήλωση τῆς φροντίδος γιά αὐτόν τόν ἱερό χῶρο ὅλων ὅσων τόν ἀγάπησαν, τόν διακόνησαν καί τοῦ ἀφιερώθηκαν.
apostoliki-diakonia.gr
3/9/09
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Την παραβολή του αμπελώνα ή των κακών γεωργών την είπε ο Κύριος, αγαπητοί μου εν Χριστό αδελφοί, στα Ιεροσόλυμα απευθυνόμενος προς τους πνευματικούς άρχοντες του λαού, λίγες μέρες πριν από το εκούσιο Πάθος του, τότε που εκείνοι αμφισβήτησαν τη θεία Του εξουσία. Όταν έδιωξε τους εμπόρους από το ναό, οι γραμματείς και οι φαρισαίοι πειραγμένοι τον ρώτησαν: «εν ποία εξουσία ταύτα ποιείς;», με ποιά εξουσία τα κάνεις αυτά; Τότε ο Ιησούς είπε την παραβολή του αμπελώνα που ακούσαμε σήμερα. Το νόημά της είναι η στάση που πήραν οι Εβραίοι απέναντι στο Θεό, αντί για όλα τα προνόμια, με τα οποία τιμήθηκε το ιουδαϊκό γένος.
«Ύστερον δε απέστειλε προς αυτούς τον Υιόν αυτού λέγων, εντραπήσονται τον Υιόν μου».
Αγαπητοί μου εν Χριστό αδελφοί, ο αγαπημένος λαός το Θεού κατά την σημερινή ευαγγελική περικοπή παρομοιάζεται από τον Μέγα Διδάσκαλο, τον Μονογενή Υιό και Λόγο του Θεού Πατρός με ένα ωραίο και λαμπρό αμπελώνα.
Αυτόν τον ωραίο και εκλεκτό αμπελώνα τον φύτευσε κάποιος πλούσιος και μάλιστα ο πλούσιος αυτός έλαβε ιδιαιτέρα πρόνοια, ιδιαιτέρα μέριμνα ώστε να τον περιφράξει τον αμπελώνα, έχτισε και σπίτι εντός αυτού, προκειμένου να μένουν
οι εργάτες αλλά και οι φύλακες.
Αυτόν τον ωραίο και εκλεκτό αμπελώνα τον εμπιστεύθηκε σε γεωργούς και έφυγε μακριά· «και εξέδοτο γεωργοίς και απεδήμησε».
Έφθασε όμως, η ώρα της καρποφορίας και της συγκομιδής, τότε ο νοικοκύρης έστειλε τους δούλους του να ζητήσουν από τους γεωργούς τους καρπούς του αμπελώνα.
Οι γεωργοί, αντί να δεχθούν τους δούλους που έστειλε με αγάπη, με σεβασμό και εκτίμηση και να αποδώσουν τους καρπούς, αυτοί άλλον έδειραν, άλλον χτύπησαν και άλλον λιθοβόλησαν.
Και πάλιν απέστειλε ο νοικοκύρης άλλους δούλους περισσότερους από τους πρώτους και οι γεωργοί εκείνοι έπραξαν το ίδιο. Τότε έστειλε προς αυτούς το παιδί του και λέει ότι τουλάχιστον θα ντραπούν το παιδί μου: «ύστερον δε απέστειλε προς αυτούς τον υιόν αυτού λέγων, εντραπήσονται τον υιόν μου».
Εκείνοι, όμως, όταν είδαν τον υιόν του, όχι μόνο δεν τον ντράπηκαν, όχι μόνο δεν τον σεβάστηκαν αλλά είπαν με φθόνο και με κακία, αυτός είναι ο κληρονόμος ελάτε να τον φονεύσουμε και να του πάρουμε την κληρονομιά, και να γίνουμε εμείς οι κύριοι οι κάτοχοι του αμπελώνα: «οι δε γεωργοί ιδόντες τον υιόν είπον εν εαυτοίς, ούτος εστί ο κληρονόμος δεύτε αποκτείνωμεν αυτόν και κατάσχωμεν την περιουσίαν αυτού». Ο φθόνος και η κακία, είναι που γεννά τον φόνο κατά
του υιού: «και λαβόντες αυτόν εξέβαλον έξω του αμπελώνος και απέκτειναν».
Και ο Παντογνώστης Κύριος ρωτά τους Αρχιερείς και Γραμματείς του Ιουδαϊκού λαού: «όταν, λοιπόν, έλθη ο Κύριος του αμπελώνος, τι ποιήσει τοις γεωργοίς εκείνοις;», και οι ανόητοι και βραδείς τη καρδία των απαντούν: «κακούς κακώς απολέσει αυτούς, και τον αμπελώνα εκδώσεται άλλοις γεωργοίς, οίτινες αποδώσουσι αυτώ τους καρπούς εν τοις καιροίς αυτών».
Ο Θεός, «ο θέλων πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν», έδωσε στον περιούσιο και εκλεκτό λαό Του τον Μωσαϊκό νόμο, τις θυσίες και όλα εκείνα τα μέσα που ήταν αναγκαία με τα οποία ο αμπελώνας αυτός, ο περιούσιος λαός, που καλλιεργούμενος θα έφερε τους γλυκούς καρπούς της αρετής.
Αυτόν τον περιούσιο λαό τον περιχαράκωσε με διάφορες διατάξεις, νόμους και εντολές, που τον κατέστησαν απόρθητο από τις διάφορες επιδρομές των άλλων εθνών.
Οι γεωργοί, οι καλλιεργητές και οι φύλακες του αμπελώνα άφησαν όμως, τον αμπελώνα αυτόν έρημο, ακαλλιέργητο και αντί ο περιούσιος αυτός του Κυρίου αμπελώνας, λαός, να επιδείξει καρπούς που θα ήταν άξιος της μετανοίας γέμισε από αγκάθια και τριβόλους.
Επέδειξε μόνο κάτι αφυδατωμένους και ξηρούς τύπους λατρείας και θυσιών, χωρίς ζωή και δύναμη πνευματική· «ο λαός ούτος τοις χείλεσι με τιμά, η δε καρδία αυτού πόρω απέχει» μας λέγει ο Κύριος ο Θεός ο Παντοκράτωρ.
Αλλά ο Θεός δεν εξοργίζεται αλλ’ ευσπλαχνίζεται, δεν τιμωρεί, αλλά κατά καιρούς, στέλνει τους δούλους Του, τους Προφήτες και τους αγίους, οι οποίοι στο όνομά Του προσκαλούν μεγαλοφώνος τον λαό σε αληθή μετάνοια και στην επιστροφή.
Δυστυχώς, όμως, οι άρχοντες του λαού, σκληροτράχηλοι, αμετανόητοι, αχάριστοι, «ον μεν έδειραν, ον δε απέκτειναν, ον δε ελιθοβόλησαν».
Ο Θεός όμως, ως αγαθός, ως εύσπλαχνος και ελεήμων «μη θέλων τον θάνατον του αμαρτωλού ως το επιστρέψαι και ζείν αυτόν», εξαπέστειλε τον Μονογενή
Υιό Του, τον Σωτήρα και Λυτρωτή «ὔστερον δε απέστειλε προς αυτούς τον Υιόν αυτού λέγων, εντραπήσονται τον Υιόν μου».
Η αγαθότητα, η ευσπλαχνία του οικτίρμονα Θεού, ο οποίος έδωσε τον Υιό τον Μονογενή ως Λύτρον αντί πολλών, υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας.
Οι σκληροτράχηλοι αυτοί Ιουδαίοι, οι Αρχιερείς, οι Γραμματείς οι Φαρισαίοι και οι Πρεσβύτεροι του Ιουδαϊκού λαού σταύρωσαν έξω του αμπελώνα, έξω της παρεμβολής, έξω των Ιεροσολύμων τον Κύριο της δόξης τον Μονογενή Υιό,
τον Σωτήρα και Λυτρωτή Ιησού Χριστό.
Η ευσπλαχνία του Θεού προς όλους τους ανθρώπους είναι ανεκδιήγητος, «Κύριος ο Θεός οικτίρμων και ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλεος και αληθινός» και συγχωρεί τις αμαρτίες όλων των ανθρώπων.
Η ευσπλαχνία του Θεού Πατρός ας θερμάνει και τις δικές μας καρδιές ζώντες και κινούμενοι ως τέκνα Θεού εν μετανοία και εξομολογήσει μέσα στον αμπελώνα της χάριτός Του, στη Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, την οποίαν ίδρυσε με τον Σταυρικό Του θάνατο, επάνω στον Γολγοθά, ο Μονογενής Υιός Του.
Και έτσι, αγαπητοί μου εν Χριστό αδελφοί, καθαροί τη καρδία να τύχουμε της ευσπλαχνίας του Θεού, αρκεί να ανανεώνουμε μέσα μας την χαρά της Αναστάσεως που ανανεώνεται με την Κυριακάτικη Σύναξη και Θεία Λειτουργία, του Οποίου η χάρις και το άπειρον έλεος μετά πάντων ημών. ΑΜΗΝ.
Την παραβολή του αμπελώνα ή των κακών γεωργών την είπε ο Κύριος, αγαπητοί μου εν Χριστό αδελφοί, στα Ιεροσόλυμα απευθυνόμενος προς τους πνευματικούς άρχοντες του λαού, λίγες μέρες πριν από το εκούσιο Πάθος του, τότε που εκείνοι αμφισβήτησαν τη θεία Του εξουσία. Όταν έδιωξε τους εμπόρους από το ναό, οι γραμματείς και οι φαρισαίοι πειραγμένοι τον ρώτησαν: «εν ποία εξουσία ταύτα ποιείς;», με ποιά εξουσία τα κάνεις αυτά; Τότε ο Ιησούς είπε την παραβολή του αμπελώνα που ακούσαμε σήμερα. Το νόημά της είναι η στάση που πήραν οι Εβραίοι απέναντι στο Θεό, αντί για όλα τα προνόμια, με τα οποία τιμήθηκε το ιουδαϊκό γένος.
«Ύστερον δε απέστειλε προς αυτούς τον Υιόν αυτού λέγων, εντραπήσονται τον Υιόν μου».
Αγαπητοί μου εν Χριστό αδελφοί, ο αγαπημένος λαός το Θεού κατά την σημερινή ευαγγελική περικοπή παρομοιάζεται από τον Μέγα Διδάσκαλο, τον Μονογενή Υιό και Λόγο του Θεού Πατρός με ένα ωραίο και λαμπρό αμπελώνα.
Αυτόν τον ωραίο και εκλεκτό αμπελώνα τον φύτευσε κάποιος πλούσιος και μάλιστα ο πλούσιος αυτός έλαβε ιδιαιτέρα πρόνοια, ιδιαιτέρα μέριμνα ώστε να τον περιφράξει τον αμπελώνα, έχτισε και σπίτι εντός αυτού, προκειμένου να μένουν
οι εργάτες αλλά και οι φύλακες.
Αυτόν τον ωραίο και εκλεκτό αμπελώνα τον εμπιστεύθηκε σε γεωργούς και έφυγε μακριά· «και εξέδοτο γεωργοίς και απεδήμησε».
Έφθασε όμως, η ώρα της καρποφορίας και της συγκομιδής, τότε ο νοικοκύρης έστειλε τους δούλους του να ζητήσουν από τους γεωργούς τους καρπούς του αμπελώνα.
Οι γεωργοί, αντί να δεχθούν τους δούλους που έστειλε με αγάπη, με σεβασμό και εκτίμηση και να αποδώσουν τους καρπούς, αυτοί άλλον έδειραν, άλλον χτύπησαν και άλλον λιθοβόλησαν.
Και πάλιν απέστειλε ο νοικοκύρης άλλους δούλους περισσότερους από τους πρώτους και οι γεωργοί εκείνοι έπραξαν το ίδιο. Τότε έστειλε προς αυτούς το παιδί του και λέει ότι τουλάχιστον θα ντραπούν το παιδί μου: «ύστερον δε απέστειλε προς αυτούς τον υιόν αυτού λέγων, εντραπήσονται τον υιόν μου».
Εκείνοι, όμως, όταν είδαν τον υιόν του, όχι μόνο δεν τον ντράπηκαν, όχι μόνο δεν τον σεβάστηκαν αλλά είπαν με φθόνο και με κακία, αυτός είναι ο κληρονόμος ελάτε να τον φονεύσουμε και να του πάρουμε την κληρονομιά, και να γίνουμε εμείς οι κύριοι οι κάτοχοι του αμπελώνα: «οι δε γεωργοί ιδόντες τον υιόν είπον εν εαυτοίς, ούτος εστί ο κληρονόμος δεύτε αποκτείνωμεν αυτόν και κατάσχωμεν την περιουσίαν αυτού». Ο φθόνος και η κακία, είναι που γεννά τον φόνο κατά
του υιού: «και λαβόντες αυτόν εξέβαλον έξω του αμπελώνος και απέκτειναν».
Και ο Παντογνώστης Κύριος ρωτά τους Αρχιερείς και Γραμματείς του Ιουδαϊκού λαού: «όταν, λοιπόν, έλθη ο Κύριος του αμπελώνος, τι ποιήσει τοις γεωργοίς εκείνοις;», και οι ανόητοι και βραδείς τη καρδία των απαντούν: «κακούς κακώς απολέσει αυτούς, και τον αμπελώνα εκδώσεται άλλοις γεωργοίς, οίτινες αποδώσουσι αυτώ τους καρπούς εν τοις καιροίς αυτών».
Ο Θεός, «ο θέλων πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν», έδωσε στον περιούσιο και εκλεκτό λαό Του τον Μωσαϊκό νόμο, τις θυσίες και όλα εκείνα τα μέσα που ήταν αναγκαία με τα οποία ο αμπελώνας αυτός, ο περιούσιος λαός, που καλλιεργούμενος θα έφερε τους γλυκούς καρπούς της αρετής.
Αυτόν τον περιούσιο λαό τον περιχαράκωσε με διάφορες διατάξεις, νόμους και εντολές, που τον κατέστησαν απόρθητο από τις διάφορες επιδρομές των άλλων εθνών.
Οι γεωργοί, οι καλλιεργητές και οι φύλακες του αμπελώνα άφησαν όμως, τον αμπελώνα αυτόν έρημο, ακαλλιέργητο και αντί ο περιούσιος αυτός του Κυρίου αμπελώνας, λαός, να επιδείξει καρπούς που θα ήταν άξιος της μετανοίας γέμισε από αγκάθια και τριβόλους.
Επέδειξε μόνο κάτι αφυδατωμένους και ξηρούς τύπους λατρείας και θυσιών, χωρίς ζωή και δύναμη πνευματική· «ο λαός ούτος τοις χείλεσι με τιμά, η δε καρδία αυτού πόρω απέχει» μας λέγει ο Κύριος ο Θεός ο Παντοκράτωρ.
Αλλά ο Θεός δεν εξοργίζεται αλλ’ ευσπλαχνίζεται, δεν τιμωρεί, αλλά κατά καιρούς, στέλνει τους δούλους Του, τους Προφήτες και τους αγίους, οι οποίοι στο όνομά Του προσκαλούν μεγαλοφώνος τον λαό σε αληθή μετάνοια και στην επιστροφή.
Δυστυχώς, όμως, οι άρχοντες του λαού, σκληροτράχηλοι, αμετανόητοι, αχάριστοι, «ον μεν έδειραν, ον δε απέκτειναν, ον δε ελιθοβόλησαν».
Ο Θεός όμως, ως αγαθός, ως εύσπλαχνος και ελεήμων «μη θέλων τον θάνατον του αμαρτωλού ως το επιστρέψαι και ζείν αυτόν», εξαπέστειλε τον Μονογενή
Υιό Του, τον Σωτήρα και Λυτρωτή «ὔστερον δε απέστειλε προς αυτούς τον Υιόν αυτού λέγων, εντραπήσονται τον Υιόν μου».
Η αγαθότητα, η ευσπλαχνία του οικτίρμονα Θεού, ο οποίος έδωσε τον Υιό τον Μονογενή ως Λύτρον αντί πολλών, υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας.
Οι σκληροτράχηλοι αυτοί Ιουδαίοι, οι Αρχιερείς, οι Γραμματείς οι Φαρισαίοι και οι Πρεσβύτεροι του Ιουδαϊκού λαού σταύρωσαν έξω του αμπελώνα, έξω της παρεμβολής, έξω των Ιεροσολύμων τον Κύριο της δόξης τον Μονογενή Υιό,
τον Σωτήρα και Λυτρωτή Ιησού Χριστό.
Η ευσπλαχνία του Θεού προς όλους τους ανθρώπους είναι ανεκδιήγητος, «Κύριος ο Θεός οικτίρμων και ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλεος και αληθινός» και συγχωρεί τις αμαρτίες όλων των ανθρώπων.
Η ευσπλαχνία του Θεού Πατρός ας θερμάνει και τις δικές μας καρδιές ζώντες και κινούμενοι ως τέκνα Θεού εν μετανοία και εξομολογήσει μέσα στον αμπελώνα της χάριτός Του, στη Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, την οποίαν ίδρυσε με τον Σταυρικό Του θάνατο, επάνω στον Γολγοθά, ο Μονογενής Υιός Του.
Και έτσι, αγαπητοί μου εν Χριστό αδελφοί, καθαροί τη καρδία να τύχουμε της ευσπλαχνίας του Θεού, αρκεί να ανανεώνουμε μέσα μας την χαρά της Αναστάσεως που ανανεώνεται με την Κυριακάτικη Σύναξη και Θεία Λειτουργία, του Οποίου η χάρις και το άπειρον έλεος μετά πάντων ημών. ΑΜΗΝ.
1/9/09
Σεπτεμβρίου.
2 Σεπτεμβρίου.
Μάμαντος Μάρτυρος, Ιωάννου του Νηστευτού.
2 Σεπτεμβρίου.
Αγίου Μάμαντα.
Καταγόταν από τις Γάγγρες της Παφλαγονίας. Γεννήθηκε στην φυλακή, καθώς οι γονείς του, ο συγκλητικός Θεόδοτος και η σύζυγός του Ρουφίνη, είχαν φυλακισθεί επί αυτοκρατορίας Αυρηλιανού (270-275). Καθώς αυτοί βρήκαν εντός της φυλακής μαρτυρικό θάνατο, το βρέφος υιοθετήθηκε από κάποια ευσεβή γυναίκα. Όσο το βρέφος μεγάλωνε ψέλλιζε την λέξη μάμα, κι από αυτό το γεγονός του δόθηκε το όνομα Μάμας. Υπεβλήθη σε φρικτά βασανιστήρια σε ηλικία 15 ετών και έλαβε τον στέφανο του μαρτυρίου, όταν ο ηγεμόνας Καισαρείας διέταξε να διαπεράσουν με τρίαινα την κοιλιακή του χώρα. Εξήλθε της πόλεως κρατώντας τα εντόσθια στα χέρια του, πέφτοντας λίγο αργότερα νεκρός. Κατά την Κυπριακή παράδοση το λείψανό του μεταφέρθηκε από την Ασία στην πόλη της Μόρφου, όπου και κτίσθηκε ναός προς τιμή του.
Μάμαντος Μάρτυρος, Ιωάννου του Νηστευτού.
2 Σεπτεμβρίου.
Αγίου Μάμαντα.
Καταγόταν από τις Γάγγρες της Παφλαγονίας. Γεννήθηκε στην φυλακή, καθώς οι γονείς του, ο συγκλητικός Θεόδοτος και η σύζυγός του Ρουφίνη, είχαν φυλακισθεί επί αυτοκρατορίας Αυρηλιανού (270-275). Καθώς αυτοί βρήκαν εντός της φυλακής μαρτυρικό θάνατο, το βρέφος υιοθετήθηκε από κάποια ευσεβή γυναίκα. Όσο το βρέφος μεγάλωνε ψέλλιζε την λέξη μάμα, κι από αυτό το γεγονός του δόθηκε το όνομα Μάμας. Υπεβλήθη σε φρικτά βασανιστήρια σε ηλικία 15 ετών και έλαβε τον στέφανο του μαρτυρίου, όταν ο ηγεμόνας Καισαρείας διέταξε να διαπεράσουν με τρίαινα την κοιλιακή του χώρα. Εξήλθε της πόλεως κρατώντας τα εντόσθια στα χέρια του, πέφτοντας λίγο αργότερα νεκρός. Κατά την Κυπριακή παράδοση το λείψανό του μεταφέρθηκε από την Ασία στην πόλη της Μόρφου, όπου και κτίσθηκε ναός προς τιμή του.
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Αποκρυφιστικές "κάρτες αυτογνωσίας"
Ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου της ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Αποκρυφιστικές "κάρτες αυτογνωσίας"
Η Δ.ΙΣ. κατά την Συνεδρία της 7.5.2009 αποφάσισε να ενημερώσει το πλήρωμα της Εκκλησίας της Ελλάδος για τα εξής:
Εσχάτως εμφανίστηκαν στον ελληνικό χώρο, από οργάνωση ασυμβίβαστη με την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη, "κάρτες αυτογνωσίας", που προσιδιάζουν προς τις αποκρυφιστικές κάρτες Ταρώ, οι οποίες, αντί των αποκρυφιστικών συμβόλων και μορφών, φέρουν εικονιζόμενα πρόσωπα Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.
Κατά τρόπον ασεβή και βλάσφημο, τα ιερά πρόσωπα της Ορθοδόξου Πίστεώς μας χρησιμοποιούνται και συμφύρονται με πρακτικές που συναντώνται στον αποκρυφιστικό χώρο.
Με αφορμή τα ανωτέρω, αφ' ενός μεν, εφιστούμε την προσοχή του Ορθοδόξου Πληρώματος, αφ' ετέρου δε, δραττόμενοι για μια ακόμη φορά της ευκαιρίας, υπενθυμίζομε ότι συνήθης παραπλανητική πρακτική διαφόρων ομάδων ασυμβίβαστων με την Ορθόδοξη Πίστη, είναι η χρήση χριστιανικών όρων και συμβόλων, τα οποία όμως νοηματοδοτούνται με ριζικά διαφορετικό τρόπο απ' ο,τι κατανοούνται στα πλαίσια της εκκλησιαστικής διδαχής.
Ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου της ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Αποκρυφιστικές "κάρτες αυτογνωσίας"
Η Δ.ΙΣ. κατά την Συνεδρία της 7.5.2009 αποφάσισε να ενημερώσει το πλήρωμα της Εκκλησίας της Ελλάδος για τα εξής:
Εσχάτως εμφανίστηκαν στον ελληνικό χώρο, από οργάνωση ασυμβίβαστη με την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη, "κάρτες αυτογνωσίας", που προσιδιάζουν προς τις αποκρυφιστικές κάρτες Ταρώ, οι οποίες, αντί των αποκρυφιστικών συμβόλων και μορφών, φέρουν εικονιζόμενα πρόσωπα Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.
Κατά τρόπον ασεβή και βλάσφημο, τα ιερά πρόσωπα της Ορθοδόξου Πίστεώς μας χρησιμοποιούνται και συμφύρονται με πρακτικές που συναντώνται στον αποκρυφιστικό χώρο.
Με αφορμή τα ανωτέρω, αφ' ενός μεν, εφιστούμε την προσοχή του Ορθοδόξου Πληρώματος, αφ' ετέρου δε, δραττόμενοι για μια ακόμη φορά της ευκαιρίας, υπενθυμίζομε ότι συνήθης παραπλανητική πρακτική διαφόρων ομάδων ασυμβίβαστων με την Ορθόδοξη Πίστη, είναι η χρήση χριστιανικών όρων και συμβόλων, τα οποία όμως νοηματοδοτούνται με ριζικά διαφορετικό τρόπο απ' ο,τι κατανοούνται στα πλαίσια της εκκλησιαστικής διδαχής.
Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΜΑΣ
Ο κύκλος της Κυριακής.
π. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΥ Από το βιβλίο "Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΜΑΣ"
Στους Εβραίους εδόθη η απαγόρευση της εργασίας κατά την ημέρα του Σαββάτου.
Με αυτόν τον τρόπο ο Θεός θέλησε να περιορίσει την αναισθησία και τη φιλοσαρκία του λαού αυτού και τη ροπή του προς την ύλη. Η φύλαξη λοιπόν του Σαββάτου αναφερόταν στους αδύνατους πνευματικά Ισραηλίτες. Κίνητρο για την τήρηση αυτής της εντολής ήταν ο φόβος της τιμωρίας.
Όμως η σχέση αυτή του φόβου καταργήθηκε με την υιοθεσία «εν Χριστώ Ιησού». Ο χριστιανός δεν είναι πλέον δούλος, αλλά υιός (Ιω. α' 12. Ρωμ. η' 15-17. Γαλ. δ' 4-7)• δεν βρίσκεται πλέον κάτω από τον νόμο, αλλά κάτω από τη χάρη (Ρωμ. στ' 14). Με βάση τη νέα σχέση της υιοθεσίας καλείται να στρέψει όλη την επιθυμία του προς τον Θεό και να εκτελεί διαρκώς το θέλημά Του όχι πλέον από φόβο, αλλά από αγάπη. Όχι μία ημέρα την εβδομάδα, αλλά σε όλη του τη ζωή.Γι’ αυτό και η Κυριακή δεν είναι απλώς η αντικατάσταση του Σαββάτου από μέρους της Εκκλησίας, αλλά η ημέρα της νέας δημιουργίας, η γενέθλιος ημέρα των παιδιών του Θεού. Έτσι η Κυριακή συμβολίζει την αιώνια ανάπαυση των πιστών. Κατά την ημέρα αυτή ο Κύριος μας εισήγαγε στη δική Του κληρονομιά, στην οποία ο ίδιος εισήλθε σαν πρόδρομος (Εβρ. στ' 20). Αυτή την ημέρα άνοιξαν οι πύλες του ουρανού. βρίσκεται έξω από τον εβδομαδιαίο κύκλο των Ιουδαίων και χαρακτηρίζεται ως ογδόη ημέρα (πρβλ. Ταλμ. στ' 1). «Ώστε και αν ειπής "ημέραν" και αν ειπής "αιώνα" την αυτήν έννοιαν εκφράζεις... Θέλοντας λοιπόν να ελκύση τον νουν προς την μέλλονταν ζωήν, ωνόμασε, "μίαν" την εικόνα του αιώνος την απαρχήν των ημερών, την συνομήλικον του φωτός, την αγίαν Κυριακήν, αυτή που ετιμήθη με την ανάστασιν του Κυρίου» (Μ. Βασίλειος).Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ονομάζει την Κυριακή «γενέθλιον ημέραν της ανθρώπινης φύσεως. Διότι είμεθα χαμένοι και ευρέθημεν νεκροί και ξαναζήσαμεν εχθροί και συνεφιλιώθημεν. Δια τούτο αρμόζει να αποδίδωμεν εις αυτήν πνευματική τιμήν...». «Κατ' αυτήν την ημέραν κατελύθη ο θάνατος, εσβέσθη η κατάρα, εξηφανίσθη η αμαρτία, έσπασαν αι πύλαι του Άδου, και έγινε αιχμάλωτος ο διάβολος και κατελύθη ο διαρκής πόλεμος και έγινεν η συμφιλίωσις του Θεού με τους ανθρώπους...». Ήδη από την εποχή των αποστόλων και στους μεταποστολικούς χρόνους οι χριστιανοί τελούσαν τις συνάξεις τους για την τέλεση της θείας ευχαριστίας κατά την ημέρα του Κυρίου, δηλαδή κατά την Κυριακή.Κάθε φορά που οι χριστιανοί θα συναχθούν να τελέσουν τη θεία ευχαριστία επαναλαμβάνεται το γεγονός της ανάστασης και της Πεντηκοστής. Γι' αυτό και στο τέλος της λειτουργίας ψάλλουμε: «Είδομεν το φως το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον...».Αυτό το φως και το Θειο Πνεύμα ένωσε και πάλι τους πιστούς στο ένα Σώμα. Μ' αυτή την εσωτερική ενότητα και ειρήνη καλούνται πλέον να επιστρέψουν στον κόσμο και να βιώσουν αυτή την ειρήνη ολόκληρη την εβδομάδα• «εν ειρήνη προέλθωμεν!», λέγει ο ιερέας κατά το τέλος της θείας λειτουργίας. Και επειδή υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος της πτώσης από αυτή την εν Χριστώ ειρήνη και ενότητα, είναι ανάγκη να επιστρέφουν οι πιστοί στο λειτουργικό χώρο και να βιώνουν και πάλι αυτή την ειρήνη της θείας ευχαριστίας και του «εις εν Χριστώ».
Κλείνοντας παρατηρούμε πως το λειτουργικό έτος δεν είναι απλό μέτρο υπολογισμού του χρόνου, αλλά βίωση ολόκληρου του μυστηρίου της σωτηρίας του κόσμου και προεικόνιση της αιωνιότητας, στην οποία προσβλέπει κάθε χριστιανός. Ο λειτουργικός χρόνος κινείται στο αιώνιο παρόν δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον. Είναι ο νέος χρόνος της μεταμόρφωσης και της αφθαρσίας, λουσμένος με το ανέσπερο φως της ογδόης ημέρας.Στο λειτουργικό χώρο και χρόνο τα πάντα ανακεφαλαιώνονται «εν Χριστώ». Η ανθρωπότητα ξαναβρίσκει την ενότητα της μιας ανθρώπινης φύσης και ασκεί την βασιλική και Ιερατική της διακονία μέσα στη δημιουργία του Θεού, την οποία φέρει και πάλι σε δοξολογική σχέση με τον Τριαδικό Θεό.Στο λειτουργικό χρόνο δεν ενθυμούμεθα απλώς, ούτε αναγόμεθα στα γεγονότα της Θείας οικονομίας, αλλά ζούμε μυστικά τα γεγονότα αυτά και συμμετέχουμε μυστηριακά στη ζωή του Χριστού και πάντων των αγίων γινόμαστε μέτοχοι της κληρονομιάς του Χριστού και κοινωνοί τη; αγιότητάς Του. Στο λειτουργικό χρόνο δεν εορτάζουμε απλώς τις ιερές μνήμες των έργων του Θεού, αλλά γινόμαστε κοινωνοί της σωτηρίας, που είναι η εσωτερική εμπειρία της Εκκλησίας, παρούσα δια μέσου των αιώνων.Ο εορταστικός κύκλος των Χριστουγέννων προβάλλει την είσοδο του Θεού στον κόσμο της πτώσης. Δεν είναι κίνηση από τα κάτω προς τα πάνω, αλλά ακριβώς το αντίθετο• συγκατάβαση του Θεού για την ανόρθωση του ανθρώπου. Το «παιδίον» το οποίο «εγεννήθη ημίν και εδόθη ημίν» είναι ο υπερούσιος και απρόσιτος Θεός, που γίνεται ορατός και προσιτός στον πεσμένο άνθρωπο. Με την πράξη αυτή ο Θεός αποδέχεται τη δημιουργία Του και την οδηγεί από την πτώση στην ανόρθωση, από το θάνατο στη ζωή, από τη φθορά στην αφθαρσία. Γι' αυτό και ολόκληρη η κτίση συνεορτάζει αυτό το γεγονός.Ο εορταστικός κύκλος του Πάσχα οδηγεί τον πιστό μέσα από μακρά προετοιμασία μετανοίας και άσκησης, που κορυφώνεται κατά την Μεγάλη Εβδομάδα, στη νύχτα της ανάστασης, στην απαρχή της «άλλης βιωτής», όπου εορτάζουμε τη νέκρωση του θανάτου και την καθαίρεση του άδου.Ο άνθρωπος, που στο πρόσωπο του Χριστού προσελήφθη από την Θεότητα, ενίκησε τον θάνατο και ανέστη σε ζωή αφθαρσίας και αθανασίας, ανελήφθη ένδοξα μέχρι το ύψος της δόξας του Θεού Πατρός. Μπροστά σ' αυτό το «ξένο θέαμα», μένουν άφωνοι οι χοροί των αγγέλων και ολόκληρη η κτίση περιβάλλει με σιωπή το μυστήριο. Αυτή η επιστροφή του ανθρώπου στην κοινωνία της δόξας του Τριαδικού Θεού ολοκληρώθηκε με την αποστολή του Παρακλήτου στον κόσμο και με την ακύρωση των συνεπειών της πτώσης, που ήταν η σύγχυση στη Βαβέλ.Αυτή την βαθιά ενότητα βιώνει κάθε χριστιανός στον λειτουργικό χώρο σε κάθε ευχαριστιακή σύναξη και ιδιαίτερα κατά την ημέρα του Κυρίου, κατά την ημέρα της Κυριακής. Δεν πρόκειται εδώ για την αντικατάσταση της ημέρας του Σαββάτου. Ο Χριστιανός δεν βρίσκεται πλέον στην κατάσταση του δούλου, αλλά του υιού. Δεν βρίσκεται κάτω από το νόμο, αλλά κάτω από τη χάρη και προσφέρει ολόκληρο το χρόνο του στον Θεό• όχι μία μόνο ημέρα• «εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα»! Η ημέρα του Κυρίου είναι η ημέρα της νέας δημιουργίας, η γενέθλιος ημέρα της ανθρώπινης φύσης, που εισάγει τους πιστούς στην αιώνια ανάπαυση. Αυτό θα επαναλαμβάνεται μέχρι να γίνει πραγματικότητα η δευτέρα έλευση του Χριστού. Τότε ολόκληρη η ζωή του ανθρώπου και ολόκληρη η δημιουργία του Θεού θα αποκτήσει την εμπειρία μιας διαρκούς θείας λειτουργίας, μέσα στη διαρκή δόξα της ανάστασης και της Πεντηκοστής (πρβλ. Αποκ.κα'22-25. Ης. ξ' 1-22).
ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ
π. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΥ Από το βιβλίο "Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΜΑΣ"
Στους Εβραίους εδόθη η απαγόρευση της εργασίας κατά την ημέρα του Σαββάτου.
Με αυτόν τον τρόπο ο Θεός θέλησε να περιορίσει την αναισθησία και τη φιλοσαρκία του λαού αυτού και τη ροπή του προς την ύλη. Η φύλαξη λοιπόν του Σαββάτου αναφερόταν στους αδύνατους πνευματικά Ισραηλίτες. Κίνητρο για την τήρηση αυτής της εντολής ήταν ο φόβος της τιμωρίας.
Όμως η σχέση αυτή του φόβου καταργήθηκε με την υιοθεσία «εν Χριστώ Ιησού». Ο χριστιανός δεν είναι πλέον δούλος, αλλά υιός (Ιω. α' 12. Ρωμ. η' 15-17. Γαλ. δ' 4-7)• δεν βρίσκεται πλέον κάτω από τον νόμο, αλλά κάτω από τη χάρη (Ρωμ. στ' 14). Με βάση τη νέα σχέση της υιοθεσίας καλείται να στρέψει όλη την επιθυμία του προς τον Θεό και να εκτελεί διαρκώς το θέλημά Του όχι πλέον από φόβο, αλλά από αγάπη. Όχι μία ημέρα την εβδομάδα, αλλά σε όλη του τη ζωή.Γι’ αυτό και η Κυριακή δεν είναι απλώς η αντικατάσταση του Σαββάτου από μέρους της Εκκλησίας, αλλά η ημέρα της νέας δημιουργίας, η γενέθλιος ημέρα των παιδιών του Θεού. Έτσι η Κυριακή συμβολίζει την αιώνια ανάπαυση των πιστών. Κατά την ημέρα αυτή ο Κύριος μας εισήγαγε στη δική Του κληρονομιά, στην οποία ο ίδιος εισήλθε σαν πρόδρομος (Εβρ. στ' 20). Αυτή την ημέρα άνοιξαν οι πύλες του ουρανού. βρίσκεται έξω από τον εβδομαδιαίο κύκλο των Ιουδαίων και χαρακτηρίζεται ως ογδόη ημέρα (πρβλ. Ταλμ. στ' 1). «Ώστε και αν ειπής "ημέραν" και αν ειπής "αιώνα" την αυτήν έννοιαν εκφράζεις... Θέλοντας λοιπόν να ελκύση τον νουν προς την μέλλονταν ζωήν, ωνόμασε, "μίαν" την εικόνα του αιώνος την απαρχήν των ημερών, την συνομήλικον του φωτός, την αγίαν Κυριακήν, αυτή που ετιμήθη με την ανάστασιν του Κυρίου» (Μ. Βασίλειος).Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ονομάζει την Κυριακή «γενέθλιον ημέραν της ανθρώπινης φύσεως. Διότι είμεθα χαμένοι και ευρέθημεν νεκροί και ξαναζήσαμεν εχθροί και συνεφιλιώθημεν. Δια τούτο αρμόζει να αποδίδωμεν εις αυτήν πνευματική τιμήν...». «Κατ' αυτήν την ημέραν κατελύθη ο θάνατος, εσβέσθη η κατάρα, εξηφανίσθη η αμαρτία, έσπασαν αι πύλαι του Άδου, και έγινε αιχμάλωτος ο διάβολος και κατελύθη ο διαρκής πόλεμος και έγινεν η συμφιλίωσις του Θεού με τους ανθρώπους...». Ήδη από την εποχή των αποστόλων και στους μεταποστολικούς χρόνους οι χριστιανοί τελούσαν τις συνάξεις τους για την τέλεση της θείας ευχαριστίας κατά την ημέρα του Κυρίου, δηλαδή κατά την Κυριακή.Κάθε φορά που οι χριστιανοί θα συναχθούν να τελέσουν τη θεία ευχαριστία επαναλαμβάνεται το γεγονός της ανάστασης και της Πεντηκοστής. Γι' αυτό και στο τέλος της λειτουργίας ψάλλουμε: «Είδομεν το φως το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον...».Αυτό το φως και το Θειο Πνεύμα ένωσε και πάλι τους πιστούς στο ένα Σώμα. Μ' αυτή την εσωτερική ενότητα και ειρήνη καλούνται πλέον να επιστρέψουν στον κόσμο και να βιώσουν αυτή την ειρήνη ολόκληρη την εβδομάδα• «εν ειρήνη προέλθωμεν!», λέγει ο ιερέας κατά το τέλος της θείας λειτουργίας. Και επειδή υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος της πτώσης από αυτή την εν Χριστώ ειρήνη και ενότητα, είναι ανάγκη να επιστρέφουν οι πιστοί στο λειτουργικό χώρο και να βιώνουν και πάλι αυτή την ειρήνη της θείας ευχαριστίας και του «εις εν Χριστώ».
Κλείνοντας παρατηρούμε πως το λειτουργικό έτος δεν είναι απλό μέτρο υπολογισμού του χρόνου, αλλά βίωση ολόκληρου του μυστηρίου της σωτηρίας του κόσμου και προεικόνιση της αιωνιότητας, στην οποία προσβλέπει κάθε χριστιανός. Ο λειτουργικός χρόνος κινείται στο αιώνιο παρόν δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον. Είναι ο νέος χρόνος της μεταμόρφωσης και της αφθαρσίας, λουσμένος με το ανέσπερο φως της ογδόης ημέρας.Στο λειτουργικό χώρο και χρόνο τα πάντα ανακεφαλαιώνονται «εν Χριστώ». Η ανθρωπότητα ξαναβρίσκει την ενότητα της μιας ανθρώπινης φύσης και ασκεί την βασιλική και Ιερατική της διακονία μέσα στη δημιουργία του Θεού, την οποία φέρει και πάλι σε δοξολογική σχέση με τον Τριαδικό Θεό.Στο λειτουργικό χρόνο δεν ενθυμούμεθα απλώς, ούτε αναγόμεθα στα γεγονότα της Θείας οικονομίας, αλλά ζούμε μυστικά τα γεγονότα αυτά και συμμετέχουμε μυστηριακά στη ζωή του Χριστού και πάντων των αγίων γινόμαστε μέτοχοι της κληρονομιάς του Χριστού και κοινωνοί τη; αγιότητάς Του. Στο λειτουργικό χρόνο δεν εορτάζουμε απλώς τις ιερές μνήμες των έργων του Θεού, αλλά γινόμαστε κοινωνοί της σωτηρίας, που είναι η εσωτερική εμπειρία της Εκκλησίας, παρούσα δια μέσου των αιώνων.Ο εορταστικός κύκλος των Χριστουγέννων προβάλλει την είσοδο του Θεού στον κόσμο της πτώσης. Δεν είναι κίνηση από τα κάτω προς τα πάνω, αλλά ακριβώς το αντίθετο• συγκατάβαση του Θεού για την ανόρθωση του ανθρώπου. Το «παιδίον» το οποίο «εγεννήθη ημίν και εδόθη ημίν» είναι ο υπερούσιος και απρόσιτος Θεός, που γίνεται ορατός και προσιτός στον πεσμένο άνθρωπο. Με την πράξη αυτή ο Θεός αποδέχεται τη δημιουργία Του και την οδηγεί από την πτώση στην ανόρθωση, από το θάνατο στη ζωή, από τη φθορά στην αφθαρσία. Γι' αυτό και ολόκληρη η κτίση συνεορτάζει αυτό το γεγονός.Ο εορταστικός κύκλος του Πάσχα οδηγεί τον πιστό μέσα από μακρά προετοιμασία μετανοίας και άσκησης, που κορυφώνεται κατά την Μεγάλη Εβδομάδα, στη νύχτα της ανάστασης, στην απαρχή της «άλλης βιωτής», όπου εορτάζουμε τη νέκρωση του θανάτου και την καθαίρεση του άδου.Ο άνθρωπος, που στο πρόσωπο του Χριστού προσελήφθη από την Θεότητα, ενίκησε τον θάνατο και ανέστη σε ζωή αφθαρσίας και αθανασίας, ανελήφθη ένδοξα μέχρι το ύψος της δόξας του Θεού Πατρός. Μπροστά σ' αυτό το «ξένο θέαμα», μένουν άφωνοι οι χοροί των αγγέλων και ολόκληρη η κτίση περιβάλλει με σιωπή το μυστήριο. Αυτή η επιστροφή του ανθρώπου στην κοινωνία της δόξας του Τριαδικού Θεού ολοκληρώθηκε με την αποστολή του Παρακλήτου στον κόσμο και με την ακύρωση των συνεπειών της πτώσης, που ήταν η σύγχυση στη Βαβέλ.Αυτή την βαθιά ενότητα βιώνει κάθε χριστιανός στον λειτουργικό χώρο σε κάθε ευχαριστιακή σύναξη και ιδιαίτερα κατά την ημέρα του Κυρίου, κατά την ημέρα της Κυριακής. Δεν πρόκειται εδώ για την αντικατάσταση της ημέρας του Σαββάτου. Ο Χριστιανός δεν βρίσκεται πλέον στην κατάσταση του δούλου, αλλά του υιού. Δεν βρίσκεται κάτω από το νόμο, αλλά κάτω από τη χάρη και προσφέρει ολόκληρο το χρόνο του στον Θεό• όχι μία μόνο ημέρα• «εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα»! Η ημέρα του Κυρίου είναι η ημέρα της νέας δημιουργίας, η γενέθλιος ημέρα της ανθρώπινης φύσης, που εισάγει τους πιστούς στην αιώνια ανάπαυση. Αυτό θα επαναλαμβάνεται μέχρι να γίνει πραγματικότητα η δευτέρα έλευση του Χριστού. Τότε ολόκληρη η ζωή του ανθρώπου και ολόκληρη η δημιουργία του Θεού θα αποκτήσει την εμπειρία μιας διαρκούς θείας λειτουργίας, μέσα στη διαρκή δόξα της ανάστασης και της Πεντηκοστής (πρβλ. Αποκ.κα'22-25. Ης. ξ' 1-22).
ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ
Επί τη αρχή της Ινδίκτου.
+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ ΤΩ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ
ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ
ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ
ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ
ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Καθώς εγκαινιάζομεν το νέον εκκλησιαστικόν έτος, στοχαζόμεθα εκ νέου την κατάστασιν της του Θεού κτίσεως. Αναλογιζόμεθα το παρελθόν και μετανοούμεν δι ὅλα όσα έχομεν πράξει η αμελήσει να πράξωμεν δια την φροντίδα της γης· προσβλέπομεν εις το μέλλον και προσευχόμεθα να μας χορηγηθή σοφία δια να μας καθοδηγή εις όλας μας τας σκέψεις και τας πράξεις.
Οι τελευταίοι δώδεκα μήνες υπήρξαν εποχή μεγάλης αβεβαιότητος δι ὁλόκληρον τον κόσμον. Τα χρηματοοικονομικά συστήματα, τα οποία ενεπιστεύοντο τόσον πολλοί άνθρωποι δια να τους παράσχουν τα αγαθά της ζωής, παρέσχον αντιθέτως φόβον, αβεβαιότητα και πενίαν.
Η παγκοσμιοποιημένη οικονομία είχεν ως αποτέλεσμα να πληγούν όλοι – ακόμη και οι πλέον πτωχοί, οι οποίοι ευρίσκονται πολύ μακράν των συναλλαγών των μεγάλων επιχειρήσεων.
Η παρούσα κρίσις δίδει την ευκαιρίαν αντιμετωπίσεως των προβλημάτων με διαφορετικόν τρόπον, διότι αι μέθοδοι αι οποίαι εδημιούργησαν τα προβλήματα αυτά δεν είναι δυνατόν να είναι και η καλλιτέρα λύσις των.
Χρειάζεται να εισαγάγωμεν την αγάπην εις όλας τα συναλλαγάς μας, την αγάπην η οποία εμπνέει θάρρος και συμπόνοιαν. Ανθρωπίνη πρόοδος δεν σημαίνει απλώς συσσώρευσιν πλούτου και άκριτον ανάλωσιν των πόρων της γης. Η αντιμετώπισις της παρούσης κρίσεως έχει αποκαλύψει τας αξίας των ολίγων οι οποίοι διαμορφώνουν τας τύχας της κοινωνίας μας.
Εκείνων οι οποίοι δύνανται να εξεύρουν χρηματικά ποσά πέραν πάσης φαντασίας δια την στήριξιν του χρηματοοικονομικού συστήματος το οποίον τους επρόδωσεν, αλλά δεν είναι πρόθυμοι να διαθέσουν ούτε το ελάχιστον κλάσμα των ποσών αυτών δια την θεραπείαν της οικτράς καταστάσεως εις την οποίαν έχει περιέλθει η κτίσις, εξ αιτίας αυτών ακριβώς των αξιών των, η δια την σίτισιν των πεινώντων του κόσμου η δια την εξασφάλισιν ποσίμου ύδατος εις τους διψώντας του κόσμου, θύματα και αυτούς των ιδίων αξιών.
Εις το πρόσωπον εκάστου πεινασμένου παιδιού αναγράφεται εν ερώτημα δι ἡμᾶς και δεν πρέπει να αποστρέψωμεν το βλέμμα δια να αποφύγωμεν την απάντησιν. Διατί συνέβη αυτό; Είναι πρόβλημα ανθρωπίνης ανικανότητος η ανθρωπίνης βουλήσεως;
Έχομεν καταστήσει την αγοράν το επίκεντρον του ενδιαφέροντός μας, της δράσεώς μας και, εν τέλει, της ζωής μας, λησμονούντες ότι η επιλογή μας αυτή θα επηρεάση την ζωήν των μελλοντικών γενεών, και θα περιορίση τον αριθμόν των ιδικών των επιλογών, αι οποίαι θα είναι πιθανώς περισσότερον προσανατολισμέναι προς την ευημερίαν του ανθρώπου και της κτίσεως.
Η ανθρωπίνη οικονομία μας, η οποία μας έχει καταστήσει καταναλωτάς, χωλαίνει. Η Θεία Οικονομία, η οποία μας έχει πλάσει κατ εἰκόνα του αγαπώντος Δημιουργού, μας καλεί να αγαπήσωμεν και να φροντίσωμεν άπασαν την κτίσιν. Η εικών την οποίαν έχομεν δια τον εαυτόν μας αντανακλάται εις τον τρόπον με τον οποίον συμπεριφερόμεθα προς την κτίσιν.
Εάν πιστεύωμεν ότι δεν είμεθα τίποτε άλλο παρά καταναλωταί, τότε επιδιώκομεν την καταξίωσιν καταναλίσκοντες σύμπασαν την γην· αν όμως πιστεύωμεν ότι είμεθα πλασμένοι καθ ὁμοίωσιν του Θεού, τότε δρώμεν μετά φροντίδος και ελέους και προσπαθούμεν να γίνωμεν εκείνο το οποίον επλάσθημεν να είμεθα.
Ας προσευχηθώμεν δια την ευλογίαν του Θεού κατά την Διάσκεψιν των Ηνωμένων Εθνών δια την Κλιματικήν Αλλαγήν εις την Κοπεγχάγην τον Δεκέμβριον, ώστε αι ανεπτυγμέναι βιομηχανικώς χώραι να συνεργασθούν με τας αναπτυσσομένας δια την μείωσιν των βλαβερών ρυπογόνων εκπομπών, ώστε να υπάρξη βούλησις δια την συγκέντρωσιν και συνετήν διαχείρισιν των απαιτουμένων χρημάτων προς λήψιν των αναγκαίων μέτρων και ώστε να συνεργασθώμεν άπαντες δια να διασφαλίσωμεν ότι τα τέκνα μας θα δύνανται να απολαμβάνουν τα αγαθά της γης την οποίαν καταλείπομεν εις αυτά.
Πρέπει να υπάρξη δικαιοσύνη και αγάπη εις όλας τας πτυχάς της οικονομικής δραστηριότητος· το κέρδος, και δη το βραχυπρόθεσμον, δεν ημπορεί και δεν πρέπει να αποτελή το μοναδικόν κίνητρον των πράξεών μας.
Ας ανανεώσωμεν άπαντες την δέσμευσίν μας να συνεργασθώμεν προκειμένου να επιφέρωμεν τας αλλαγάς δια τας οποίας προσευχόμεθα, να απορρίψωμεν κάθε τι το οποίον βλάπτει την κτίσιν, να μεταβάλωμεν τον τρόπον σκέψεώς μας και, ως εκ τούτου, να μεταβάλωμεν ριζικώς τον τρόπον ζωής.
Η χάρις του Δημιουργού και Προνοητού Θεού, συν τη πατρική ευχή και Πατριαρχική ημών ευλογία, είη μετά πάντων υμών.
ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Καθώς εγκαινιάζομεν το νέον εκκλησιαστικόν έτος, στοχαζόμεθα εκ νέου την κατάστασιν της του Θεού κτίσεως. Αναλογιζόμεθα το παρελθόν και μετανοούμεν δι ὅλα όσα έχομεν πράξει η αμελήσει να πράξωμεν δια την φροντίδα της γης· προσβλέπομεν εις το μέλλον και προσευχόμεθα να μας χορηγηθή σοφία δια να μας καθοδηγή εις όλας μας τας σκέψεις και τας πράξεις.
Οι τελευταίοι δώδεκα μήνες υπήρξαν εποχή μεγάλης αβεβαιότητος δι ὁλόκληρον τον κόσμον. Τα χρηματοοικονομικά συστήματα, τα οποία ενεπιστεύοντο τόσον πολλοί άνθρωποι δια να τους παράσχουν τα αγαθά της ζωής, παρέσχον αντιθέτως φόβον, αβεβαιότητα και πενίαν.
Η παγκοσμιοποιημένη οικονομία είχεν ως αποτέλεσμα να πληγούν όλοι – ακόμη και οι πλέον πτωχοί, οι οποίοι ευρίσκονται πολύ μακράν των συναλλαγών των μεγάλων επιχειρήσεων.
Η παρούσα κρίσις δίδει την ευκαιρίαν αντιμετωπίσεως των προβλημάτων με διαφορετικόν τρόπον, διότι αι μέθοδοι αι οποίαι εδημιούργησαν τα προβλήματα αυτά δεν είναι δυνατόν να είναι και η καλλιτέρα λύσις των.
Χρειάζεται να εισαγάγωμεν την αγάπην εις όλας τα συναλλαγάς μας, την αγάπην η οποία εμπνέει θάρρος και συμπόνοιαν. Ανθρωπίνη πρόοδος δεν σημαίνει απλώς συσσώρευσιν πλούτου και άκριτον ανάλωσιν των πόρων της γης. Η αντιμετώπισις της παρούσης κρίσεως έχει αποκαλύψει τας αξίας των ολίγων οι οποίοι διαμορφώνουν τας τύχας της κοινωνίας μας.
Εκείνων οι οποίοι δύνανται να εξεύρουν χρηματικά ποσά πέραν πάσης φαντασίας δια την στήριξιν του χρηματοοικονομικού συστήματος το οποίον τους επρόδωσεν, αλλά δεν είναι πρόθυμοι να διαθέσουν ούτε το ελάχιστον κλάσμα των ποσών αυτών δια την θεραπείαν της οικτράς καταστάσεως εις την οποίαν έχει περιέλθει η κτίσις, εξ αιτίας αυτών ακριβώς των αξιών των, η δια την σίτισιν των πεινώντων του κόσμου η δια την εξασφάλισιν ποσίμου ύδατος εις τους διψώντας του κόσμου, θύματα και αυτούς των ιδίων αξιών.
Εις το πρόσωπον εκάστου πεινασμένου παιδιού αναγράφεται εν ερώτημα δι ἡμᾶς και δεν πρέπει να αποστρέψωμεν το βλέμμα δια να αποφύγωμεν την απάντησιν. Διατί συνέβη αυτό; Είναι πρόβλημα ανθρωπίνης ανικανότητος η ανθρωπίνης βουλήσεως;
Έχομεν καταστήσει την αγοράν το επίκεντρον του ενδιαφέροντός μας, της δράσεώς μας και, εν τέλει, της ζωής μας, λησμονούντες ότι η επιλογή μας αυτή θα επηρεάση την ζωήν των μελλοντικών γενεών, και θα περιορίση τον αριθμόν των ιδικών των επιλογών, αι οποίαι θα είναι πιθανώς περισσότερον προσανατολισμέναι προς την ευημερίαν του ανθρώπου και της κτίσεως.
Η ανθρωπίνη οικονομία μας, η οποία μας έχει καταστήσει καταναλωτάς, χωλαίνει. Η Θεία Οικονομία, η οποία μας έχει πλάσει κατ εἰκόνα του αγαπώντος Δημιουργού, μας καλεί να αγαπήσωμεν και να φροντίσωμεν άπασαν την κτίσιν. Η εικών την οποίαν έχομεν δια τον εαυτόν μας αντανακλάται εις τον τρόπον με τον οποίον συμπεριφερόμεθα προς την κτίσιν.
Εάν πιστεύωμεν ότι δεν είμεθα τίποτε άλλο παρά καταναλωταί, τότε επιδιώκομεν την καταξίωσιν καταναλίσκοντες σύμπασαν την γην· αν όμως πιστεύωμεν ότι είμεθα πλασμένοι καθ ὁμοίωσιν του Θεού, τότε δρώμεν μετά φροντίδος και ελέους και προσπαθούμεν να γίνωμεν εκείνο το οποίον επλάσθημεν να είμεθα.
Ας προσευχηθώμεν δια την ευλογίαν του Θεού κατά την Διάσκεψιν των Ηνωμένων Εθνών δια την Κλιματικήν Αλλαγήν εις την Κοπεγχάγην τον Δεκέμβριον, ώστε αι ανεπτυγμέναι βιομηχανικώς χώραι να συνεργασθούν με τας αναπτυσσομένας δια την μείωσιν των βλαβερών ρυπογόνων εκπομπών, ώστε να υπάρξη βούλησις δια την συγκέντρωσιν και συνετήν διαχείρισιν των απαιτουμένων χρημάτων προς λήψιν των αναγκαίων μέτρων και ώστε να συνεργασθώμεν άπαντες δια να διασφαλίσωμεν ότι τα τέκνα μας θα δύνανται να απολαμβάνουν τα αγαθά της γης την οποίαν καταλείπομεν εις αυτά.
Πρέπει να υπάρξη δικαιοσύνη και αγάπη εις όλας τας πτυχάς της οικονομικής δραστηριότητος· το κέρδος, και δη το βραχυπρόθεσμον, δεν ημπορεί και δεν πρέπει να αποτελή το μοναδικόν κίνητρον των πράξεών μας.
Ας ανανεώσωμεν άπαντες την δέσμευσίν μας να συνεργασθώμεν προκειμένου να επιφέρωμεν τας αλλαγάς δια τας οποίας προσευχόμεθα, να απορρίψωμεν κάθε τι το οποίον βλάπτει την κτίσιν, να μεταβάλωμεν τον τρόπον σκέψεώς μας και, ως εκ τούτου, να μεταβάλωμεν ριζικώς τον τρόπον ζωής.
Η χάρις του Δημιουργού και Προνοητού Θεού, συν τη πατρική ευχή και Πατριαρχική ημών ευλογία, είη μετά πάντων υμών.
Ακούστε άλλη μια παραβολή.
Κυριακή ΙΓ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
06 Σεπτεμβρίου 2009
Ήχος : δ΄
Εωθινών: Β΄
Απόστολος: Α΄ Προς Κορινθίους ιστ΄ 13-24
Ευαγγέλιο: Κατά Ματθαίον κα΄ 33-42
Εωθινό Ευαγγέλιο (Β')
Εωθινό Ευαγγέλιο (Β')
Διαγενομένου του Σαββάτου Μαρία η Μαγδαληνή και Μαρία η του Ιακώβου και Σαλώμη ηγόρασαν αρώματα ίνα ελθούσαι αλείψωσιν αυτόν. Και λίαν πρωί της μιας Σαββάτων έρχονται επί το μνημείον, ανατείλαντος του ηλίου. Και έλεγον προς εαυτάς· τις αποκυλίσει ημίν τον λίθον εκ της θύρας του μνημείου; Και αναβλέψασαι θεωρούσιν ότι αποκεκύλισται ο λίθος· ην γαρ μέγας σφόδρα. Και εισελθούσαι εις το μνημείον είδον νεανίσκον καθήμενον εν τοις δεξιοίς, περιβεβλημένον στολήν λευκήν, και εξεθαμβήθησαν. Ο δε λέγει αυταίς· μη εκθαμβείσθε· Ιησούν ζητείτε τον Ναζαρηνόν τον εσταυρωμένον; ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε· ίδε ο τόπος όπου έθηκαν αυτόν. Αλλ΄ υπάγετε είπατε τοις Μαθηταίς αυτού και τω Πετρω ότι προάγει υμάς εις την Γαλιλαίαν· εκεί αυτόν όψεσθε, καθώς είπεν υμίν. Και εξελθούσαι έφυγον από του μνημείου· είχε δε αυτάς τρόμος και έκστασις, και ουδενί ουδέν είπον· εφοβούντο γαρ.
Μετάφραση (Β')
Μετάφραση (Β')
Όταν πέρασε το Σάββατο, η Μαρία η Μαγδαλινή και η Μαρία η μητέρα του Ιακώβου, και η Σαλώμη, αγόρασαν αρώματα, για να πάνε ν΄ αλείψουν το σώμα του Ιησού. Ήρθαν στο μνήμα πολύ πρωί την επομένη του Σαββάτου, μόλις ανέτειλε ο ήλιος. Κι έλεγαν μεταξύ τους: «Ποιος θα μας κυλήσει την πέτρα από την είσοδο του μνήματος;» Γιατί ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Μόλις όμως κοίταξαν προς τα ΄κει, παρατήρησαν ότι η πέτρα είχε κυλήσει από τον τόπο της. Μόλις μπήκαν στο μνήμα, είδαν ένα νεαρό με λευκή στολή να κάθεται στα δεξιά, και τρόμαξαν. Αυτός όμως τους είπε: «Μην τρομάζετε. Ψάχνετε για τον Ιησού από τη Ναζαρέτ, το σταυρωμένο. Αναστήθηκε. Δεν είναι εδώ. Να και το μέρος όπου τον είχαν βάλει. Πηγαίνετε τώρα και πείτε στους μαθητές του και στον Πέτρο: "πηγαίνει πριν από σας στην Γαλιλαία και σας περιμένει· εκεί θα τον δείτε, όπως σας το είπε"». Οι γυναίκες βγήκαν κι έφυγαν από το μνήμα γεμάτες τρόμο και δέος· δεν είπαν όμως τίποτα σε κανέναν, γιατί ήταν φοβισμένες.
Ο Απόστολος Της Κυριακής (Α΄ Προς Κορινθίους ιστ΄ 13-24)
Γρηγορείτε, στήκετε εν τη πίστει,ανδρίζεσθε, κραταιούσθε. πάντα υμών εν αγάπη γινέσθω. Παρακαλώ δε υμάς, αδελφοί· οίδατε την οικίαν Στεφανά, ότι εστίν απαρχή της Αχαΐας και εις διακονίαν τοις αγίοις έταξαν εαυτούς· ίνα και υμείς υποτάσσησθε τοις τοιούτοις και παντί τω συνεργούντι και κοπιώντι. χαίρω δε επί τη παρουσία Στεφανά και Φουρτουνάτου και Αχαϊκού, ότι το υμών υστέρημα ούτοι ανεπλήρωσαν· ανέπαυσαν γαρ το εμόν πνεύμα και το υμών. επιγινώσκετε ουν τους τοιούτους. Ασπάζονται υμάς αι εκκλησίαι της Ασίας. ασπάζονται υμάς εν Κυρίω πολλά Ακύλας και Πρίσκιλλα συν τη κατ΄ οίκον αυτών εκκλησία. ασπάζονται υμάς οι αδελφοί πάντες. ασπάσασθε αλλήλους εν φιλήματι αγίω. Ο ασπασμός τη εμή χειρί Παύλου. ει τις ου φιλεί τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, ήτω ανάθεμα. μαράν αθά. η αγάπη μου μετά πάντων υμών εν Χριστώ Ιησού· αμήν.
Μετάφραση (Α΄ Προς Κορινθίους ιστ΄ 13-24)
Αγρυπνείτε! Μένετε στέρεοι στην πίστη! Να είστε γενναίοι και δυνατοί! Όλες τις πράξεις σας να τις εμπνέει η αγάπη. Έχω να σας ζητήσω κάτι, αδερφοί: Γνωρίζετε την οικογένεια του Στεφανά, που τα μέλη της υπήρξαν ο πρώτος καρπός του κηρύγματος στην Αχαΐα, κι αφιέρωσαν τον εαυτό τους στην υπηρεσία των πιστών. Γι΄ αυτό κι εσείς πρέπει να ακούτε τέτοιους ανθρώπους καθώς και όποιον εργάζεται και κοπιάζει μαζί τους. Μου ξεκούρασαν την ψυχή, όπως και τη δική σας. Σε τέτοιους ανθρώπους οφείλετε αναγνώριση. Σας στέλνουν χαιρετισμούς οι εκκλησίες της Ασίας. Πολλούς χριστιανικούς χαιρετισμούς σας στέλνουν ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα και όλη η εκκλησία που συναθροίζεται σπίτι τους. Σας στέλνουν χαιρετισμούς όλοι οι αδερφοί. Χαιρετήστε ο ένας τον άλλο με αδερφικό φίλημα. Ο χαιρετισμός αυτός γράφεται από μένα τον Παύλο με το ίδιο μου το χέρι. Όποιος δεν αγαπάει τον Κύριο Ιησού Χριστό ας είναι χωρισμένος από το σώμα της Εκκλησίας. Μαράν αθά - ο Κύριος έρχεται! Η χάρη του Κυρίου Ιησού Χριστού να είναι μαζί σας. Στο όνομα του Ιησού Χριστού που μας ενώνει, η αγάπη μου είναι μαζί με όλους σας. Αμήν.
Το Ευαγγέλιο Της Κυριακής (Κατά Ματθαίον κα΄ 33-42)
Άλλην παραβολήν ακούσατε. άνθρωπός τις ην οικοδεσπότης, όστις εφύτευσεν αμπελώνα και φραγμόν αυτώ περιέθηκε και ώρυξεν εν αυτώ ληνόν και ωκοδόμησε πύργον, και εξέδοτο αυτόν γεωργοίς και απεδήμησεν. ότε δε ήγγισεν ο καιρός των καρπών, απέστειλε τους δούλους αυτού προς τους γεωργούς λαβείν τους καρπούς αυτού. και λαβόντες οι γεωργοί τους δούλους αυτού ον μεν έδειραν, ον δε απέκτειναν, ον δε ελιθοβόλησαν. πάλιν απέστειλεν άλλους δούλους πλείονας των πρώτων, και εποίησαν αυτοίς ωσαύτως. ύστερον δε απέστειλε προς αυτούς τον υιόν αυτού λέγων· εντραπήσονται τον υιόν μου. οι δε γεωργοί ιδόντες τον υιόν είπον εν εαυτοίς· ούτος εστίν ο κληρονόμος· δεύτε αποκτείνωμεν αυτόν και κατάσχωμεν την κληρονομίαν αυτού. και λαβόντες αυτόν εξέβαλον έξω του αμπελώνος και απέκτειναν. όταν ουν έλθη ο κύριος του αμπελώνος, τι ποιήσει τοις γεωργοίς εκείνοις; λέγουσιν αυτώ· κακούς κακώς απολέσει αυτούς, και τον αμπελώνα εκδώσεται άλλοις γεωργοίς, οίτινες αποδώσουσιν αυτώ τους καρπούς εν τοις καιροίς αυτών. λέγει αυτοίς ο Ιησούς· ουδέποτε ανέγνωτε εν ταις γραφαίς, λίθον ον απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες, ούτος εγενήθη εις κεφαλήν γωνίας· παρά Κυρίου εγένετο αύτη, και έστι θαυμαστή εν οφθαλμοίς ημών;
Μετάφραση (Κατά Ματθαίον κα΄ 33-42)
«Ακούστε άλλη μια παραβολή: Ένας γαιοκτήμονας φύτεψε ένα αμπέλι, το περίφραξε, έσκαψε σ΄ αυτό πατητήρι, έχτισε πύργο, το νοίκιασε σε γεωργούς και έφυγε για άλλον τόπο. Όταν πλησίαζε η εποχή της καρποφορίας, έστειλε τους δούλους του στους γεωργούς να πάρουν το μερίδιό του από τους καρπούς. Οι γεωργοί όμως έπιασαν τους δούλους του, κι άλλον τον έδειραν, άλλον τον σκότωσαν κι άλλον τον λιθοβόλησαν. Ξανάστειλε άλλους δούλους, περισσότερους από τους πρώτους και τους έκαναν τα ίδια. Τελευταίον τους έστειλε το γιο του με τη σκέψη: θα σεβαστούν το γιο μου. Οι γεωργοί όμως, όταν είδαν το γιο, είπαν μεταξύ τους: αυτός είναι ο κληρονόμος. Εμπρός, ας τον σκοτώσουμε και ας αρπάξουμε την κληρονομιά του. Έτσι, τον έπιασαν, τον έβγαλαν έξω από τ΄ αμπέλι και τον σκότωσαν. Όταν λοιπόν έρθει ο ιδιοκτήτης του αμπελιού, τι θα κάνει σ΄ εκείνους τους γεωργούς;» «Είναι κακοί», του λένε. «Γι΄ αυτό θα τους εξολοθρεύσει με το χειρότερο τρόπο και θα νοικιάσει το αμπέλι σ΄ άλλους γεωργούς, που θα του δίνουν τους καρπούς στην εποχή τους». Τους λέει ο Ιησούς: «Ποτέ δε διαβάζετε τις Γραφές; Ο λίθος που τον πέταξαν σαν άχρηστο οι οικοδόμοι, αυτός έγινε αγκωνάρι· ο Κύριος το έκανε αυτό, και είν΄ αξιοθαύμαστο στα μάτια μας.
Ο Απόστολος Της Κυριακής (Α΄ Προς Κορινθίους ιστ΄ 13-24)
Γρηγορείτε, στήκετε εν τη πίστει,ανδρίζεσθε, κραταιούσθε. πάντα υμών εν αγάπη γινέσθω. Παρακαλώ δε υμάς, αδελφοί· οίδατε την οικίαν Στεφανά, ότι εστίν απαρχή της Αχαΐας και εις διακονίαν τοις αγίοις έταξαν εαυτούς· ίνα και υμείς υποτάσσησθε τοις τοιούτοις και παντί τω συνεργούντι και κοπιώντι. χαίρω δε επί τη παρουσία Στεφανά και Φουρτουνάτου και Αχαϊκού, ότι το υμών υστέρημα ούτοι ανεπλήρωσαν· ανέπαυσαν γαρ το εμόν πνεύμα και το υμών. επιγινώσκετε ουν τους τοιούτους. Ασπάζονται υμάς αι εκκλησίαι της Ασίας. ασπάζονται υμάς εν Κυρίω πολλά Ακύλας και Πρίσκιλλα συν τη κατ΄ οίκον αυτών εκκλησία. ασπάζονται υμάς οι αδελφοί πάντες. ασπάσασθε αλλήλους εν φιλήματι αγίω. Ο ασπασμός τη εμή χειρί Παύλου. ει τις ου φιλεί τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, ήτω ανάθεμα. μαράν αθά. η αγάπη μου μετά πάντων υμών εν Χριστώ Ιησού· αμήν.
Μετάφραση (Α΄ Προς Κορινθίους ιστ΄ 13-24)
Αγρυπνείτε! Μένετε στέρεοι στην πίστη! Να είστε γενναίοι και δυνατοί! Όλες τις πράξεις σας να τις εμπνέει η αγάπη. Έχω να σας ζητήσω κάτι, αδερφοί: Γνωρίζετε την οικογένεια του Στεφανά, που τα μέλη της υπήρξαν ο πρώτος καρπός του κηρύγματος στην Αχαΐα, κι αφιέρωσαν τον εαυτό τους στην υπηρεσία των πιστών. Γι΄ αυτό κι εσείς πρέπει να ακούτε τέτοιους ανθρώπους καθώς και όποιον εργάζεται και κοπιάζει μαζί τους. Μου ξεκούρασαν την ψυχή, όπως και τη δική σας. Σε τέτοιους ανθρώπους οφείλετε αναγνώριση. Σας στέλνουν χαιρετισμούς οι εκκλησίες της Ασίας. Πολλούς χριστιανικούς χαιρετισμούς σας στέλνουν ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα και όλη η εκκλησία που συναθροίζεται σπίτι τους. Σας στέλνουν χαιρετισμούς όλοι οι αδερφοί. Χαιρετήστε ο ένας τον άλλο με αδερφικό φίλημα. Ο χαιρετισμός αυτός γράφεται από μένα τον Παύλο με το ίδιο μου το χέρι. Όποιος δεν αγαπάει τον Κύριο Ιησού Χριστό ας είναι χωρισμένος από το σώμα της Εκκλησίας. Μαράν αθά - ο Κύριος έρχεται! Η χάρη του Κυρίου Ιησού Χριστού να είναι μαζί σας. Στο όνομα του Ιησού Χριστού που μας ενώνει, η αγάπη μου είναι μαζί με όλους σας. Αμήν.
Το Ευαγγέλιο Της Κυριακής (Κατά Ματθαίον κα΄ 33-42)
Άλλην παραβολήν ακούσατε. άνθρωπός τις ην οικοδεσπότης, όστις εφύτευσεν αμπελώνα και φραγμόν αυτώ περιέθηκε και ώρυξεν εν αυτώ ληνόν και ωκοδόμησε πύργον, και εξέδοτο αυτόν γεωργοίς και απεδήμησεν. ότε δε ήγγισεν ο καιρός των καρπών, απέστειλε τους δούλους αυτού προς τους γεωργούς λαβείν τους καρπούς αυτού. και λαβόντες οι γεωργοί τους δούλους αυτού ον μεν έδειραν, ον δε απέκτειναν, ον δε ελιθοβόλησαν. πάλιν απέστειλεν άλλους δούλους πλείονας των πρώτων, και εποίησαν αυτοίς ωσαύτως. ύστερον δε απέστειλε προς αυτούς τον υιόν αυτού λέγων· εντραπήσονται τον υιόν μου. οι δε γεωργοί ιδόντες τον υιόν είπον εν εαυτοίς· ούτος εστίν ο κληρονόμος· δεύτε αποκτείνωμεν αυτόν και κατάσχωμεν την κληρονομίαν αυτού. και λαβόντες αυτόν εξέβαλον έξω του αμπελώνος και απέκτειναν. όταν ουν έλθη ο κύριος του αμπελώνος, τι ποιήσει τοις γεωργοίς εκείνοις; λέγουσιν αυτώ· κακούς κακώς απολέσει αυτούς, και τον αμπελώνα εκδώσεται άλλοις γεωργοίς, οίτινες αποδώσουσιν αυτώ τους καρπούς εν τοις καιροίς αυτών. λέγει αυτοίς ο Ιησούς· ουδέποτε ανέγνωτε εν ταις γραφαίς, λίθον ον απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες, ούτος εγενήθη εις κεφαλήν γωνίας· παρά Κυρίου εγένετο αύτη, και έστι θαυμαστή εν οφθαλμοίς ημών;
Μετάφραση (Κατά Ματθαίον κα΄ 33-42)
«Ακούστε άλλη μια παραβολή: Ένας γαιοκτήμονας φύτεψε ένα αμπέλι, το περίφραξε, έσκαψε σ΄ αυτό πατητήρι, έχτισε πύργο, το νοίκιασε σε γεωργούς και έφυγε για άλλον τόπο. Όταν πλησίαζε η εποχή της καρποφορίας, έστειλε τους δούλους του στους γεωργούς να πάρουν το μερίδιό του από τους καρπούς. Οι γεωργοί όμως έπιασαν τους δούλους του, κι άλλον τον έδειραν, άλλον τον σκότωσαν κι άλλον τον λιθοβόλησαν. Ξανάστειλε άλλους δούλους, περισσότερους από τους πρώτους και τους έκαναν τα ίδια. Τελευταίον τους έστειλε το γιο του με τη σκέψη: θα σεβαστούν το γιο μου. Οι γεωργοί όμως, όταν είδαν το γιο, είπαν μεταξύ τους: αυτός είναι ο κληρονόμος. Εμπρός, ας τον σκοτώσουμε και ας αρπάξουμε την κληρονομιά του. Έτσι, τον έπιασαν, τον έβγαλαν έξω από τ΄ αμπέλι και τον σκότωσαν. Όταν λοιπόν έρθει ο ιδιοκτήτης του αμπελιού, τι θα κάνει σ΄ εκείνους τους γεωργούς;» «Είναι κακοί», του λένε. «Γι΄ αυτό θα τους εξολοθρεύσει με το χειρότερο τρόπο και θα νοικιάσει το αμπέλι σ΄ άλλους γεωργούς, που θα του δίνουν τους καρπούς στην εποχή τους». Τους λέει ο Ιησούς: «Ποτέ δε διαβάζετε τις Γραφές; Ο λίθος που τον πέταξαν σαν άχρηστο οι οικοδόμοι, αυτός έγινε αγκωνάρι· ο Κύριος το έκανε αυτό, και είν΄ αξιοθαύμαστο στα μάτια μας.
Εορτάζοντες την 6ην του μηνός Σεπτεμβρίου
*
ΘΑΥΜΑ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΙΣ ΧΩΝΑΙΣ (ή Κολασσαϊς)
&
*
ΘΑΥΜΑ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΙΣ ΧΩΝΑΙΣ (ή Κολασσαϊς)
&
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΥΔΟΞΙΟΣ, ΡΩΜΥΛΟΣ, ΖΗΝΩΝ, ΜΑΚΑΡΙΟΣ 11.000 Μάρτυρες και 1104 Στρατιώτες Μάρτυρες
&
Η ΑΓΙΑ ΚΑΛΟΔΟΤΗ
&
Ο ΑΓΙΟΣ ΦΑΥΣΤΟΣ ο Πρεσβύτερος
&
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΚΑΡΙΟΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ
&
Ο ΑΓΙΟΣ ΒΙΒΟΣ ο Οσιομάρτυρας
&
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ (κατ' άλλους Ανδρόνικος)
&
ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΑΝΔΡΟΠΕΛΑΓΙΑ και ΘΕΚΛΑ
&
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΚΤΙΣΤΟΣ ο ναύκληρος
&
Ο ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ο δημότης
&
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΡΑΠΑΒΩΝ ο βουλευτής
&
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Αναλυτικά
ΘΑΥΜΑ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΙΣ ΧΩΝΑΙΣ (ή Κολασσαϊς)
Σε κάποιο μέρος της Φρυγίας, ή γη ανέβλυσε αγιασμένο νερό με τη δύναμη του , Αρχαγγέλου Μιχαήλ, πού γιάτρευε κάθε' αρρώστια των άσθενούντων. Ένας χριστιανός, λοιπόν, επειδή γιατρεύτηκε ή κόρη του, έκτισε ωραιότατο ναό στο όνομα του Αρχιστράτηγου, επάνω στο άγιασμα. Μετά 90 χρόνια, ήλθε στο ναό κάποιος ευλαβής νέος, ονόματι Άρχιππος. Έμεινε υπηρέτης στο ναό και ζούσε ζωή ασκητική και με εγκράτεια. Όταν είδαν αυτό το πράγμα οι ειδωλολάτρες, έπιασαν τον Άρχιππο και τον χτύπησαν δυνατά. Έπειτα, όρμησαν να καταστρέψουν το ναό και το άγιασμα. Αλλ' ώ της μεγάλης δυνάμεως του Αρχαγγέλου! Άλλων απ' αυτούς τα χέρια έμειναν παράλυτα και άλλους σταμάτησε φράγμα φωτιάς και έτσι γύρισαν όλοι άπρακτοι. Όμως το πείσμα και ο θυμός τους ώθησε να κάνουν εκτροπή του κοντινού ποταμού, για να παρασύρει το ναό και να πνίξουν τον Άρχιππο. Αλλά και πάλι θαύμα! ο ποταμός γύρισε προς τα πίσω! Τότε σκέφθηκαν να ενώσουν και άλλους δύο ποταμούς. Όμως ο Αρχάγγελος Μιχαήλ παρουσιάστηκε στον Άρχιππο και, αφού τον έβγαλε έξω από το ναό, έκανε το σημείο του σταυρού και οι ποταμοί στάθηκαν σαν τείχος. Πρόσταξε, έπειτα, να χωνευθούν και πράγματι, κατά παράδοξο τρόπο, έως σήμερα στο μέρος εκείνο τα νερά των ποταμών χωνεύονται. Και γι' αυτό το μέρος ονομάστηκε Χώναι.
Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α'. Τον συνάναρχον Λόγον.
Ως νεφέλη ωράθης έπισκιάζουσα, Μιχαήλ Ταξίαρχο τω σω άγίω ναώ, υετίζων δαψιλώς ύδωρ άθάνατον όθεν ως άλλη κιβωτόν, διεφύλαξας αυτόν, και ρείθρων των ποταμίων, τον ρουν ηκόντιαας πόρρω, προς ευφροσύνην των ψυχών ημών.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΥΔΟΞΙΟΣ, ΡΩΜΥΛΟΣ, ΖΗΝΩΝ, ΜΑΚΑΡΙΟΣ 11.000 Μάρτυρες και 1104 Στρατιώτες Μάρτυρες
Απ' αυτούς ο μεν Ρωμύλος ήταν πραιπόσιτος στο αξίωμα στα χρόνια του σκληρού διώκτη των Χριστιανών Τραϊανού (97-117). Στην αρχή και ο Ρωμύλος ήταν διώκτης των Χριστιανών και ο Τραϊανός τον έστειλε στη Γαλλία για να εξαναγκάσει τους εκεί χριστιανούς στρατιώτες να προσκυνήσουν τα είδωλα. Δεν το κατάφερε όμως και εξόρισε 11.000 απ' αυτούς στην Αρμενία, όπου όλοι θανατώθηκαν στη Μελιτινή. ο Ρωμύλος όμως μεταμελήθηκε και έλεγξε με θάρρος την σκληρότητα του Τραϊανού. Τότε υπέστη φρικτά βασανιστήρια και στο τέλος τον αποκεφάλισαν. ο δε Εύδόξιος, κόμης στο αξίωμα και χριστιανός στον επί Διοκλητιανού διωγμό, συνελήφθη από τον άρχοντα Μελιτινής και αφού σκληρά βασανίστηκε, τελικά αποκεφαλίστηκε μαζί με τον Μακάριο, τον Ζήνωνα και 1104 (κατ' άλλους 1134) στρατιώτες.
Η ΑΓΙΑ ΚΑΛΟΔΟΤΗ
Ήταν γυναίκα κάποιου Κύρου, από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Συνελήφθη κατά τον επί Δεκίου διωγμό και αποκεφαλίστηκε από τον ηγεμόνα και κουρίκτορα Ούαλεριανό, ενώ ήταν έγκυος.
Ο ΑΓΙΟΣ ΦΑΥΣΤΟΣ ο Πρεσβύτερος
Μαρτύρησε στον επί Δεκίου διωγμό στην 'Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Συνελήφθη από τον ηγεμόνα Ούαλεριανό, ο όποιος, μετά από πολλά βασανιστήρια τον αποκεφάλισε.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΚΑΡΙΟΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ
Απ' αυτούς ο μεν Μακάριος ήταν πολιτευόμενος, ο δε Ανδρέας κουρικτοριανός. Και οι δύο κατά τον επί Δεκίου διωγμό, συνελήφθηκαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από τον ηγεμόνα Ούαλεριανό και άφοϋ υπέστησαν πολλά βασανιστήρια, τελικά αποκεφαλίστηκαν.
Ο ΑΓΙΟΣ ΒΙΒΟΣ ο Οσιομάρτυρας
Αυτός ήταν μοναχός και διάκονος. Συνελήφθη στον επί Δεκίου διωγμό από τον ηγεμόνα Ούαλεριανό, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Και αφού υπέστη σκληρά βασανιστήρια, αποκεφαλίστηκε.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ (κατ' άλλους Ανδρόνικος)
Απ' αυτούς ο μεν Κυριάκος ήταν ακόλουθος του πρεσβυτέρου Φαύστου (πού προαναφέραμε), ο δε Διονύσιος αναγνώστης και ο Ανδρόνικος (ή Ανδρέας) στρατιώτης. Όλοι μαρτύρησαν στον επί Δεκίου διωγμό, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και υπέστησαν από τον ηγεμόνα Ούαλεριανό τον δια αποκεφαλισμού θάνατο.
ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΑΝΔΡΟΠΕΛΑΓΙΑ και ΘΕΚΛΑ
ΟΙ παρθένες αυτές ήταν αδελφές μεταξύ τους και συνελήφθηκαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από τον ηγεμόνα Ούαλεριανό. Αυτός τις υπέβαλε σε σκληρά βασανιστήρια και στο τέλος τις αποκεφάλισε. (Να σημειώσουμε εδώ, ότι, πιθανόν το όνομα Άνδροπελαγία να είναι μίξη των δύο ονομάτων Ανδρέα ή Άδρόνικου και Πελαγίας. Διότι στον Πατμιακό Κώδικα 266, αναφέρεται ή μνήμη των παρθένων αδελφών Πελαγίας και Θέκλης και πιο κάτω Ανδρόνικου του Στρατιώτη. Μερικοί Συναξαριστές, τη μνήμη των Αγίων αυτών, αναφέρουν και την 3η Νοεμβρίου, καθώς και την Κυριακή των Αγίων Πάντων.
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΚΤΙΣΤΟΣ ο ναύκληρος
Και αυτός συνελήφθη στον επί Δεκίου διωγμό, από τον ηγεμόνα Ουαλεριανό, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Και αφού βασανίστηκε σκληρά, αποκεφαλίστηκε.
Ο ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ο δημότης
Ήταν από τους χριστιανούς της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου και καταδιώχτηκε στον επί Δεκίου (250) διωγμό. Συνελήφθη με πολλούς άλλους μαζί και αφού ποικιλοτρόπως Βασανίστηκε, στο τέλος τον αποκεφάλισαν.
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΡΑΠΑΒΩΝ ο βουλευτής
Πληροφορίες για τη ζωή του έχουμε λιγοστές. Ξέρουμε ότι έζησε στην 'Αλεξάνδρεια, όταν αυτοκράτορας ήταν ο λυσσώδης διώκτης των χριστιανών Δέκιος, το 250 μ.Χ. ο άρχοντας Ούαλέριος, αφού δεν μπόρεσε να τον φοβίσει, ώστε να θυσιάσει στα είδωλα, οργισμένος τον σκότωσε με το ίδιο του το σπαθί. Το λείψανο του τάφηκε με πολλή ευλάβεια από ευσεβείς χριστιανούς, οι όποιοι τιμούσαν το ζήλο και τη σοφία του, και ήταν ευγνώμονες για τα συχνά ευεργετήματα πού τους έκανε.
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
"Εις το Δεύτερον εν τω οίκω της 'Αγίας Ειρήνης (κατ' άλλους Αγίας Άννης).
Η ΑΓΙΑ ΚΑΛΟΔΟΤΗ
&
Ο ΑΓΙΟΣ ΦΑΥΣΤΟΣ ο Πρεσβύτερος
&
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΚΑΡΙΟΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ
&
Ο ΑΓΙΟΣ ΒΙΒΟΣ ο Οσιομάρτυρας
&
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ (κατ' άλλους Ανδρόνικος)
&
ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΑΝΔΡΟΠΕΛΑΓΙΑ και ΘΕΚΛΑ
&
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΚΤΙΣΤΟΣ ο ναύκληρος
&
Ο ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ο δημότης
&
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΡΑΠΑΒΩΝ ο βουλευτής
&
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Αναλυτικά
ΘΑΥΜΑ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΙΣ ΧΩΝΑΙΣ (ή Κολασσαϊς)
Σε κάποιο μέρος της Φρυγίας, ή γη ανέβλυσε αγιασμένο νερό με τη δύναμη του , Αρχαγγέλου Μιχαήλ, πού γιάτρευε κάθε' αρρώστια των άσθενούντων. Ένας χριστιανός, λοιπόν, επειδή γιατρεύτηκε ή κόρη του, έκτισε ωραιότατο ναό στο όνομα του Αρχιστράτηγου, επάνω στο άγιασμα. Μετά 90 χρόνια, ήλθε στο ναό κάποιος ευλαβής νέος, ονόματι Άρχιππος. Έμεινε υπηρέτης στο ναό και ζούσε ζωή ασκητική και με εγκράτεια. Όταν είδαν αυτό το πράγμα οι ειδωλολάτρες, έπιασαν τον Άρχιππο και τον χτύπησαν δυνατά. Έπειτα, όρμησαν να καταστρέψουν το ναό και το άγιασμα. Αλλ' ώ της μεγάλης δυνάμεως του Αρχαγγέλου! Άλλων απ' αυτούς τα χέρια έμειναν παράλυτα και άλλους σταμάτησε φράγμα φωτιάς και έτσι γύρισαν όλοι άπρακτοι. Όμως το πείσμα και ο θυμός τους ώθησε να κάνουν εκτροπή του κοντινού ποταμού, για να παρασύρει το ναό και να πνίξουν τον Άρχιππο. Αλλά και πάλι θαύμα! ο ποταμός γύρισε προς τα πίσω! Τότε σκέφθηκαν να ενώσουν και άλλους δύο ποταμούς. Όμως ο Αρχάγγελος Μιχαήλ παρουσιάστηκε στον Άρχιππο και, αφού τον έβγαλε έξω από το ναό, έκανε το σημείο του σταυρού και οι ποταμοί στάθηκαν σαν τείχος. Πρόσταξε, έπειτα, να χωνευθούν και πράγματι, κατά παράδοξο τρόπο, έως σήμερα στο μέρος εκείνο τα νερά των ποταμών χωνεύονται. Και γι' αυτό το μέρος ονομάστηκε Χώναι.
Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α'. Τον συνάναρχον Λόγον.
Ως νεφέλη ωράθης έπισκιάζουσα, Μιχαήλ Ταξίαρχο τω σω άγίω ναώ, υετίζων δαψιλώς ύδωρ άθάνατον όθεν ως άλλη κιβωτόν, διεφύλαξας αυτόν, και ρείθρων των ποταμίων, τον ρουν ηκόντιαας πόρρω, προς ευφροσύνην των ψυχών ημών.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΥΔΟΞΙΟΣ, ΡΩΜΥΛΟΣ, ΖΗΝΩΝ, ΜΑΚΑΡΙΟΣ 11.000 Μάρτυρες και 1104 Στρατιώτες Μάρτυρες
Απ' αυτούς ο μεν Ρωμύλος ήταν πραιπόσιτος στο αξίωμα στα χρόνια του σκληρού διώκτη των Χριστιανών Τραϊανού (97-117). Στην αρχή και ο Ρωμύλος ήταν διώκτης των Χριστιανών και ο Τραϊανός τον έστειλε στη Γαλλία για να εξαναγκάσει τους εκεί χριστιανούς στρατιώτες να προσκυνήσουν τα είδωλα. Δεν το κατάφερε όμως και εξόρισε 11.000 απ' αυτούς στην Αρμενία, όπου όλοι θανατώθηκαν στη Μελιτινή. ο Ρωμύλος όμως μεταμελήθηκε και έλεγξε με θάρρος την σκληρότητα του Τραϊανού. Τότε υπέστη φρικτά βασανιστήρια και στο τέλος τον αποκεφάλισαν. ο δε Εύδόξιος, κόμης στο αξίωμα και χριστιανός στον επί Διοκλητιανού διωγμό, συνελήφθη από τον άρχοντα Μελιτινής και αφού σκληρά βασανίστηκε, τελικά αποκεφαλίστηκε μαζί με τον Μακάριο, τον Ζήνωνα και 1104 (κατ' άλλους 1134) στρατιώτες.
Η ΑΓΙΑ ΚΑΛΟΔΟΤΗ
Ήταν γυναίκα κάποιου Κύρου, από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Συνελήφθη κατά τον επί Δεκίου διωγμό και αποκεφαλίστηκε από τον ηγεμόνα και κουρίκτορα Ούαλεριανό, ενώ ήταν έγκυος.
Ο ΑΓΙΟΣ ΦΑΥΣΤΟΣ ο Πρεσβύτερος
Μαρτύρησε στον επί Δεκίου διωγμό στην 'Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Συνελήφθη από τον ηγεμόνα Ούαλεριανό, ο όποιος, μετά από πολλά βασανιστήρια τον αποκεφάλισε.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΚΑΡΙΟΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ
Απ' αυτούς ο μεν Μακάριος ήταν πολιτευόμενος, ο δε Ανδρέας κουρικτοριανός. Και οι δύο κατά τον επί Δεκίου διωγμό, συνελήφθηκαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από τον ηγεμόνα Ούαλεριανό και άφοϋ υπέστησαν πολλά βασανιστήρια, τελικά αποκεφαλίστηκαν.
Ο ΑΓΙΟΣ ΒΙΒΟΣ ο Οσιομάρτυρας
Αυτός ήταν μοναχός και διάκονος. Συνελήφθη στον επί Δεκίου διωγμό από τον ηγεμόνα Ούαλεριανό, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Και αφού υπέστη σκληρά βασανιστήρια, αποκεφαλίστηκε.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ (κατ' άλλους Ανδρόνικος)
Απ' αυτούς ο μεν Κυριάκος ήταν ακόλουθος του πρεσβυτέρου Φαύστου (πού προαναφέραμε), ο δε Διονύσιος αναγνώστης και ο Ανδρόνικος (ή Ανδρέας) στρατιώτης. Όλοι μαρτύρησαν στον επί Δεκίου διωγμό, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και υπέστησαν από τον ηγεμόνα Ούαλεριανό τον δια αποκεφαλισμού θάνατο.
ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΑΝΔΡΟΠΕΛΑΓΙΑ και ΘΕΚΛΑ
ΟΙ παρθένες αυτές ήταν αδελφές μεταξύ τους και συνελήφθηκαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από τον ηγεμόνα Ούαλεριανό. Αυτός τις υπέβαλε σε σκληρά βασανιστήρια και στο τέλος τις αποκεφάλισε. (Να σημειώσουμε εδώ, ότι, πιθανόν το όνομα Άνδροπελαγία να είναι μίξη των δύο ονομάτων Ανδρέα ή Άδρόνικου και Πελαγίας. Διότι στον Πατμιακό Κώδικα 266, αναφέρεται ή μνήμη των παρθένων αδελφών Πελαγίας και Θέκλης και πιο κάτω Ανδρόνικου του Στρατιώτη. Μερικοί Συναξαριστές, τη μνήμη των Αγίων αυτών, αναφέρουν και την 3η Νοεμβρίου, καθώς και την Κυριακή των Αγίων Πάντων.
Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΚΤΙΣΤΟΣ ο ναύκληρος
Και αυτός συνελήφθη στον επί Δεκίου διωγμό, από τον ηγεμόνα Ουαλεριανό, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Και αφού βασανίστηκε σκληρά, αποκεφαλίστηκε.
Ο ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ο δημότης
Ήταν από τους χριστιανούς της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου και καταδιώχτηκε στον επί Δεκίου (250) διωγμό. Συνελήφθη με πολλούς άλλους μαζί και αφού ποικιλοτρόπως Βασανίστηκε, στο τέλος τον αποκεφάλισαν.
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΡΑΠΑΒΩΝ ο βουλευτής
Πληροφορίες για τη ζωή του έχουμε λιγοστές. Ξέρουμε ότι έζησε στην 'Αλεξάνδρεια, όταν αυτοκράτορας ήταν ο λυσσώδης διώκτης των χριστιανών Δέκιος, το 250 μ.Χ. ο άρχοντας Ούαλέριος, αφού δεν μπόρεσε να τον φοβίσει, ώστε να θυσιάσει στα είδωλα, οργισμένος τον σκότωσε με το ίδιο του το σπαθί. Το λείψανο του τάφηκε με πολλή ευλάβεια από ευσεβείς χριστιανούς, οι όποιοι τιμούσαν το ζήλο και τη σοφία του, και ήταν ευγνώμονες για τα συχνά ευεργετήματα πού τους έκανε.
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
"Εις το Δεύτερον εν τω οίκω της 'Αγίας Ειρήνης (κατ' άλλους Αγίας Άννης).
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
